Yapay zeka etik kodları yayınlandı

Montréal Üniversitesinin Québec Araştırma Fonu ile iş birliği içinde hazırladığı Montréal Yapay Zekanın Sorumlu Geliştirilmesi Beyannamesi yayımlandı. Bu, yapay zekanın geliştirilmesi için hazırlanan etik kurallar bütünü bir yıldan uzun bir süre boyunca vatandaşlara, uzmanlara, siyasetçilere, endüstri hissedarlarına, sivil toplum kuruluşlarına ve mesleki cemiyetlere danışılarak yapılan çalışmalar ve araştırmalarla hazırlandı.

Buna göre, yapay zeka sistemlerinin izlemesi gereken 10 prensip şu şekilde belirlendi:

1. Yapay zeka sistemlerinin (YZS) gelişimi ve kullanımı tüm canlı varlıkların sağlığının gelişimine izin vermeli.
2. YZS insanların otonomluğu göz önünde bulundurularak ve insanların kendi hayatlarının yanı sıra çevreleri üzerindeki kontrolünün artırılması hedefi ile geliştirilmeli.
3. Mahremiyet ve özel hayat, YZS’nin veri toplama ve arşivleme sistemlerinin müdahalesinden korunmalı.
4. YZS’nin gelişimi insanlar ve jenerasyonlar arasındaki birlik bağlarını korumaya uyumlu olmalı.
5. YZS anlaşılabilirlik, savunulabilirlik ve erişilebilirlik kriterlerine uygun olmalı ve demokratik incelemeye, tartışmaya ve kontrole tabi olmalı.
6. YZS geliştirilmesi ve kullanımı, adil ve eşitlikçi bir toplumun oluşturulmasına katkıda bulunmalı.
7. YZS geliştirilmesi ve kullanımı, toplumun sosyal ve kültürel çeşitliliğini korumakla uyumlu olmalı ve yaşam tarzı seçimlerini ve kişisel deneyimleri kısıtlamamalı.
8. YZS gelişimine katkıda bulunan her insan, en uç örnekleri göz önünde bulundurarak YZS kullanımının ortaya çıkaracağı muhtemel kötü sonuçları öngörmek için temkinli olması ve bunların önüne geçmek için gerekli önlemleri alması gerekir.
9. YZS geliştirilmesi ve kullanımı, karar alma sırasında insanların sorumluluğunu azaltmaya katkıda bulunmamalıdır.
10. YZS geliştirilmesi ve kullanımı gezegenin çevresel sürdürülebilirliğini sağlayacak şekilde yürütülmelidir.

Bu prensiplere bağlı olarak, Beyanname’nin etik çerçevesi dahilinde dijital geçişi tamamlayacak yönergeler önermek amacıyla öneriler geliştirildi. Bu öneriler şu şekilde:

1. Yapay zekanın ve dijital teknolojinin kullanımı ve bunun toplumsal etkilerini inceleyip araştırarack bir organizasyon kurulmalıdır.
2. Sorumlu uygulamaları teşvik eden, YZS’nin denetlenmesi ve sertifikalandırılması için uygun bir politika yerleştirilmelidir.
3. Dijital teknolojiler konusunda vatandaşların daha fazla güç sahibi olması için, anlayış, eleştirel düşünme, saygı ve sorumluluğu öğreten eğitimlere erişime destek verilmeli böylece sürdürülebilir dijital topluma aktif katılım teşvik edilmelidir.
4. Sektör hissedarlarının YZS kullanımı, tasarımı ve geliştirilmesine dair eğitimi çokdisiplinliliğe ve etik kurallarına yatırım yapılacak şekilde yeniden gözden geçirilmeli.
5. Yapay zekanın kapsayıcı olarak geliştirilmesini teşvik etmek ve YZS gelişimi ve uygulanması hakkında muhtemel taraflılığı ya da ayrımcılığı önlemek üzere çeşitli mevcut kurumsal kaynakları kullanan, kapsamlı bir strateji uygulanmalı.
6. Demokrasinin, siyasi uçlar için bilgi manipülasyonundan korunması amacıyla, vatandaşların kandırılması ve siyasi manipülasyonunu engelleyecek bir sınırlama stratejisi uygulanmalı. Ayrıca siyasi fişlemeyle mücadele için geliştirilecek bir strateji ile demokratik kurumlar ve bilgili vatandaşların sağlıklı bir şekilde işlemesi sağlanmalı.
7. Düşük ve orta gelirli ülkeler suistimal edilmeden dünyanın farklı bölgelerini dahil etmeyi hedefleyen, saldırgan olmayan bir uluslararası gelişim modeli uygulanmalı.
8. YZS’nin ve diğer dijital teknolojilerin gelişimi ve kullanımının güçlü çevresel sürdürülebilirlikle uyumlu ve çevresel krizlerin çözümündeki gelişmelere olanak sağlayan bir kamu/özel sektör stratejisi uygulanmalı.

Kaynak: PHYS