Makine ahlakına teslimiyet kaçınılmaz mı?

Michael Bugeja tarafından yazılan yeni bir kitap, 7/24 dijital teknolojiye bel bağlamanın muhtemel sonuçlarını göz önünde bulundurmamız gerektiğini söylüyor. Telefonlara, tabletlere ve bilgisayarlara bağlılığımız, insanlarla kurduğumuz ilişkileri de ciddi olarak etkilemeye başladı. Iowa State Üniversitesinin Greenlee Gazetecilik ve İletişim Okulu Yöneticisi Prof. Michael Bugeja, teknolojiye olan bağlılığımızın bazı temel prensiplerimize zarar vermeye başladığını belirtiyor. Bugeja teknolojiye düşman değil, aksine günlük hayatında teknolojiden sıkça faydalanıyor.

Ancak ‘Interpersonal Divide in the Age of Machine‘ (Makine Çağında Kişilerarası Bölünme) adlı yeni kitabında Bugeja, makinelerin hayatımızı yönetmesine izin verirsek nelerle karşılaşabileceğimizi inceliyor. Bu makineler akıllı telefonlardan robotiğe ve sanal gerçekliğe kadar uzanıyor. Bugeja, makinelere olan bağlılığımız sebebiyle, aciliyet, sürekli güncelleme ihtiyacı ve özel hayatın ihlali gibi teknolojinin evrensel prensiplerini geliştireceğimizi düşünüyor:

“Empati, şefkat, doğruculuk, adalet ve sorumluluk gibi değerleri kaybediyoruz” diyen Bugeja tüm bu değerlerin yerine makine değerlerini yerleştirdiğimizi söylüyor. Bugeja, “Eğer kendimizi teknolojiye dahil edersek, geçmişte savaşları durduran, insan bilincini ve vicdanını geliştiren o evrensel değerlere ne olur?” diye soruyor.

“Farklı görüşlerle karşılaşmıyoruz”

Bugeja bu değerlere uyum sağlamanın tehlikelerine karşı uyarıda bulunuyor. Yalan haberlerin artması, şimdiden kültürümüz üzerinde bu değişimin nasıl etki etmeye başladığının bir göstergesi. Teknoloji, çoğumuz için ana haber kaynağı haline gelen sosyal medya akışlarımıza sürekli erişim imkanı sunuyor. Ne var ki sosyal medya, bizim kişisel görüşlerimizi, inançlarımızı ve değerlerimizi yansıtan haberlerle daha sık karşılaşmamızı sağlıyor. Olaylara geniş bir bakış açısından bakmak yerine bu, taraflı bakış açısıyla haberleri aldığımız için farklı görüşlere kapalı hale geliyoruz. Ayrıca sosyal medya, yalan haberlerin hızla yayılması için ideal bir ortam.

Bugeja “Habercilik şimdiden sebeple ilgilenmeden korelasyona bakan dünyadan etkilenmiş durumda. Ne olduğunu ve nasıl olduğunu anlıyoruz ancak neden olduğunu anlamıyoruz.” diyor.

Eğitim şart

Bu sebeple Bugeja kolejlerin ve üniversitelerin öğrencilere zorunlu medya ve teknoloji okuryazarlığı dersleri vermesi gerektiğini söylüyor. Öğrencilerin güvenilir haber kaynaklarını nerede bulabileceğini bilmesi ve zihinlerini farklı kaynaklardan gelecek verilere açmasının önemli olduğuna inanıyor. Bugeja “Eğer kendimizi teknolojiye kabul ettirmezsek, teknoloji kendisini bize kabul ettirir ve artık makinenin bizim istediğimizi yapmasından ziyade, biz makinenin istediğini yapmaya başlarız.” diyor

Bu durumu kısa sürede kolayca düzeltmenin bir yolu olmadığını belirten Bugeja, uzun vadeli çözümün ise eğitim olduğunu dile getiriyor. Bugeja sadece bu durumun felsefi ya da entelektüel sonuçlarıyla ilgilenmiyor; ayrıca teknolojinin çalışma hayatına, davranışlara ve günlük etkinliklere de etki edeceğini düşünüyor. İş hayatı ve sanayi gitgide daha fazla makinelere ya da robotlara bağlı hale geliyor. Bugeja bu değişimin verimliliği, güvenliği ve şirketin karını artırdığını belirtiyor ancak işlerini makinelere kaptıran kişilere ne olacağını da sorguluyor.

Bugeja “Yeni cihazların hayatlarımızı kolaylaştırdığı doğru ancak tehlikeler de yok değil.” diyor.

Kaynak: Futurity