Çin’de mobil ödeme ve otomasyonun yükselişi

Çin’de Alibaba gibi şirketler, her yerde bulunabilen mobil ödeme sistemleri ile perakende satış alanında bir devrime öncülük ediyor. İnsansız sistemler, işletmelerin işçi maliyetlerini azaltmaya yardımcı oluyor. 97 yıllık Wufangzhai adlı restoran da onlardan biri. Eskiden, özellikle öğle yemeği vaktinde kapısının dışına kadar kuyruklar oluşan restoranda şimdi kimse ayakta beklemiyor. Müşteriler otomatik sistem üzerinden siparişini verip masasında beklemeye başlıyor. Yemek hazır olduğunda telefonuna bildirim gelen müşteri restoranda bulunan 40 adet kilitli dolaptan birine gidip yemeğini teslim alıyor. Ödeme de yine akıllı telefon üzerinden yapılıyor. Restorana giren müşteri hiçbir çalışanla karşılaşmadan yemeğini yiyip gidebiliyor.

Maliyet düştü, karlılık arttı

Ocak ayında, Alibaba’nın yan kuruluşu Koubei ile iş birliği yaparak bu sisteme geçen Wufangzhai, 13 olan çalışan sayısını 6’ya düşürdü. Böylece restoranın yıllık işçi maliyeti 600 bin Yuan (436 bin Lira) azaldı. Ayrıca sistemin getirdiği etkin çalışma sayesinde satışlar da yüzde 40 artış gösterdi.

Koubei, Wufangzhai’deki başarısının ardından yeni işletmelere de sistemini tanıtmaya başladı. Zheijang Bölgesinde iki yeni fast-food restoranına hizmet veren şirket, fırın, tatlıcı ve sıcak yemek restoranı gibi 10 yeni dükkana daha hizmet vermeyi planlıyor. Tabii ki bu restoranlarda da müşterilerle etkileşim kuran çalışanlar olmayacak. Koubei, müşteri talebine göre her işletmeye ve bölgeye hizmet verebileceğini söylüyor.

İnsansız restoranlar, mağazalar, oteller…

Çin’de çalışansız işletme yarışı geçtiğimiz yıl hararetlenmeye başladı. Ana oyuncular yeni girişimler olsa da JD.com ve Suning.com gibi büyük şirketler de bu alana giriş yaptı. Otomatik marketler ve kıyafet mağazaları büyük Çin şehirlerinde açılmaya devam ediyor. Ayrıca ülkede şu anda 30 bini aşkın insansız karaoke odaları bulunuyor.

Alibaba yakın zamanda Hangzhou’daki merkezine yakın bir noktada açtığı alışveriş merkezinde kasiyer kullanmak yerine ödemeleri Alipay üzerinden alıyor. Huangzhou’da açılan bir başka restoranda ise robotlar tarafından servis edilen çay, normal fiyatının üçte birine satılıyor. Chengdu şehrindeki bir otelde ise resepsiyon görevlisi bulunmuyor. İnternet üzerinden kimliklerinin fotoğrafını gönderen konuklar check-in işlemini de internetten gerçekleştiriyor. Konuklar oteldeki kameralar aracılığıyla odalarını buluyor.

Çin’de ekonomi büyüdükçe kira ve işçilik maliyetleri de artmaya devam ediyor. Dükkan sahibinin harcamaları artınca bu durum müşteriye yansıtılıyor, fiyatlar artıyor. Bu yüzden müşteriler nispeten ucuz olan çevrimiçi mağazalara yöneliyor. Müşterileri kaybetmek istemeyen mağazaların otomatik sistemlere geçerek maliyeti düşürmesi gerekiyor.

Çin’de otomatik mağaza pazarının 2022’de 950 milyar Yuan’ı (691 milyar Lira) geçerek bu yılki rakamın 30 katına ulaşması bekleniyor.

Japonya’da durum farklı

Japonya’da da işçi bulma sıkıntısı sebebiyle insansız mağazalar konusunda ciddi bir artış bekleniyor. Ancak Çin’le karşılaştırıldığında Japonya’da bu teknoloji deneysel kalıyor. Bunun en önemli sebebi ise Japon müşterilerin beklediği hizmetin Çinlilere göre çok farklı olması. Japon müşteriler için mağazada karşılanmak ve iyi bir hizmet almak oldukça önemli. Bu yüzden ülkede pek çok kişi internet üzerinden alışveriş yapmak yerine kendi mahallesindeki dükkanlara gitmeyi tercih ediyor. Çin’de böyle bir beklenti olmadığı için müşteriler daha ucuz olan mağazaları tercih etmekte tereddüt etmiyor. Japonya’da ise nakit hala en popüler ödeme şekli.

Çin’de mobil ödemeler 2016’da 39 trilyon Yuan’a ulaştı. Özellikle kıyı şehirlerinde, sokak satıcılarına bile akıllı telefonla ödeme yapmak mümkün. Bazı satıcılar, nakit ödeme yapmak isteyen müşterilerden şikayetçi.

Çin’de sahte para hala önemli bir problem. Bu yüzden satıcılar nakit kabul etme konusunda isteksiz. Mobil ödemeler, gerçek para almayı garanti ediyor. Yine de bu yöntemlerde de sahtecilik olasılığı bulunuyor. Pek çok Çinli bu yüzden riski azaltmak için mobil ödeme uygulamalarına ayrı hesap açıyor.

Kaynak: Nikkei