2017’de dünyayı geliştiren buluşlar

2017 genel anlamda zor bir yıl olmuş olabilir fakat dünyayı bir miktar daha iyi bir yer haline getirme çabasıyla tasarlanan birçok yeniliğe, keşfe ve cihaza da ev sahipliği yapan bir yıl oldu. Çok sayıda bilimci, teknolog ve aktivist bir araya gelerek küresel sağlıktan insani yardım konusuna kadar en büyük sorunlarımıza etkili çözümler getirmek üzere çalıştı.

İşte 2017 yılında gözle görülür derecede fark yaratmayı başaran buluşlar;

Hastalık teşhisine yardımcı, 20 Cent maliyetli kağıt

Sadece 20 Cent maliyetli, kağıt parçasından oluşan bu cihaz, dakikalar içinde sıtma ve HIV tespit edilmesine yardımcı oluyor. Stanford Üniversitesi’nde öğretim üyesi Manu Prakash tarafından üretilen Paperfuge, topaçtan ilham alınarak oluşturulan, elle çevrilen bir cihaz. Diskin üzerinde kan örnekleri tutulmasını sağlayan Paperfuge, hızla çevrilebildiği için kanı plazmadan ayırarak hastalık tespiti için hazırlıyor.

Paperfuge, özellikle de gelişmekte olan ülkelerdeki kırsal bölgeler için devrim niteliğinde bir cihaz olabilir.

Zayıflayan kalbe yardımcı olan yumuşak robot kol

Harvard Üniversitesi ve Boston Çocuk Hastanesi’nde çalışan araştırmacılar, zayıflayan kalbin etrafını sarıp sıkarak kanın vücutta gezinmesine yardımcı olan ayarlanabilir, yumuşak bir robot kol geliştirdi. Domuzlar üzerinde gerçekleştirilen testlerde, cihazın hayvanların kalbinin kan pompalamasına yardımcı olduğu görüldü.

Cihaz halen test aşamasında olsa da günün birinde insan yaşamını kurtarmak için kullanılması umuluyor. Harvard’ın verilerine göre, kalp yetmezliği dünya genelinde 41 milyon insanı etkiliyor.

Mülteciler için oluşturulan Facebook çeviri botu

Tarjimly, dünyanın neresinde olurlarsa olsunlar mültecilerle gönüllü çevirmenleri bir araya getiren bir Facebook çeviri botu. Kullanıcılar doktorlarla, yardım görevlileriyle veya yasal temsilcilerle konuşmaları gerektiğinde bu botu kullanarak gerçek zamanlı çeviri hizmeti alabiliyor.

Görme engelli kişilerin görüşüne katkıda bulunan akıllı gözlük

eSight 3, görme engelli bireylerin görme kuvvetini önemli ölçüde artırabilen bir elektronik gözlük.  Normal bir gözlük boyutundaki cihaz gözlerin önündeki küçük ikili ekrana görseller gönderiyor. İki adet sensör, odağı ayarlarken elde tutulan bir uzaktan kumanda çeşitli özelliklerin yanı sıra kullanıcının zoom yapmasını veya kontrastı ayarlamasını sağlıyor.

İnsani yardım için kullanılan karton drone

San Francisco merkezli bir mühendislik araştırma ve geliştirme laboratuvarı olan Otherlab, ‘dünyanın en gelişmiş endüstriyel kağıt uçağı‘ olarak adlandırdığı ürünü geliştirdi. Karton drone, biyoçözünür materyalden yapılıyor ve GPS gibi çeşitli elektroniklerle donatılıyor. Böylece, bir uçaktan bırakılabilen drone geri döndürülmeye ihtiyaç kalmadan hayat kurtaran materyalleri ihtiyaç sahiplerine ulaştırabiliyor.

Görme engelli öğrencilerin eğitimine yardımcı, üç boyutlu yazıcıda üretilen cinsel organlar

Benetech‘te çalışan araştırmacılar, görme engelli öğrencilerin seks eğitimi esnasında daha iyi öğrenmelerini amaçlayarak uyarılmanın çeşitli aşamalarını gösteren 18 adet üç boyutlu yazıcıda yazdırılmış seks organı üretti.

