Ankara’dan: Seyirciyle iletişimi koparmayan girişim Tiyatro.co

Uzun yıllar emek verdiği dijital pazarlama ve e-ticaret alanlarından tanıdığımız Işıl Yılmaz Sümer, röportaj ve gözlemleriyle Dünya Halleri’ne bir Tunalı Hilmi, Cinnah, Pursaklar havası getirecek. Tabii yolu sık sık teknoparklardan, kuluçka merkezlerinden de geçecek ve bizi Ankara’daki teknoloji ve girişim ‘ortamlarından’ haberdar edecek.

Malumunuz üzere bugün 27 Mart Dünya Tiyatrolar Günü. Tiyatro severlerin önemli bir derdine çare olan Tiyatro.co röportajını bugüne denk getirmek kadar doğal bir şey olamazdı tabii… Taha Altınkaya ve Bilgesu Erdem ile söyleştik.

Tiyatro.co da nedir? Sanatın bu kadar önemsizleştiği bir dönemde neden böyle bir şeye gerek duydunuz?

Taha Altınkaya: Tiyatro izlemeyi seven biri olarak ben Türkiye’de bu sanatın çok altta kaldığını ve insanlar tarafından görülmediği günleri yaşadığını düşünüyorum. Hatta tiyatro, gittikçe daha da geriye itiliyor, var olan imkanlar da kısıtlanıyor. Biz bir farkındalık yaratmak, insanlarla sahne arasında köprü oluşturmak amacıyla Tiyatro.co’yu kurduk. Bir etkinlik sayfası olma amacımız yok. Halihazırda bunu yapan birçok site var zaten. Bizim eksikliğini duyduğumuz şey, oyunların eleştirilebilmesiydi. Biz tiyatro izleyicisine izlediği oyunları eleştirebileceği, isterse 0 ile 10 arasında oylayabileceği bir platform sunuyoruz. Ayrıca daha yapıcı eleştiri yapılması adına kriter bazlı eleştiri sistemi oluşturduk. Kişiler gittikleri oyun için “Oyunculuk”, “Hikaye-Kurgu”, “Müzik-Işık” ve “Kostüm-Dekor” kriterleri altında tekrar puan vererek eleştiri girebiliyorlar. Böylece hem oyunu derinlemesine düşünüp hem de sadece iyi-kötü demek yerine o iyi ve kötü yönlerini aktarabiliyorlar. En azından bunu amaçladık.

Bilgesu Erdem: Biz insanların daha çok tiyatroya gitmelerini ve tiyatroyu sevmelerini istiyoruz. Bunu yaparken de oyunlara dair hissettiklerini paylaşabilmeli, oyunların onlara ne ifade ettiğini anlatabilmeliler.

İsteyen herkes oylama yapabiliyor mu?

Bilgesu: Kesinlikle. Üye olma zorunluluğumuz yok.

Açılalı ne kadar oldu?

Taha: Tam 1 Ekim’de açıldık. 6 ay oldu.

Finansal yapınızla ilgili bilgi verebilir misin?

Taha: Tiyatro.co tamamen sosyal bir girişim. Projenin sosyal fayda ilkesinden ödün vermeden ilerlemesini istiyoruz. Ama tabii, kendi kendini döndürmesi için belli bir sistemde para da kazanması gerekiyor, önümüzdeki süreçte finansal bir altyapı için de çalışmalarımız devam ediyor. Ben TED Üniversitesi’nde okuyorum. Orada Berivan Eliş’le tanışmıştım, İstasyon TEDÜ’nün direktörü. Fikir aşamasındayken onlarla irtibata geçtim. Bir yıl boyunca kuluçka merkezine gidip gelerek birçok şey öğrendim onlardan. Bir yılın sonunda da teknik altyapıyı oluşturup Tiyatro.co’ya başladık.

O zaman, sen zaten sosyal bir girişim yapmak istiyordun, Tiyatro.co fikri de eğitim sürecinden sonra ortaya çıktı. Böyle diyebilir miyiz?

Taha: Aslında evet. Tiyatro sevdiğim ve üzerine çalışmaktan keyif aldığım bir alandı. Öğrendiklerimi bu alanda uygulamak çok keyifli oldu benim için. İstasyon’a gitmeye başladığım ilk gün aklımda Tiyatro.co fikri vardı ama oradaki deneyimlerim ve çevremdeki insanların katkılarıyla bugünkü hali ortaya çıktı, oldukça da yol katetti.

Bilgesu: İstasyon TEDÜ’de kuluçkada olmak bize çok şey katıyor. Orada kuluçkada olan diğer sosyal girişimlerle etkileşim içindeyiz, İstasyon’un ekibiyle fikir alışverişi yapıyoruz. Mentör eşleştirmeleri, rehberlik hizmeti, barınma gibi daha pek çok kolaylığı bize sağlıyorlar. Tiyatro.co olarak kendimizi şanslı hissediyoruz.

