Azerbaycan’da 4 bin yıllık masa oyunu bulundu

Azerbaycan'ın Gobustan Ulusal Parkı'nda bulunan tarihi bir kaya sığınağının zeminindeki deliklerin, bir masa oyununu oynamak için açıldığı keşfedildi.

Haber Özeti

Tam Sürüm

Binlerce yıl önce, M.Ö 2000 civarında, göçebe çöl çobanlarından oluşan bir grup, bugün modern bir ailenin yaptığı gibi oturup masa oyunu oynuyordu. Azeri arkeologlar, Gobustan Ulusal Parkı’nda bulunan tarihi bir kaya sığınağının zemininde açılmış deliklerin farkındaydı ancak Amerikan Doğal Tarih Müzesi’nden arkeolog Walter Crist ilk kez bu deliklerin ne için açıldığını keşfetti.

Crist bu oymaların, ’58 Delik’, ‘Tazılar’ ya da ‘Çakallar’ adı verilen ve geçmişte Mısır, Anadolu ve Mezopotamya’da oynanan bir oyunun kalıntıları olduğuna inanıyor. Bu oyuna dair bulunan en ünlü kalıntı, arkeolog Howard Carter’ın, günümüzden 3 bin 800 yıl önce yaşamış Mısır Firavunu 4. Amenemhat’ın mezarında bulduğu kalıntılardı.

Crist “Bu kalıntılar birden, birçok bölgede görülmeye başlıyor. Şu anda bulduğumuz en eski kalıntı Mısır’da ama aralarında çok fazla fark yok. Belki başka yerde daha eskisini bulmadığımızdan. Görünüle göre çok hızlı yayılmış” diyor.

Nasıl oynandığı bilinmiyor

Yayılması kadar oyunun kuralları da oldukça gizemli. Bazıları oyunun tavla gibi birbirine rakip iki grup piyonla oynandığını ve amacın bu piyonları belirli bir noktaya ulaştırmak olduğunu iddia ediyor. Bazıları oyunda zar da olduğunu düşünüyor ama bunun herhangi bir örneği bulunmadı.

Genel olarak tarihi masa oyunlarını yeniden oluşturmak neredeyse imkansız bir görev. Oyunlarda çok fazla değişken var. Gelecekteki arkeologlar bile günümüzden kalma bir Monopoly tahtası, birkaç tane bölge kartı, küçük bir şapka figürü ve küçük bir ayakkabı figürü bulsalar ve ellerinde oyunun kural kitapçığı olmasa bugün bizim Monopoly’yi nasıl oynadığımızı tahmin etmeleri imkansıza yakın olurdu. Oyunun tüm detaylarını kestirmek oldukça zor bir görev.

Kolay olan ise insanların bu oyunu nasıl oynadığından ziyade neden oynadığını anlamaya çalışmak. Crist “Oyunlar sadece eğlenmek için değil aynı zamanda iş birliğini geliştirmek için de kullanılıyordu. İnsanlar oyunları birbirleri ile etkileşim kurmak için kullanıyor. Yerdeki boş kutucuklarda taşları gezdirmenin günlük hayatımıza bir etkisi yok ama başka bir insanla etkileşim kurmamızı sağlıyor. Oyunlar aslında etkileşim araçlarıdır, bir tür dildir, insanlarla etkileşim kurabilmenin ortak bir yoludur.” diyor.

Kaynak: Quartz

Azerbaycan'ın Gobustan Ulusal Parkı'nda bulunan tarihi bir kaya sığınağının zeminindeki deliklerin, bir masa oyununu oynamak için açıldığı keşfedildi. 58 Delik, Tazılar ya da Çakallar olarak isimlendirilen bu oyunun örneklerine Mısır, Anadolu ve Mezopotamya'nın farklı bölgelerinde de rastlanmıştı. 4 bin yıl öncesine dair bulunan kalıntılar oyunun kısa bir süre içinde bu bölgelerde yayıldığını gösteriyor. Oyunun nasıl oynandığı bilinmiyor ancak arkeologlar bu oyunların insanların birbiriyle etkileşimini ve iş birliğini geliştirdiğini düşünüyor.

1 Yorum

Yorum yazmak için tıklayın

Yorumunuz:

e-Bülten Aboneliği