Alıkonan mültecilerin aileleriyle iletişim kurmasını sağlayan uygulama

Notifica, baskınlar sırasında yakalanan veya alıkonan belgesiz mültecilerin ailelerine güvenli şekilde mesaj göndermelerini sağlayan bir uygulama.

Tanzanya’daki mobil temelli ambulans-taksi programı

Mobil telefonların gücünü kullanan Vodafone, Tanzanya’nın kırsal alanlarında yenilikçi bir ambulans-taksi programı geliştirdi. Program, hamile kadınların özel bir yardım hattı tuşlamasına izin veriyor. Böylece, sağlık çalışanları yardım bekleyen kişileri çabucak hastaneye yetiştirebilecek yerel taksi sürücüleriyle görüştürüyor. Taksi şoförleri, mobil ödeme sistemi M-Pesa sayesinde ödemelerini kuruluştan alıyor. Böylece kullanıcılar ücret ödememiş oluyor.

Çocukları harekete geçirirken yetersiz beslenen çocuklara yardım eden uygulama

UNICEF Kid Power adlı uygulama kuruluşun fitness programının bir uzantısı niteliğinde. Uygulama, çocukların günlük yaşantılarındaki aktivitelerini kullanarak gelişmekte olan ülkelerde yaşayan ve yetersiz beslenmeyle mücadele eden çocuklara besin sağlamayı hedefliyor. Adımlarınızı sayan uygulama her 2 bin 500 adımda bir puan veriyor, 10 puan topladığınızda da ciddi şekilde yetersiz beslenme teşhisi konan bir çocuğa terapötik yiyeceklerden oluşan bir gıda paketi gönderiliyor.

Facebook’un afet yardımına yardımcı olan dijital haritası

Facebook Haziran ayında yaptığı açıklamayla ‘felaket haritası’ adlı yeni ürününü tanıttı. Bu harita, Facebook verilerini kullanarak kriz anında ve sonrasında bölgedeki yardım kuruluşlarına önemli bilgileri iletme görevi görüyor. İletilen bilgiler sayesinde kimin nerede ve neye ihtiyacı olduğunun belirlenmesini kolaylaştırıyor.

Akıl sağlığınıza yardımcı olmak isteyen konuşma botu

Sizinle sohbet etmek için yapay zeka kullanan, modunuzu yükseltmeye çalışan ve hatta depresyon belirtilerini hafifleten Woebot adlı bot türünün ilk örneklerinden biri. Botun gerçek bir terapistin yerini alması kesinlikle mümkün değil fakat Stanford Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma, Woebot’un 18-28 yaş arası bireylerdeki anksiyete ve depresyon eğilimlerinde önemli derecede azalma yaşanmasına sebep olduğunu ortaya koydu.

Mültecilerin hayati hizmetlere ulaşımını sağlayan uygulama

RefAid, mültecilerin konumunu belirleyerek etraflarındaki eğitim, sağlık, hukuki yardım ve barınma gibi hizmetlere erişmelerini sağlayan bir uygulama. Uygulama, aralarında Amerikan Kızılhaçı ve Yeryüzü Doktorları‘nın da bulunduğu 400’den fazla büyük kuruluş tarafından kullanılıyor.

Evsiz insanlar için tasarlanan güneş enerjili çadır

Bu yılın başlarında Kaliforniyalı 12 genç bir araya gelip kar amacı gütmeyen DIY Girls ile iş birliği yaparak evsizlerin sırtlarında taşıyabileceği, katlanabilen, güneş enerjili bir çadır üretti. Ekip, çadırı üretmek için Lemelson-MIT programından 10 bin Dolar hibe aldı ve projelerini Haziran ayında MIT’de tanıttılar.

Kadın sünnetini sona erdirmeye yardım edebilecek bir uygulama

Kadın sünneti dünya üzerindeki milyonlarca kadını etkileyen bir konu. Kadın sünneti Kenya’da yasal değil fakat kültürel değerlerden dolayı hala sürdürülüyor. Bu sorunla mücadele etmek için bir araya gelen beş genç kız i-Cut uygulamasını geliştirdi.

i-Cut kullanıcıların önleyici tedbir olarak yetkililere haber vermesini sağlıyor. Uygulama, Ağustos ayında düzenlenen 2017 Technovation Challenge‘da yarıştı.

