Astronomlar ilk yıldızları keşfetmiş olabilir

İlk yıldızlardan gelen sinyaller hem yıldızların oluşumuna hem de karanlık maddenin varlığına ışık tutuyor.

Haber Özeti

Tam Sürüm

Astronomlar, devrimsel olarak nitelendirilen gözlemlerinde evreni aydınlatan ilk yıldızlardan gelen sinyalleri keşfettiler. Bu zayıf radyo sinyalleri, evrenimizin Büyük Patlama’dan 180 milyon yıl sonra aydınlandığını gösteriyor ve karanlık maddenin varlığına ve doğasına dair yeni kanıtlara ışık tutuyor.

Ekibiyle on yıldan daha fazla bir zaman önce bu sinyallerin peşine düşen Arizona State University’den Judd Bowman, bu çok küçük sinyallerin evrenimizin erken dönemlerine yeni bir pencere açtığını belirtiyor ve yaşam süremiz boyunca yıldızların tarihi hakkında daha geçmişe gidemeyeceğimizi düşünüyor.

Büyük Patlama‘dan sonra evrenimiz soğuk ve yıldızsızken hidrojen gazı ve Kozmik Fon Radyasyonu olarak bilinen radyasyon ile doluydu. Günümüzde hala yayılmaya devam eden bu radyasyon, evrenimizin geçmişinde gerçekleşen olayları araştıran astronomlar için büyük bir hazine.

Karanlık çağlar olarak bilinen ilk 100 milyon yıl boyunca yer çekimi yoğun gaz kütlelerini birbirine çekti ve bazıları içine çökerek ilk yıldızları oluşturdu. Bu ilk mavi yıldızlar devasa ve kısa ömürlüydü. Bu yıldızlar aynı zamanda çevresindeki hidrojen gazlarını uyararak kendine özgü bir dalga boyunda Kozmik Fon Radyasyonu’ndan radyasyon emmeye başladı.

Bu bilim insanlarını, kozmik şafak olarak adlandırılan yıldızların oluşumu sırasında Kozmik Fon Radyasyonu’nda belli spektrumlarda parlaklıkta düşüş şeklinde iz bırakmış olabileceklerini düşünmeye itti. Ancak daha yerel radyo dalgalarıyla bulanan ve evrenin genişlemesiyle kırmızıya kayan bu sinyali bulmak astronomları on yıldan daha fazla bir süre uğraştırdı.

EDGES anteni

University College London’da kozmolog Andrew Pontzen bu sinyali aramanın samanlıkta iğne aramaya benzediğini söylüyor. Bowman ve ekibi ise küçük bir masa boyutunda olan bir cihaz ile bu inanılmaz olasılıkları yenmeyi başardı. Experiment to Detect Global EoR Signature ya da kısaca EDGES adlı bu anten insan kaynaklı radyo dalgalarının araştırmaya engel olmayacağı Avusturalya’nın batısında ücra bir yerde evrenin çok uzaklarından gelen sinyalleri keşfetti. Bu sinyallerde aranan parlaklıktaki düşüş ise yıldızların evrenin başlangıcından 180 milyon yıl sonra oluştuğunu gösteriyordu. Bununla birlikte parlaklıktaki düşüş tahmin edilenin iki katıydı ve bu da astronomları evrenin o zamanlarda daha önce düşünüldüğünden daha soğuk olduğu sonucuna varmasını sağladı.

Tel Aviv Üniversitesi’nden astrofizikçi Rennan Barkana’nın Nature’da yayınlanan makalesi ise EDGES tarafından ölçülen verilere çığır açan bir açıklama sunuyor. Rennan Barkana’ya göre hidrojen gazı ısısını karanlık madde yüzünden kaybediyor. Şimdiye kadar, evrenimizin yüzde 85’ini oluşturduğu düşünülen karanlık maddenin varlığı yalnızca yerçekimsel etkiler ile dolaylı yoldan gösterilebilmişti. Eğer kanıtlanabilirse, bu sonuçlar sıradan madde ile karanlık madde arasında yeni bir etkileşim halinin var olduğu anlamına gelecek.

Kaynak: National Geographic & The Guardian

Astronomlar, devrimsel olarak nitelendirilen gözlemlerinde evreni aydınlatan ilk yıldızlardan gelen sinyalleri keşfettiler. Bu zayıf radyo sinyalleri, evrenimizin Büyük Patlama'dan 180 milyon yıl sonra aydınlandığını gösteriyor ve karanlık maddenin varlığına ve doğasına dair yeni kanıtlara ışık tutuyor.

Judd Bowman ve ekibi tarafından geliştirilen EDGES anteni, "samanlıkta iğne" aramak olarak tanımlanan Kozmik Fon Radyasyonu'ndan gelen sinyallerden ilk yıldızların oluşumunu gösteren izleri bulmayı başardı. Bu veriler evrenimizin 180 milyon yıl önce aydınlandığını göstermesinin yanında kozmik şafak sırasında evrenimizin sıcaklığının düşünülenden daha düşük olduğunu gösteriyor. EDGES verilerini de kullanarak yaptığı araştırmasında astrofizikçi Rennan Barkana ise çok daha ilginç bir teori ortaya atıyor: Sıcaklığın düşüşü karanlık madde yüzünden.

Yorum Ekle

Yorum yazmak için tıklayın

Yorumunuz:

e-Bülten Aboneliği