Haftanın Özeti: 38

Bilim / Yazılım / Donanım

Yazılım, donanım, bilim, teknoloji, uzay ve ötesi.

• İkinci Dünya Savaşı’nda Almanlar tarafından geliştirilen ve kriptolu iletişim için kullanılan Enigma cihazı Alman ordusunu ilerleyişindeki en büyük pay sahibi ‘silah’ olarak kabul ediliyordu (ta ki İngiliz Alan Turing programlanabilen ilk bilgisayarı icat ederek onu alt edene kadar). Bu hafta Enigma yüzünden yok olmanın eşiğine gelen İngiltere’de düzenlenen bir açık arttırmada sağlam olarak bugünlere kadar gelen son Enigma cihazlarından biri 232 bin doların üstünde bir bedelle el değiştirdi (bu vesileyle hatırlatayım; Alan Turing ile ilgili The Imitation Game filmini izlemediyseniz, lütfen izleyin).

• Hepinizin buz gibi farkında olduğu ama görmezden geldiği bir gerçeği hatırlatayım: makinalar insanlardan çok daha hızlı gelişiyor. Ve uzmanların öngörülerine göre bu satırları okuyan çoğu kişinin şahit olabileceği kadar yakın bir zaman diliminde birçok işi bizden daha iyi, sorunsuz, güvenilir, hızlı ve düşük maliyetle yapabilir hale gelecekler. Birçok sorumluluğu onlara yıkıp başka şeylerle uğraşacağız. Ama makinaların bu kadar yaygın olduğu bir düzende çoğu insanlar için oluşturulmuş yasa ve düzenlemeler ne işe yarayacak? Düşük bir ihtimal olsa da bir insansız ulaşım aracı size çarptığında suçlu aracın sahibi mi, üreticisi mi, yazılım geliştiricisi mi olacak? (daha geçen hafta yaşanan robot kazasında hayatını kaybeden işçiyi düşünün mesela) Washington Üniversitesi bu sisli geleceği hazmı kolay bir şekilde ele almış.

• NASA’nın New Horizons adlı aracı 9 yıl boyu 3 milyar kilometre yolu geride bırakıp Plüton’a ulaştı (mesafeyi gözünüzde canlandırmak isterseniz şöyle özetleyeyim: araç ile dünyadaki yer istasyonu arasındaki sinyaller dahi 4,5 saatte ancak ulaşabiliyor). Yüksek çözünürlüklü görüntülerde yüzeyde buzdağlarına rastlandı. Buz demek, su demek, su demek, yaşam -ihtimali- demek.

• Avrupa Uzay Dairesi ise Ay’da bir köy kurmak istiyor.

• Peki uzayda hangi araç nerelere ulaştı, merak ediyor musunuz?
• Sheffield Üniversitesi ultrason dalgalarının yara iyileştirme ve enfeksiyonu engelleme konusunda da işe yaradığını keşfetti.
• Daha önce cerrahi simülasyon kadavralarına yer verdiğim Strategic Simulations yerçekimsiz ortamda (yani uzayda) ameliyata el attı. Elbette deney uzaya çıkarak değil; yerçekimsiz ortam simülasyonlarında kullanılan yüksek irtifa jetleriyle yapıldı. 30 saniyelik yerçekimsiz zaman diliminde cerrahlar ‘işin tadını’ almaya çalıştı. Her şey bir yana; uzayda yaşam kurmaya yönelik parçalar yavaş yavaş birleşiyor.
• Bu hafta 17 saat süren bir ameliyatla dünyanın ilk 3D yazıcısıyla oluşturulmuş titanyum -insan- kafatası nakli gerçekleştirildi.

