Haftanın Özeti: 101

Genel Gündem

Şüphesiz ki bilimsel merak ve araştırmanın gerekli-gereksizi olmaz. Yine de kimi araştırmalar insanı düşündürmeden önce güldürebilir. Harvard Üniversitesi tarafından Nobel ödüllerinin bir parodisi olarak düzenlenen ve ‘olmasaydı da olurdu’ anlamındaki ‘ignorable’ kelimesinden gelen Ig Nobel Ödülleri bu sene de sahiplerini buldu. Polyester, pamuklu ve yünlü pantolonların farelerin cinsel yaşamına etkisi, at sineklerinin siyah at düşkünlüklerinin kökenleri ve eğilip bacaklarının arasından bakan bir insanın şeylerin boyutunu ve uzaklığını farklı algılamasını açıklayan teorinin test edilmesi gibi ödüle layık görülen bilimsel araştırmalar acayiplikleriyle en az ‘ciddi’ ve ‘fark yaratan’ Nobelli araştırmalar kadar saygı uyandırıyor.

İsveç’te geçtiğimiz hafta alınan bir kararla tamir işlerinin KDV’si yarı yarıya düşürülürken, büyük eşyalarını tamir ettiren vatandaşlara da tamir ücretinin yarısı kadar gelir vergisi indirimi sunulacağı belirtildi. Böylece hem halkın geri dönüşüme odaklanması hem de tamirat endüstrisinin canlandırılması hedefleniyor. Ülkede iş bulmakta zorlanan göçmenlerin de tamir işlerinde çalışabileceği belirtiliyor. İsveç’in uygulaması günümüzde tüketim kültürünün kuvvetlenmesi ile önce terk edilen sonra ‘otantik’ bir hava ile geri dönen tamir ve yeniden kullanım pratiklerinin tekrar yaygınlaşacağının bir işareti olabilir mi? Elimizde bozulan eşyamızla kapısında bittiğimiz ustalar ‘bunu yaptıracağına yenisini alırsın’ demese bize yeter.

Instagram’ı iyi kullanmak sanatsal bir yaklaşım gerektirebilir. Fakat tek bir obje ya da tema ile sınırlandırılmış bir Instagram profilini besleyip büyütmek başka bir meseledir. Tematik işlere odaklanan 10 hiper-spesifik Instagram hesabı tasarım meraklıları için derlenmiş. El kurutma makinelerinden kahve kaplarına, günlük kuşbakışı Dünya manzaralarından briket duvarlara, öyle pek akla gelmeyecek şeylere adanmış bu hesaplara göz atıp siz de Instagram profiliniz hakkında kötü hislere kapılabilirsiniz. (Yerli bonus: Apart(ı)man Fontları)

Completely compostable coffee cup from @innocentpackaging New Zealand with a design by @ginakielillustration @compostablecanvas . . #ecocup #coffeecup

A post shared by Coffee Cups of the World (@coffeecupsoftheworld) on Aug 23, 2016 at 3:39pm PDT

8 yıl önce Ürolog David Wartinger, Disney World Magic Kingdom’a tatile giden ve Big Thunder Mountain Railroad isimli hız trenine 3 kez üst üste binen bir yolcusunun 1 saat içinde 3 böbrek taşı düşürdüğünü ifade etmesi üzerine rollercoaster’lar (hızlı eğlence trenleri) ile böbrek taşları arasındaki ilişkiyi incelemeye karar vermiş. Bu sayede 3-5 dakikalığına orta zorluk seviyesinde bir hız trenine binmenin böbrek taşlarını yerlerinden etmekte etkili oldukları Wartinger’in araştırması ile kanıtlanmış durumda. Bu durum Disney World’ün Big Thunder Mountain Railroad’unu sağlık turizminin gözde noktalarından biri haline getirebilir çünkü bu küçük ve belalı mineral depolarının idrar yollarında neden oldukları dayanılmaz ağrı sebebiyle ABD’de her yıl 300 bin kişi acil servise başvuruyor ve böbrek taşı hastalarının yıllık tedavi masrafları 2,1 milyar doları buluyor.

Londra’da bir mezarlıkta bulunan iki insan iskeleti Avrupa ve Asya tarihi hakkındaki hakim görüşü değiştirebilir. Roma döneminden kalma bir mezarlıkta bulunan iskeletlerin milattan önce 2. ve 4. yüzyıllar arasına dayandıklarının ve etnik olarak Çinli kişilere ait olduklarının anlaşılması şaşkınlık ve heyecan yarattı. Londra Müzesi Küratörü Dr. Rebecca Redfern buluntuları ‘Bunlar Roma Britanyası’nda tespit ettiğimiz ilk Asya kökenli insanlar’ ve ‘olağanüstü’ ifadeleri ile değerlendirdi.