İşitme engellileri seslere karşı uyaran gözlük aksesuarı

Peri, işitme engelli bireylerin gözlüğüne takılan ve ses işaretlerini görsel işarete çeviren bir aksesuar. Peri, sesin geldiği yöne doğru işaret veriyor. Aksesuar, işitme engelli veya duyma zorluğu çeken bireylerin ayrımsama gücünü artırırken tehlikeli durumlardan daha kolay şekilde kaçınılmasına yardımcı olabilir.

Bilgisayarınızın kefalet fonuna katkı yapmasını sağlayan araç

The New Inquiry‘den bir ekibin geliştirdiği Bail Bloc, bilgisayarınızın gücünü kefalet fonlarına katkıda bulunmak üzere kullanıyor. Böylece, hapiste olan ve kefalet bulamayan insanlara ve ailelerine yardım etmiş oluyorsunuz.

Bail Bloc, bilgisayarınızın gücünü kullanarak daha sonra ABD Dolar’ına dönüştürülüp Bronx Freedom Fund ve The Bail Project‘e verilen Monero adlı kripto parayı üretiyor. Bail Bloc’u kullanmak için herhangi bir kripto para bilgisine gerek yok. Tek yapılması gereken uygulamayı bilgisayarın arka planında çalıştırmak.

Braille alfabesi öğretme aracı

The Read Read, zayıf görüşlü ve görme engelli kişilere Braille alfabesini öğreten yenilikçi bir araç. Her bir karonun üzerinde Braille harfleri var. Cihaz, karonun üzerinde kaç nokta olduğunu ve o harfin hangi harf olduğunu sesli şekilde okuyor.

Engelli çocuklar için havayla çalışan tekerlekli sandalye

Teksas’ta açılan Morgan’s Inspiration Island özellikle engelli çocuklara hizmet etmek üzere tasarlandı. Park tasarlanırken elektrikli tekerlekli sandalye kullanan çocuklar da unutulmadı. Pittsburgh Üniversitesi ile iş birliği yapan tema parkı, oldukça hafif, ıslanabilen ve şarj olması sadece 10 dakika süren havayla çalışan bir tekerlekli sandalye olan PneuChair‘ı geliştirdi.

Dünyanın ilk cinsel kimliklere saygılı eğitim oyuncağı

Sam, her aşamasında toplumsal cinsiyeti sorgulamayı ve keşfetmeyi gösteren matruşka benzeri bir oyuncak. Gender Creative Kids Canada tarafından geliştirilen oyuncak trans gençleri hedef alarak tasarlanmış. Sam’in yaratıcıları trans bireyleri ve ailelerini eğitmeyi amaçlıyor. Gender Creative Kids Canada, Kickstarter üzerinde oyuncak için bir fonlama kampanyası başlattı. Ayrıca Sam’i dünyaya tanıtan bir e-kitap ve video da yayımlandı.

Düşük gelirli topluluklar için robot avukat

DoNotPay adlı sohbet botu kullanıcılarına pek çok konuda yasal destek sağlıyor. Başlangıçta haksız yere yazılan trafik cezalarına itiraz etmek isteyenler için tasarlanan bot bugün mültecilerin oturma izni almasına, iş yerinde tacize uğrayan kişilerin doğru yönlendirilmesine ve büyük şirketlerle mücadele etmek zorunda kalan tüketicilerin hakkının korunmasına yardımcı oluyor.

Trans erkekler için ‘regl-dostu’ iç çamaşırları

Pyramid Seven adlı bir şirket trans erkeklerin en çok ihtiyaç duyduğu ürünlerden biri olan regle uygun iç çamaşırları tasarladı. Her bir iç çamaşırı güzel tasarımının yanı sıra iç kısmında regl ürünlerinin (hijyenik ped gibi) yerleştirilebileceği bir panel barındırıyor. Yüksek talep sebebiyle iç çamaşırları çabucak tükendi.

