Haber Özeti
Tam Sürüm
İngiltere’nin Cambridge şehrinde bir laboratuvarda bugüne dek hiç görmediğiniz bir şeyi görebilirsiniz: bir petri kabında büyüyen minik insan beyinleri. Bu beyinlerin üreticisi Madeline Lancaster küçük bir kızken insan beyni üzerinde çalışmak istediğine karar verdiği günü dün gibi hatırlıyor. Kendisi de bir bilimci olan babası küçük kızına bit petri kabında büyüyen nöronları mikroskopta göstermiş. Lancaster “Sinir ağının güzel ve karmaşık yapısı karşısında tamamen büyülenmiştim. Kesinlikle mükemmeldi.” diyor.
Beyinde bu beyin hücrelerinden yüz milyardan fazla bulunuyor. Bu rakam evrendeki galaksilerin sayısıyla benzerlik gösteriyor. Her bir beyin hücresi, kendisini beynin diğer bölümlerine bağlayan binlerce sinapsa sahip. Lancaster da dahil olmak üzere, pek çoklarına göre insan beyni evrendeki en karmaşık yapı.
Ne yazık ki bu yapının sırlarını açığa çıkarmak oldukça güç. Bilimciler bir araba tamircisinin kaputu açması gibi, insan kafatasını kaldırıp beynin nasıl işlediğine bakamıyor. Hayvanlar üzerinde yaptığımız çalışmalar da kendi beynimiz hakkında bize ihtiyacımız olan tüm bilgileri sağlamıyor.
Beynin yapısı ve gelişimi inceleniyor
Bu sebeple Lancaster laboratuvarda kendi minyatür beyinlerini oluşturmak için uğraşıyordu. Böylece beynin yapısı ve gelişimini daha detaylıca gözlemleme olanağı bulmayı amaçlıyordu. Deri örneklerinden elde edilen kök hücreleri uygun besinler ve vitaminlere maruz bırakan bilimci bu sayede kök hücrelerin nörona dönüşmesi için gerekli işlemi tetikliyor. Daha sonra yoğun bir protein jelinin içine yerleştirilen hücreler çoğalıyor ve büyüyor. Nihayetinde hücrelerin kendilerini mini birer beyin modeli haline getirdiği görülüyor.
Lancaster “Herhangi bir hisleri ya da duyguları olmasa da elimizdeki bu aracı, beynin gelişimi konusundaki soru işaretlerimize yanıt bulmak için kullanabiliriz.” diyor. Sonuçlar, videoda da görüldüğü gibi kesinlikle inanılmaz. Videoda Lancaster’ın CERN’de yaptığı TED konuşması yer alıyor. Bilimci daha önce beynin farklı bölgelerini oluşturmak için çalışmalar yapıldığını ancak bir beynin tüm bölümlerini bir arada bulunduran bir yapının ilk kez oluşturulduğunu ifade ediyor.
Kaynak: BBC
İnsan beyninin karmaşık yapısı ve gelişimini incelemek oldukça zorlu bir işlem. Gerçek insan beyinleri ya da hayvan beyinleri ile gerçekleştirilmesi mümkün olmayan deneyleri yapmak ve beyni incelemek için çalışan nörobilimci Madeline Lancaster, Cambridge'deki laboratuvarında mini insan beyinleri üretti. Deri hücresinden elde edilen kök hücrelerin uygun ortamlarda sinir hücresine dönüşmesini sağlayan bilimci daha sonra bu hücreleri yoğun bir protein jelinin içine yerleştirdiğinde hücrelerin çoğaldığını ve beyin yapısı oluşturduğunu gördü. İnsan beyninin tamamının sıfırdan üretildiği ilk çalışma olarak bu buluş beynin gelişimi konusunda daha önce elde edilmesi mümkün olmayan veriler sunacak.
1 Yorum