NASA’nın yanardağ ile mücadelesi

NASA, Yellowstone süper yanardağının Dünya için herhangi bir asteroit çarpmasından daha tehlikeli olabileceğini düşünüyor. Yellowstone Ulusal Parkı ABD’nin eşsiz doğa harikalarından biri. Park, kartpostalı andıran manzaralara sahip. Renkli kaplıcaları ve gayzerleri her yıl binlerce insanı ağırlıyor. Bu güzel doğa harikasının altında ise adeta bir canavar yatıyor.

NASA’da çalışan Brian Wilcox, BBC’ye verdiği röportajda “NASA’nın gezegenimizi asteroit ve kuyruklu yıldızlardan korumanın yollarını araştıran NASA Advisory Council on Planetary Defense‘in bir üyesiydim. Orada çalışırken fark ettim ki süper yanardağın Dünya için oluşturduğu tehdit asteroit ya da kuyruklu yıldızdan daha büyük.” dedi.

NASA’ya göre Dünya üzerinde yaklaşık 20 tane bilinen süper yanardağ var. Büyük patlamalar ise yaklaşık her 100 bin yılda bir gerçekleşiyor. Patlama ihtimali, dünyaya dinozorları yok eden asteroit gibi bir asteroidin çarpma ihtimalinden daha yüksek. Bu yüzden NASA, olası bir patlamayı önlemek için neler yapılabileceğini araştırmaya koyuldu.

Geçmişte örneği var

Süper yanardağın patlaması halinde yüzlerce kilometre alan etkilenecek. Çok büyük miktarlardaki magma ve duman bulutları ABD’nin büyük çoğunluğunu kül ve lavlar altında bırakarak ilerleyecek. Örneğin Yellowstone’da böyle bir şey gerçekleşirse dünyanın iklimi birkaç yüzyıl boyunca değişir. Yaklaşık 75 bin yıl önce Endonezya’da yaşanan ve Toba Felaketi olarak adlandırılan olay sonucunda Dünya’da yaklaşık 10 yıl süren bir küresel kış yaşandığı düşünülüyor. Fakat Yellowstone’un yakın zamanda patlaması beklenmiyor. Süper yanardağın yaklaşık 700 bin yılda bir patladığı düşünülüyor. En son patlama ise yaklaşık 640 bin yıl önce yaşanmıştı.

Wilcox, “İnsanlar Dünya’yı astereoid çarpmasından koruma fikrine nasıl yaklaşıyorsa süper yanardağdan koruma fikrine de öyle yaklaşıyor. ‘Biz insan olarak nasıl böyle büyük olayları engelleyebiliriz ki?’ diye düşünüyorlar.” dedi. Fakat NASA’nın bir çözümü var.

Buharı dışarı atmak

NASA araştırmacıları, magmayı soğutmanın bir yolunu bulabilirlerse volkanik bir felaketin de önlenebileceğini söylüyor. Süper yanardağlar, ancak erimiş kayalar çok aşırı sıvı hale gelirse patlıyor. Biraz daha soğuk olduğunda daha kalın daha yapışkan bir hal alıyor. Bu yüzden, Jet Propulsion Labs ekibi, olası bir patlamanın eşiğindeyken süper yanardağın yüzde 35 oranında soğutulması gerektiğini hesapladı. Bunu başarmak için de süper yanardağın dışındaki buharı dışarı çıkartmayı teklif ettiler. Fakat bu çözümün de riskleri var. Eğer çok derine inilirse, volkanın ağzında patlayıcı bir basınç oluşabilir. Bu da bilimcilerin engellemeye çalıştığı patlamayla aynı etkiyi yaratır.

NASA’daki bilimciler bunun yerine hidrotermal suyun altına ve magma haznesinin etrafına 10 kilometrelik bir çukur açılmasını öneriyor. Yellowstone’un meşhur sıcak havuzlarını ve gayzerlerini oluşturan sıvılar, zaten magmanın sıcağının yüzde 60-70’ini alıyor. NASA, acil bir durumda bu sıcak suya soğuk suyun eklenebileceğini öne sürüyor. Böylece süper yanardağın magmasının patlama sıcaklığına ulaşması engellenebilir. Bu tür bir projenin maliyeti 3,5 milyar Dolar’dan daha fazla olur. Fakat tabii ki bu derece büyük çaplı bir doğa olayının gerçekleşmesinden iyidir.

Kaynak: News Corp Australia