Yaşlanmayı durduran ilaç deneniyor

Yaşlanma sürecini durdurarak insan ömrünü uzatmak, tıp dünyasının en çok üzerinde durduğu konulardan birisi. Bugüne dek bu alanda pek çok girişim oldu ancak bunların arasında ciddi anlamda potansiyel gösteren ilk deney geçtiğimiz günlerde gerçekleştirildi. Fareler üzerinde yapılan deneyde nikotinamid mononükleotid (NMN) adlı maddenin hayvanların yaşam süresini uzattığı görüldü. Bu madde gelecek ay ilk kez insanlar üzerinde denenecek.

10 sağlıklı katılımcıya NMN verilerek, herhangi bir zararlı yan etki olmadan yaşlanmanın yavaşlaması beklenecek. Eğer sonuçlar pozitif olursa ilaç genel kullanıma sunulacak. Bu durumda NMN, piyasadaki ilk gerçek yaşlanma önleyici olacak.

NMN, biz yaşlandıkça zayıflayan sirtuin adlı proteinlerin üretilmesini tetikliyor. Fareler üzerinde yapılan deneylerde, vücudun doğal yaşlılık belirtileri olan metabolizmanın yavaşlaması, görme yeteneğinin azalması ve glikoz duyarlılığının artması gibi etkilerin durdurulabildiği görüldü. Önemli olan ise aynı etkinin insanlarda nasıl olacağı.

Fareler genellikle tedavilerin denenmesi için kullanılıyor çünkü genomlarımız yüzde 95 ila 98 oranında ortak. Ayrıca insanların etkilendiği çoğu hastalıktan fareler de etkileniyor. Ancak yine de fareler üzerinde yapılan deneylerin insanlar üzerinde ne kadar geçerli olacağına dair ciddi şüpheler de bulunuyor. Bu sebeple NMN maddesi insanlar üzerinde denenmeden net bir söylemde bulunmaktan kaçınmak gerekiyor.

Japon ve Amerikan bilimcilerin işbirliği

Deneyler Japonya’nın Keio Üniversitesi ve ABD’nin Washington Üniversitesi tarafından yürütülecek. Özellikle Japonya’da yaşlanma önemli bir konu çünkü 2055 yılında nüfusun yaklaşık yüzde 40’ının 65 yaş üzerinde olacağı tahmin ediliyor.

Araştırmayı yürüten Shin-ichiro Imai “Farelerle yaptığımız deneylerde çok önemli sonuçlara ulaştık ancak bu etkinin insanlar üzerinde nasıl olacağı henüz netleşmiş değil. Çalışmayı dikkatli bir şekilde yürüteceğiz. Umuyorum Japonya’dan bu alanda önemli sonuçlar çıkacak” şeklinde konuştu.

NMN piyasaya sunulan ilk yaşlanma engelleyici ilaç olabilir ancak bu alanda gerçekleştirilen ilk gelişme değil. Geçtiğimiz yıl Alzheimer ilacı J147’nin bazı yaşlanma engelleyici etkileri olduğu görülmüştü. Aynı şekilde yaygın olarak kullanılan bir diyabet ilacı olan metformin de bu yıl insanlar üzerindeki yaşlanmayı önleyici etkileri konusunda denenecek.

Şimdilik Benjamin Button gibi bir değişim yaratacak bir iksire yaklaşmış değiliz. Eklemlerin güç kaybetmesinden hafızanın zayıflamasına kadar pek çok farklı faktör yaşlanmayı etkiliyor ve bu problemlerin tümüne çözüm bulmamız mümkün olmayabilir. Ancak yaşam süresini uzatacak ilaçlar kesinlikle yakın gelecekte hayatımıza girecek gibi duruyor. NMN bu ilaçların başını çekecek mi bunu yakında öğreneceğiz.