Facebook’un kurucu ortağı Facebook’un bölünmesini savunuyor

Facebook’un kurucu ortaklarından Chris Hughes, şirketin artık çok güçlü hale geldiğini ve bölünmesi gerektiğini söyledi. 2000’lerin başında Facebook’un yazılımını hazırlama konusunda Zuckerberg’e yardımcı olan Hughes 10 yıl önce şirketten ayrılmıştı. Yine de sistemin kurucularından biri olarak Hughes’un Facebook’un bölünmesini desteklemesi, bu hareketin gördüğü en önemli desteklerden biri olarak ifade edilebilir.

Zuckerberg’e hayır diyecek kimse yok

New York Times’ta yayımlanan yazıda Hughes, eski oda arkadaşı ve iş arkadaşı Mark Zuckerberg’ün elinde çok fazla güç bulundurduğunu belirtti. Facebook’un, WhatsApp ve Instagram gibi iki büyük iletişim platformunu da elinde bulundurduğunu hatırlatan Hughes, Mark Zuckerberg’ün Facebook yönetim kurulunda yüzde 60 oy hakkına sahip olduğunu ve bu yüzden yönetim kurulunun daha çok Zuckerberg’e fikir veren bir danışma komitesi gibi işlediğini söyledi.

Facebook yönetim kurulundaki oylama gücüyle Mark Zuckerberg tek başına dünyanın en büyük iletişim araçlarından üçünü ve milyarlarca insanın her gün kullandığı platformları yönetme gücüne sahip. Zuckerberg istediği kişilere istediği haberleri göstermek ya da kime hangi mesajın ulaşacağına karar vermek gibi olağanüstü güçlere sahip.

Rakiplerini bir bir sindiriyor

Facebook ayrıca karşısına rakip çıkmasına da izin vermiyor. Facebook’un tekeline müdahale etme ihtimali olan herhangi bir yeni sosyal medya platformu ortaya çıktığında Facebook ya bu platformu satın alıyor (Instagram, WhatsApp) ya engelliyor (Vine) ya da özelliklerini kopyalıyor (Snapchat). Bunun sonucunda artık Facebook’a rakip olmak isteyen şirketler yatırım alamıyor. Yatırımcılar herhangi bir sosyal medya şirketinin biraz büyümeye başladığında Facebook tarafından engelleneceğini bildikleri için hiç bu alana para yatırmakla uğraşmak istemiyorlar. Bu durum neticesinde 2011’den bu yana ciddi bir sosyal medya sitesi ortaya çıkmadı.

Facebook’un kullanıcı bilgilerini Cambridge Analytica gibi şirketlere izinsiz olarak satması; hacklendiği için milyonlarca kullanıcısının verisinin çalınması; yasa dışı olmasına rağmen insanlara etnik kökenlerine göre reklam göstermesi; özel ortaklıklarla bazı şirketlerin daha fazla kullanıcı bilgisine ulaşmasını sağlaması ya da nefret söylemi için bir platform oluşturması gibi durumlar kullanıcıların tercihlerini etkilemiyor çünkü piyasada Facebook’a alternatif olabilecek kadar büyük başka sosyal medya platformu yok.

Yasal düzenleme gerekli

Hughes, Zuckerberg’ün bu sorunları tek başına çözemeyeceğini ama hükumetin çözebileceğini söylüyor. Aslında Facebook CEO’su da daha önce hükumetin düzenlemelerde bulunmasını talep etmişti. Ancak Federal Ticaret Komisyonu’nun tek yaptığı Facebook’a 5 milyar Dolar’lık bir ceza kesilmesini görüşmek oldu. Hughes, “Zuckerberg zaten bunu tercih ediyor. Tekelleşme yasasıyla mücadele etmektense bu gibi cezaları ödemek daha çok işine geliyor.” dedi.

Hughes Facebook, WhatsApp ve Instagram’ın ayrı şirketler olarak çalışması gerektiğini savunuyor. Ayrıca Zuckerberg’ün herhangi bir şirkette tek başına karar almasının da engellenmesi gerektiğini belirtiyor. Federal Ticaret Komisyonu’nun zaten WhatsApp’ın satın alınmasına izin vermemesi gerektiğini belirten Hughes, çıkarılacak bir tekelleşme karşıtı yasayla bu kadar güçlü şirketlerin kurulmasının önüne geçilmesi gerektiğini söylüyor. Yeni yasa için Hughes Avrupa’daki Genel Veri Koruma Düzenlemesi’nin örnek alınabileceğini söylüyor.

İmza kampanyası başlatıldı

Bu talepler sadece Hughes’dan gelmiyor. Facebook CEO’su Mark Zuckerberg’ün yönetimden ayrılması için bir imza kampanyası da başlatıldı. Bu kampanyanın herhangi bir sonuca ulaşması beklenmiyor ancak toplumda, tek bir kişinin bu kadar güçlenmesine nasıl bir tepki verildiğini göstermesi açısından önemli. Hughes “Eğer milletvekilleri bu politikaları düzenlemezse şirketler düzenlemeye başlar.” diyor.

Kaynak: Mashable, MIT Technology Review