Oyunları kim ekliyor? Siz mi yoksa tiyatrolar mı?

Taha: Sistemi olabildiğince açık tutmaya çalışıyoruz. Oyunları Bilgesu ile birlikte biz giriyoruz. Onun dışında herhangi bir sahne de bir form üzerinden eklenmesini istediği oyununu bize gönderebilir. Kurumlar için özel bir sayfa oluşturduk. Kurum derken yerel topluluklar da olabilir, kendi oyunu için oyun kayıt formu, sahnesini kaydetmek isterse de sahne kayıt formu üzerinden bize ulaşıp oyununu ve sahnesini bize iletebiliyor. Biz de ilgili kategoriler altında bu bilgileri yayımlıyoruz; oyunlarını eleştiriye açıyoruz, sahnelerini de Meydan adını verdiğimiz bir haritamız var, oraya yüklüyoruz.

Meydan nedir?

Bilgesu: Meydan, 23 Ocak’ta çıktı. Meydan’da sahnelerin daha erişilebilir olmasını amaçladık. Şöyle bir sıkıntı görüyorduk, Google’da arama yapıldığında bazı sahneler kapanmış ya da açık olduğu halde kapalı gözüküyordu. Birçok yanlış bilgi vardı. Biz hepsini bir harita üzerinde toplama istedik. Meydan aslında bir harita üzerinde pinlenmiş sahneleri ve gişeleri kapsıyor. Bunun yanı sıra bir sahneye nasıl gidilir sorusuna cevap veriyor. İkinci versiyon olan Meydan Kampüs‘ü de oluşturmaya başladık. Burada da Ankara’da yer alan üniversitelerin sahne sanatları topluluklarını listeleyeceğiz.

Sistem şu anda sadece Ankara bazlı mı çalışıyor?

Taha: Evet, şu an sadece Ankara bazlı çalışıyor ama diyelim Van’da bir oyuna gittiniz ve yorum yapmak istiyorsunuz, o yorumu bize gönderirseniz yayına da alabiliyoruz. Bu şekilde de 7 tane eleştiri girdik şimdiye kadar. Bunlardan bir tanesi İstanbul’dan iki tanesi de İzmir’den geldi.

Diğer şehirlere açılmak gibi bir planınız var mı?

Taha: Büyük şehirler olmamız gereken yerler ama bir yandan da korkutucu. Örneğin İstanbul’da adım başı sahne olabiliyor. Bunun için daha büyük bir ekibe ihtiyaç var, daha iyi bir altyapı gerekiyor. Biz biraz daha kontrollü gitmek istiyoruz şu an için. Şu an gönüllü çalışan 4 kişiyiz ve küçük küçük gideceğiz.

Dünya Tiyatrolar Günü için planınız nedir?

Taha: 27 Mart’ta başlayacağımız ve yıl sonuna kadar devam edeceğimiz bir anket çalışması yapacağız. İnsanlarla tiyatro arasındaki engeller nedir? Bu engelleri tespit edip bu konularda yayınlar yapmayı planlıyoruz. Örneğin öngördüğümüz problemlerden biri maddi sorunlar, insanlar ekonomik sebeplerden dolayı tiyatroya gidemiyorlar. Bu soruna çözüm olmak için kültür sanat bursu altında burs vermeyi planlıyoruz, ama bunun için net bir tarih veremem. Bugüne özel bir Tiyatro Günlüğü tasarladık ve bülten abonelerimizle ve bültenimize abone olan kişilerle paylaşacağız. Temelde 12 oyun için 12 hatırayı kaydetmek için oluşturulmuş bir günlük bu. Son olarak, 27 Mart için hazırladığımız İlham Yazar röportajımız var. YouTube sayfamızdan izleyebilirsiniz.

Tiyatro dışında diğer sahne sanatlarına yer vermeyi düşünüyor musunuz?

Taha: Aslında, ilk başta tiyatroyla yakından ilişkili sanat dallarını kapsayacak şekilde açılmıştık ama sonra biraz daraltmak zorunda olduğumuzu düşündük. O kadar datayla iletişim halinde olmak zor olacaktı, o yüzden biraz daha küçüldük. Zamanla opera, bale hatta bir stand-up’ın da eleştiriye açılabilmesini umuyoruz.

Işıl Yılmaz Sümer: Uzun yıllar İzmir’de dijital pazarlama ve e-ticaret alanında çalıştıktan sonra 2016’da Ankara’ya taşındı. Şimdilerde markalara dijital danışmanlık veriyor ve offline ve online tarafta içerik üretiyor. Boş zamanlarında zihnindeki Ankara imajını sarsacak insanlarla tanışıyor. Hayattaki en büyük zevki köpek balıklarıyla yüzmek.