- Hızlı büyüyen ve 1 milyar doların üzerinde değere ulaşan şirketlere ‘unicorn’ (tek boynuz) deniyor ve 2015 bu şirketlerin yılı olmuştu.
- Artık bu tarz şirketlerin geleceği olmadığını düşünen yatırımcılar ‘hamamböceği modeli’ ile daha dayanıklı ve uzun ömürlü şirketlere yöneliyor.
2015 yatırım dünyasında unicorn (tek boynuz) yılı olarak adlandırılmıştı. Bunun sebebi ise pek çok yeni girişimin yüksek miktarlarda yatırım alması ve hızlıca büyümesiydi. (1 milyar doların üzerinde değeri olan girişimlere unicorn deniyor). Silikon Vadisi’nde geçtiğimiz yıl bir iş kurma ve yatırım yapma çılgınlığı yaşanıyordu. Tabii ki bu iştah 2015 ile de sınırlı değil. Google, Facebook ve Twitter gibi şirketlerin birden büyüyüp birer teknoloji devine dönüşmesi tüm girişimcilerin ve yatırımcıların iştahını kabarttı.
Bir süredir devam eden bu trend 2015’te tavan yapmıştı. Ancak pek çok kişi bu trendi, ‘gitgide şişen bir balon’ olarak görüyor ve patlamasını bekliyordu. Bu patlama yavaş yavaş sinyallerini vermeye başladı. 2016’da gelen ilk verilere göre hem özel sermaye hem de risk sermayesi yıllardan beri ilk kez geriledi. Sektörde bu işaretleri doğru okuyabilen kişiler ise artık unicorn’dan vazgeçip hamamböceği modeline dönmek gerektiğini söylüyorlar.
Önce dayanıklılık, sonra para
Nükleer saldırılarda dahi hayatta kalan, kafası kopsa bile haftalarca yaşayan; dolayısıyla dayanıklılığı ile bilinen hamamböcekleri, teknoloji girişimcilerine ve yatırımcılara bu özelliğiyle örnek olabilir. Eğer ‘teknoloji balonu’ gerçekten patlayacaksa, tıpkı hamamböceklerinin nükleer patlamalardan kurtulması gibi, bu patlamadan sağ çıkıp yoluna devam edebilecek kadar dayanıklı girişimlere ihtiyaç var. Bu tarz girişimlere örnek olarak Uber gösterilebilir. Para kazanmayı ikinci plana atarak, marketteki payını sağlama almayı öncelik haline getirebilen bu tarz şirketler uzun vadede daha büyük kazançlara imza atacak ve yerini sağlamlaştıracaktır.
Restoration Partners yöneticilerinden Tim McSweeney konuyu şu şekilde örneklendiriyor: “Google growth hacking (hızlı büyümek için taktik geliştirme) yapmadı. İnternet için bir hizmet sağladı ve bunun etrafına bir şirket kurdu. Mesela Powa‘ya bakın. Balon olan o. Patlayacak demiyorum ama yavaş yavaş ayağı kayıyor.”
McSweeney’nin bahsettiği Powa adlı Birleşik Krallık şirketi geçtiğimiz 3 yılda 225 milyon dolar yatırım almış ve değerini 2.7 milyar dolar olarak açıklamıştı. Ancak geçtiğimiz Şubat ayında şirket 16 milyon dolar borç ve kasasında sadece 250 bin dolar parayla iflas etti. Geleceğe karamsar yaklaşmayan McSweeney “Bence dışarıda hala yatırım yapmayı bekleyen insanlar var ancak artık daha tedbirliler. Paralarını yatırmak için daha zekice işler kovalıyorlar” diye konuştu.
Yorum Ekle