Haber Özeti
Tam Sürüm
Gelecek, geçmişimizi ne kadar iyi koruduğumuza göre şekilleniyor. Geleceğin icatları, bugünün yenilikleri ile şekilleniyor. Bu trendi devam ettirmek için bilgiyi sonraki nesillere uygun bir şekilde aktarabilmemiz gerekiyor. Eğer okunamayacak kayıtlar bırakırsak, en önemli bilgiler, göz önünde durmasına rağmen erişilmez olabilir.
Bu alanda ciddi gelişmeler kaydetmiş olsak bile, yeni nesillere bilgiyi hiç kaybetmeden aktarma amacı hala tam olarak gerçekleşmiş değil ve dijital saklama yöntemleri oldukça korunmasız. Dijital araçlarımızın sonsuza dek var olacağına dair bir garanti yok. Onlar olmadan da bilgi ve kültür erişilmez olabilir ve bugünün depolama teknolojileri bir köşede çürümeye terk edilebilir.
Önemli olan dilin korunması
The Long Now Foundation adlı vakıf bu, kültürü uzun süre muhafaza etme görüşüne odaklanıyor ve dilin korunmasını bu alanda oldukça önemli bir nokta olarak görüyor. Vakfa göre “Dünya dillerinin yüzde 50 ila yüzde 90 arasında bir kısmı önümüzdeki yüzyılda yok olacak.” Bu dilleri koruma altına almak için vakıf akıllıca bir çözüm üretti.
Cam ve çelikten oluşan bir küreye yerleştirilen ‘Rosetta Diski‘, bin 500 adet dile dair 13 bin sayfalık bilgi içeriyor. Elektroform nikelden üretilen disk, kullanılabilir verileri nano ölçekte saklıyor. Birkaç jenerasyon boyunca bozulmadan saklanabilecek şekilde üretilen diski okumak için sadece bir mikroskop gerekiyor. Böylece kritik önemi olan çok fazla veri, bilgisayar kullanılmadan küçük bir alanda saklanıyor.
Minyatür hale getirildi
Long Now web sitesine göre disk dijital çağda her şeyin gözden kaybolmasına ve bu probleme karşı geliştirebileceğimiz depolama yöntemlerine ışık tutuyor. Gelecekte insanlığı ne gibi tecrübelerin beklediğini bilmiyoruz ancak belki de Rosetta Diski, bazı dillerin korunması için tek seçenek olarak kalabilir. Ancak bu disklerden şu anda sadece birkaç tane bulunuyor. Bu sebeple Long Now Vakfı bu diski minyatür hale getirip dağıtmaya karar verdi.
Artık herkes kendi Rosetta Diski’ne sahip olabilir ve bunu bir kolye gibi boynunda taşıyabilir. İşlev olarak askerlerin boynunda taşıdığı künyelere benzeyen Rosetta Disk kolyesinin künyelerden farkı, sadece giyen kişiye dair değil, insanlığa dair bilgiler barındırması. Sadece iki santimetre çapa sahip olan Giyilebilir Rosetta Diski, gelecek nesiller için insan dillerine erişim imkanı sağlayabilecek.
Diskte ne bulunuyor?
Diski giyilebilir yapmak için dil sayısı bin 500’den bine düşürüldü. Ayrıca diskte bulunan metinler de basitleştirildi. Ücretsiz bilgilerden oluşan dokümanlar, arasında şunlar bulunuyor:
- Evrensel İnsan Hakları Beyannamesi Giriş Bölümü (327 dilde)
- PanLex Projesi tarafından bir araya getirilmiş kelime listesi (719 dilde)
- 10 bin yıl boyunca çalışabilecek Long Now saati
- Bu saatin güncel grafikleri
Bu diskin adını aldığı Rosetta uzay aracında da bir Rosetta Diski bulunuyordu. Bu disk şu anda uzay aracı ile birlikte Churyumov–Gerasimenko kuyruklu yıldızının üzerinde, uzayda seyahat ediyor.
Rosetta Diski kolyesine sahip olmak isteyenlerin Long Now Vakfı’na bin Dolar’lık bağışta bulunması gerekiyor. Kolyenin ücreti biraz fazla olsa da bilgiyi saklamak için yaptığı katkı paha biçilemez. Şu anda disk sadece sınırlı sayıda üretildi. Diskin üzerindeki verilere ulaşmak için ise kolyeyi satın almanıza gerek yok. Arşive internet üzerinden ücretsiz olarak erişilebiliyor.
Kaynak: Singularity Hub
Günümüzün bilgilerini gelecek nesillere aktarmak için dilin yapısını korumaya ihtiyacımız var. Bu amaçla geliştirilen Rosetta Diski, insanlığın bin 500 diline ait kelime listesini ve İnsan Hakları Evrensel Beyannamesini bünyesinde barındırıyor. Rosetta uzay aracı ile birlikte uzaya gönderilen bu disk insanlığın tarihine ışık tutuyor. The Long Now Vakfı ise bu diskin minyatür bir versiyonunu hazırlayarak kolye şeklinde kullanılabilir hale getirdi. Mikroskop ile okunabilen veriler artık herkesin boynunda olabilecek. Tanesi bin Dolar'a satılan kolyeleri satın almak istemezseniz bilgilere vakfın internet sitesinden de ulaşabilirsiniz.
Yorum Ekle