Cep telefonları gelişmekte olan ülkeleri nasıl etkiliyor?

Teknoloji insanları yoksulluktan kurtarabilir. Tüm işaretler, gelişmekte olan ülkelerin sabit telefon ve masaüstü bilgisayar gibi teknolojileri atlayıp direkt olarak mobil teknolojilere yönlendiğini gösteriyor. Artık insanlığın geri kalanından uzakta, şehirlerin dışında kendi halinde yaşayan ve pek çok yenilikten mahrum kalan insanlar, tarihte ilk kez insanlığın geri kalanıyla aynı anda bilgilere erişebiliyor ve kendi görüşlerini paylaşabiliyor. Bu iki yönlü iletişim, uluslararası gelişmelerin de çehresini değiştiriyor.

Günümüzde mobil cihazların sayısı dünyadaki insan sayısını geçmiş durumda. Ancak tekil kullanıcı sayısı 3,7 milyar. Yani dünyanın neredeyse yarısı hala mobil bağlantıya sahip değil. Temel ses ve metin mesajı hizmetlerine ulaşamayanların oranı yüzde 10. 3G ya da 4G gibi geniş bant mobil internet hizmeti ise insanların üçte biri için erişilmesi zor bir hizmet. Bu hizmetlere erişemeyen kişilerin çoğu Asya ve Sahra Altı Afrika’nın kırsal kesimlerinde yaşayan insanlar. Bu bölgelerde internet erişimi olmayan kişilerin sayısı yaklaşık 3,4 milyar.

Afrika’da evlerin sadece yüzde 2’sinde sabit hat bulunuyor. Öte yandan bölgenin Nijerya ve Güney Afrika gibi nispeten gelişmiş ülkelerinde, cep telefonu sahibi olan yetişkin oranı yüzde 90 civarında. Ancak bu telefonların çoğunun internet erişimi olmadığını, olanların da oldukça basit tarayıcı özelliklerine sahip olduğunu belirtmek gerek. Sahra Altı Afrika’da nüfusun yüzde 17’si halen bir cep telefonuna sahip değil ancak bu kişilerin yarısı, gerektiğinde telefona erişebiliyor.

Cep telefonu kapsama alanları kırsal bölgelere doğru genişledikçe buralarda yaşayan insanların hayatları da pek çok farklı noktadan değişmeye başlıyor. İnsanların para kullanımı, iş imkanları, eğitimi hatta devletin kararlarına katkıda bulunma şekilleri bile değişiyor.

Ekonomi

• 2011 – 2014 arasında banka hesabı bulunmayan kişilerin sayısı yüzde 20 azalarak 2 milyara geriledi.
• 2007’de Kenya’da kurulan M-Pesa SMS ile para transferi hizmeti veriyor.
• Kenyalıların yüzde 61’i, Ugandalıların yüzde 42’si ve Tanzanyalıların yüzde 39’u cep telefonuyla para transferi yapıyor.

Yönetim

• UNICEF’in geliştirdiği UReport programı ile 15 farklı ülkeden bir milyon kullanıcı SMS ile anketlere katılıp fikir beyan ediyor.
• Filipinler ve Libya’da da benzer yöntemlerle halkın görüşleri yönetim mercilerine iletiliyor.

Tarım

• Pakistan’da şeftali ve patates fiyatlarını yerel çiftçilere SMS ile gönderen USAID, çiftçilerin ihtiyaçlarından fazlasını üretip bu ürünleri paraya dönüştürmesini sağlıyor.
• Mozambik’te çiftçiler mobil para kullanarak bir sonraki sezonun gübre paralarını biriktiriyor.
• Türkiye’de Vodafone’un Çiftçi Kulübü’nü 900 bin kişi aktif olarak kullanıyor.

Eğitim

• Ebola krizi sırasında Liberya’da okullar kapanınca çocuklar eğitime, içinde kütüphanesi bulunan tabletlerle devam etti.
• Pakistan’da öğretmenler ücretsiz olarak indirebildikleri videolar ile yeni eğitim yöntemleri öğreniyor.
• UNICEF’in EduTrac adlı uygulaması tıpkı UReport gibi çalışıyor ancak sadece öğretmenlerin görüşlerini topluyor.
• Bangladeş’te ebeveynler çocuklarının eğitim ücretini cep telefonu ile, kendileri için ne zaman uygunsa o zaman ödüyor.

Sağlık

• Grameen Vakfı’nun Mobil Ebe programı, hamile kadınlara günlük metin mesajları ve haftalık sesli mesajlar göndererek hamilelik ve çocuk bakımı hakkında bilgi veriyor.
• UNICEF’in 1000 Days (1000 gün) programı da benzer bir hizmet sunuyor.
• Mozambik’te mobil cihazlar HIV ve AIDS ile mücadele için kullanılıyor. Mobil mesajlar sayesinde ilaçlara devam etme oranları yüzde 96’ya çıkarıldı.
• UNICEF’in mTrac uygulaması ile ilaçların ihtiyaç duyulan bölgelere zamanında gidip gitmediği ve nasıl depolandığı kontrol ediliyor.

Mobil teknolojiler pek çok farklı alanda kullanılabiliyor olsa da halen mobil cihazları şarj edecek devamlı bir enerji kaynağı bulunmayan bölgeler mevcut. Telefon şarj edilse bile bölgedeki altyapı yatırımları yeterli olmadığı için telefonu çekmeyen ve mobil hizmetlerden faydalanamayan bir çok kişi var. Bu alanda daha fazla altyapı çalışması yapılması ve tüm yerleşim yerlerine en azından temel iletişim araçlarına ulaşma imkanı sağlanması gerekli.

Kaynak: Consumer Technology Association