Kanser için devrim niteliğinde bir gen tedavisi

Kymriah, ilaç şirketi Novartis tarafından geliştirilen ve Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından onaylanan yeni bir gen tedavisi. CAR-T adlı yeni bir tedavi sınıfına ait olan Kymriah, hastanın kanserle savaşan hücrelerinin örneklerinin alınıp kanser hücrelerindeki belirli proteinleri hedef alacak şekilde geliştirilmesi ve tekrar vücuda yerleştirilerek yıllarca kanserle savaşmasının sağlanması prensibiyle işliyor. Hasta başına 475 bin Dolar gerektiren tedavi şu anda herkesin erişebileceği bir seviyede değil ancak sonuçlar oldukça umut verici. Daha önce hiçbir kanser tedavisinin ulaşamadığı başarı oranına ulaşan yöntem, hastaların yüzde 83’ünün tek bir doz ile üç ay içinde kanserden kurtulmasını sağladı.

Eller-serbest kullanılabilen göğüs pompası

Willow, sessizce çalışan ve giyilebilen bir göğüs pompası. Kadınlar sütyenin içine bu pompalardan iki tane takıp günlük işlerine devam edebilirler. Pompa ne giyen kadını rahatsız ediyor ne de dışarıdan anlaşılabiliyor.

Kullanıcısının ayağa kalkmasını sağlayan tekerlekli sandalye

Laddroller adlı tekerlekli sandalye kullanıcısının ayağa kalkmasına yardımcı oluyor. Yunan mimar Dimitrios Petrotos tarafından tasarlanan Laddroller’ın dört adet tekerleği bulunuyor ve düz olmayan zeminlerde de kullanılabiliyor. 13 prototip modelin ardından geliştirilen son model düzenlemecilerin onayını alıp satışa çıkmayı bekliyor.

Taşınabilir serum askısı

IV-Walk, geleneksel serum askısının, kullanıcıya daha fazla hareket kabiliyeti sağlayacak şekilde yeniden tasarlanmasıyla geliştirilen bir ürün. 19 yaşında lösemi (kan kanseri) tanısı konulan Alissa Rees tarafından tasarlanan ürün, hastaların daha rahat hareket etmesini sağlayarak tedavi sürecini hızlandırıyor. Rees ayrıca uzun süre hastanede kalan kişilerin, kendilerini ziyarete gelen sevdiklerinin karşısına daha uygun bir şekilde çıkmasının da önemli olduğunu belirtiyor.

Güneş enerjili su tedarik arabası

Watt-r, gelişmekte olan ülkelerde genellikle kadınlara ve çocuklara verilen su taşıma görevini daha kolay hale getirmek için geliştirilmiş güneş enerjili bir su taşıma aracı. Watt-r halen geliştirme aşamasında ancak tamamlandığında tek seferde 20 litre su taşıyabilecek ve güneş enerjisi ile hareket edecek.

Çocuk büyüdükçe büyüyen kıyafetler

Petit Pli genişleme ve büyüme teknolojisi sayesinde çocukla birlikte büyüyebilen kıyafetlerden oluşan bir seri. Su geçirmeyen, hafif ve üniseks kıyafetler katlanır tasarımıyla kolayca büyütülebiliyor. Her bir ürün 7 farklı boyutta kullanılabiliyor. Kıyafetler hem atık oranını azaltıyor hem de ailelerin giyim masrafını ciddi oranda düşürüyor.

Nike’ın profesyonel türbanı

Nike bu yıl Nike Pro Hijab adıyla ilk spor türbanını piyasaya sürdü. Bu hamle şirketin “Bir vücudun varsa atletsindir” sloganını hayata geçirme çalışmalarının bir parçası olarak, türban takan profesyonel atletleri hedefliyor. Tek katmandan oluşan türban hava geçişine izin veren esnek yapısıyla her türlü spor faaliyetinde kullanıma uygun olarak tasarlandı.

Kaçak avcıları yakalamak için GPS’li kaplumbağa yumurtaları

Paso Pasifico adlı doğal hayatı koruma derneğine göre, Orta Amerika’daki kaçak avcılar deniz kaplumbağalarının yumurtalarını yerleştirdiği yumurtaları çalarken yuvaların yüzde 90’ını da yok ediyor. Kaçak avcıların bu yumurtaları yenmek üzere sattığı belirtiliyor. Dernek bu yüzden GPS’li sahte kaplumbağa yumurtaları üretti. Bu yumurtaları çalan kişilerin hangi rotaları takip ettiği ve yumurtaları nereye götürdüğü tespit ediliyor ve kaçak avcılar yakalanabiliyor. Ürün şimdiden birçok ödül kazandı.

Kaynak: Mashable