Portekizli Rufino Borrego, 43 yılını tekerlekli sandalye ile yaşamasının sebebinin yanlış teşhis olduğunun anlaşılması üzerine 50’lerinde yürümeyi tekrar öğrendi. 13 yaşındayken tedavisi mümkün olmayan kas distrofisi hastalığı teşhisi konan Borrego, bir nörolojist 2010 yılında asıl hastalığının (kabaca kasların bağışıklık sistemince zayıflatılması olarak tanımlanabilecek) myastenia gravis olduğunu anlayana dek tekerlekli sandalye ile yaşadı. Oysa ender rastlanan bu hastalık astım ilaçları ile tedavi edilebiliyordu. Yeni teşhisten 1 yıl sonra Borrego, her zaman gittiği kafeye ilk kez yürüyerek girdi. Kendisine yanlış teşhiste bulunan doktoruna öfkeli olmadığını ifade eden Portekizli, yılda 2 kez fizyoterapi seansına katılarak olağan günlük hayatına devam ediyor.

15 Ağustos 1945’te ABD Japonya’nın Hiroşima ve Nagasaki kentlerini atom bombasıyla vurduktan sonra Japonya savaşı bitirdiğini ilan etti. İstihbarat askeri 22 yaşındaki Teğmen Hiroo Onoda ise 1944 yılının Aralık ayında düşman girişimlerini engellemek ve durdurmak üzere bırakıldığı Filipinler’in Lubang Adası’nda olanlardan bihaberdi. Kesin olarak hiçbir koşulda teslim olmama ve canına kıymama emri almış olan Onoda ve sağ kalan diğer 3 asker, zamanla dağlara çekilerek vahşi doğada yaşamlarını sürdürmeye ve ‘dış güçler’le çatışmaya başladı. Savaşın bittiğine ilişkin anonslarıysa ‘tuzak’ sandı. 29 yıl boyunca teslim olmayarak süren bu inadın hikayesi tek kelimeyle ibretlik.

Türk Dil Kurumu (TDK), kesme işaretinin kullanımını sınırlandıran bir değişikliğe gitti. Bundan böyle kurum ve kuruluş adlarının ardına gelen takılar kesme işareti ile ayrılmayacak. Düzenleme özel isimleri ve kısaltmaları kapsamıyor. Türk Dil Kurumu’nun (Yeni kullanımıyla: Türk Dil Kurumunun) kesme işareti ile ilgili düzenlemeleri yeni yazım kılavuzlarına basılacak ve kurumun internet sayfasında da yer alacak (DÜZELTME: Bizzat TDK tarafından bu haberin asılsız olduğu ‘hayli sert bir dille’ açıklandı).

Ünlü Playboy dergisi tarihinde ilk defa başörtülü bir müslüman kadını sayfalarında ağırladı. Geçtiğimiz Ekim ayında çıplak fotoğraflar basmayı bırakan derginin ‘çıplaksızlık’ girişimlerinin bir parçası olan ve medyanın fark yaratan figürlerini onurlandıran ‘Renegades’ serisinde yer verilen haber sunucusu Noor Tagouri, dergi tarafından ‘doğru soruları sormaya ve değişimi talep etmeye tutkun, güzel ve sert bir aktivist’ olarak nitelendirildi.

It's here! I'm honored to share that @Playboy has named me a 2016 #Renegade and has featured me in their piece!! *LINK IN BIO* 📸: @gokateshoot

A post shared by Noor Tagouri (@noor) on Sep 22, 2016 at 6:55am PDT

İsrail’in eski Cumhurbaşkanı ve Başbakanı Şimon Peres, beyin kanaması ve kalp krizi geçirdikten iki hafta sonra 28 Eylül Çarşamba günü 93 yaşında hayatını kaybetti. Peres Türkiye’de daha çok Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2009 yılında Davos’ta düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu’nda yaptığı ‘one minute’ çıkışıyla hatırlanıyordu. İzleyen zamanlarda Türkiye – İsrail ilişkilerinde yaşanacak yeni krizlerin bir başlangıcı olarak kabul edilen bu gerginlik Peres’in siyasi imajına damgasını vurmuş olsa da, 1994’te layık görüldüğü ve Filistin Kurtuluş Örgütü Lideri Yaser Arafat ile paylaştığı Nobel Barış Ödülü gibi, 66 yıl ve 12 hükümet boyunca Dünya’nın en zorlu coğrafyalarından birinde siyaset yapmış varlıklı bir Belarus göçmeni olarak Davos’a kadar da pek az şey görmediğini tahmin etmek güç değil.

Formula 1 pilotlarının hayal edemeyeceğimiz koşullarda, korunması çok güç olan hızın yanı sıra muazzam bir dengeyi sürdürmek için de mücadele verdikleri genellikle göz ardı edilir. Pilotların 1 etap boyunca buton ve kadranlarla sayısız kez yapmak zorunda oldukları milimetrik ayarlar, insanüstü bir konsantrasyon ve beyin gücüne işaret ederek ‘multitasking’ sanatına yaklaşımımızı değiştirme potansiyeline sahip.

https://vimeo.com/183872530

Gelişmeler devam ediyor! Sıradaki sayfaya aşağıdan geçebilirsiniz.