• Dünyanın en yüksek kapasiteli (süper) bilgisayarlarına yönelik ülke ligini oluşturan Top500 listesinin 2015 sürümü yayınlandı. Adet olarak liderlik 231 süperbilgisayar ile ABD’de. Ancak dünyanın en güçlü bilgisayarı Guangzhou Merkezi ile Çin’de hizmet veriyor. Sistem 3 milyon 120 bin çekirdekle çalışan ve saniyede 54 bin 902 teraflop işlem yapabilen bir canavar. Listenin bu seneki sürpriz üyesiyse yedinci sıradan giren Suudi Arabistan’daki Kral Abdullah Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’ndeki süperbilgisayar oldu.
• Lumenati CS1 kodlu aksusar Super 8 çağını hatırlayanlar için apayrı bir geri dönüş yaratıyor. İçine iPhone’u yerleştirdiğinizde kendine özel uygulamasıyla beraber 8 milimetre heveslerine çağdaş bir yorum katıyor. 58mm’lik lenslerini değiştirmek de mümkün. Kickstarter kampanyası süresince 200 dolar.

• Taşınabilir cihazların bitmek bilmez enerji iştahını gidermek için arayışlar tam gaz sürüyor. Çözüme yönelik seçeneklerden biri Solar Paper adıyla karşımızda. 9x19x1.1 cm boyutlarıyla -adındaki gibi- kağıt inceliğinde olmasa da yine de piyasadaki en incelerden biri. Üstelik her biri 2.5 Watt üreten paneller paralel bağlanarak ürettiği enerji yükseltilebiliyor.

• Japonya’nın dünya yüzeyinin 35 bin kilometre üstündeki uydusu her 10 dakikada bir dünyanın fotoğrafını çekiyor. Ortaya çıkan güzellikleri New York Times derlemiş.
• Bunalımda mısınız? Yoksa dikkat eksikliğiniz mi var? Mishka bandını takın, elektrik akımlarıyla sizi tamir etsin. Columbia Üniversitesi raporuna göre depresyon tedavisinde geleneksel yöntemlere kıyasla yüzde 70 başarı payı varmış. Ama dikkat edin de yazılım hatasıyla beyninizi sıfırlamasın ;)

• Teknoloji bağımlısı çocukların ibretlik halleri.

https://www.youtube.com/watch?v=is5W6GxAI3c

• Yeterince cep telefonu markası yokmuş gibi bu hafta yeni -ve iddialı- bir tane daha listeye eklendi: Marshall. Hedef elbette müzik tutkunları. Rock’n Roll!

• Bardak olma derdindeki bir başka çam da Commodore. Buyrun Commodore 64 telefonuna.

• Hiç köpeğim olmadı ama her türlüsünü severim. Ama yılda 7 milyon köpeğin kaybolduğunu yeni öğrendim. Finding Rover adlı iOS ve Android uygulması sokak köpeklerine yüz taraması yaparak kayıp veritabanındaki kayıtlarla eşleştiriyor ve onları sahipleriyle buluşturuyor.

#BugünÖğrendimKi depresyondakiler günde ortalama 68, olmayanlar 17 dakika cep telefonu kullanıyormuş. http://t.co/TLZDTBFbCY

— M. Serdar Kuzuloğlu (@mserdark) July 17, 2015

• Türkiye’de ikinci kanal (TRT TV2) yayına girdiğinde TV bandı denen kavramla tanışmıştım. UHF / VHF gibi kısaltmalar daha önce hiçbirimiz için bir şey ifade etmiyordu. Yıllar sonra bugün uydular, kablolar, fiberoptik kablolar derken UHF bandı neredeyse hiçbir gelişmiş ülkede kullanılmaz hale geldi. Fakat dünyanın geri kalanında hala aktif olarak kullanıldığı için başka bir konuda da değerlendirilemiyor(du). ABD’de Google başta olmak üzere birçok teknoloji devi bu bant üstünden çok uzun menzilli internet erişimi sunmak istediyse de izin koparamadı. Fakat Rice Üniversitesi mevcut yayınları bozmadan bu frekans aralığında (400-700 megahertz) yüksek hızlı internet erişimi sunabildiğini duyurdu.
• Bu hafta Google’ın değeri 1 günde 60 milyar dolar arttı. Bu neredeyse bilişim devi HP’nin toplamına denk.

• 13 yıldır Nintendo’nun Başkanlık koltuğunda oturan Satoru Iwata 55 yaşında kansere yenik düştü. Iwata, Nintendo’nun her şeyiydi.