Tartışma programlarının korkulu konuğu: Project Debater

Geçmişte satranç ve Jeopardy (bilgi yarışması) gibi oyunlarda insanlara üstünlük sağlayan yapay zeka bu kez gerçek dünyada sonuçları olabilecek bir alanda insanlarla mücadele ediyor: münazara. IBM’in geliştirdiği Project Debater adlı sistem bir konu hakkında kendi görüşünü aktarıp bu görüşü diğer tartışmacılara karşı savunabiliyor. Basına açık düzenlenen bir etkinlikte Project Debater, geçmişte bir çok münazara kazanmış tartışmacılara karşı mücadele etti.

Debater’a karşı bir tartışmada, insan tartışmacı Noa Ovadia birkaç düzinelik seyirci kitlesinden iki kişiyi devletlerin uzay araştırmalarına yatırım yapmamaları gerektiği konusunda kendi tarafına çekmeyi başardı. Ancak ikinci tartışmada Project Debater, uzaktan tıbbi yardımın kullanımının yaygınlaşması gerektiği konusunda insan tartışmacı Dan Zafrir’i mağlup etti. Seyircilerden dokuz tanesi, bu tartışmada Proect Debater’ın tarafını tuttu.

Konuyu tartışmadan hemen önce öğreniyor

Project Debater, münazara yöntemleri konusunda geliştirildi ancak tartışacağı konuyu tartışmadan sadece birkaç dakika önce öğrendi. Yapay zeka konu hakkındaki görüşlerini belirlemek için 300 milyon adet haber ve akademik yazıyı inceliyor. Kolayca bulunabilmesi için önceden indekslenen yazılar arasından kendine uygun olanları seçen Project Debater daha sonra bunların içinden uygun cümleleri, kendisine göre düzenleyerek rakibine söylüyor. Daha sonra rakibinin yanıtını dinleyen Debater, kendisine sunulan görüşlere de yanıt hazırlıyor.

Etkinlikte Debater’ın müzakerenin temellerini öğrendiği görüldü. Görüşünü kanıtlarla destekleyebildiği, konu hakkındaki duruşunu açıklayabildiği, kendi görüşünün nasıl ilerleyeceğini açıklayabildiği ve iddiasını ortaya koyabildiği etkinliktekiler tarafındandan da onaylandı. Tartışmalar esnasında Debater, uzay keşfinin ekonomik faydaları konusunda Alman bakanları, uzaktan takip edilen diyabet hastalarının sağlık durumları konusunda da bilimsel araştırmaları kaynak gösterdi.

Robottan ötesi

Dundee Üniversitesi Profesörü Chris Reed “Debater ‘ön-çürütme’ örnekleri bile gösterdi” diyor. Ön-çürütme (procatalepsis) rakibin konu hakkında nasıl bir görüş ifade edeceğini kestirip, o bunu dile getirmeden o görüşü çürütecek örnekler sunmak anlamına geliyor. Reed “Görüşünü tartışmak bir insanı insan yapan temel özelliklerden birisidir.” diyor.

Debater sahnede sadece görüşlerini savunmakla kalmadı, insanlardan bekleyeceğimiz bazı özelliklere de sahip olduğunu gösterdi. Akıcı dil kullanımı, konuşmasının daha iyi anlaşılmasını sağlarken yer yer yaptığı espriler seyircileri gülümsetti. “Kanım kaynadı diyemem zira kanım yok.” ya da “Teknolojinin ne kadar başarılı olabileceğine örnek olarak ben…” gibi ifadeler Debater’ın bir robottan fazlası olduğu hissini uyandırmaya yardımcı oldu. Ne var ki, 2001: A Space Odyssey göndermesi gibi duran tasarımı ve ekranında hareket eden ışıklarıyla Debater’ın bizden biri olmadığı ve böyle bir çabasının bulunmadığı da açıkça görülebiliyordu.

Kaynak: CNet