Kayıp gezegenden ‘düşen’ gizemli elmaslar

Bir asteroidin parçalarını inceleyen bilimciler, sadece uzak ve milyarlarca yıl önce parçalara ayrılmış bir gezegende oluşmuş olabilecek elmaslar buldu.

Haber Özeti

Tam Sürüm

İsviçre’deki EPFL Üniversitesi’nde çalışan bilimciler, 2008 TC3 adı verilen asteroidin parçalarını inceledi ve sadece milyarlarca yıl önce var olmuş olabilecek kayıp bir gezegenden gelmiş olabilecek elmaslar buldu.

Gök bilimciler 2008’in Ekim ayında Dünya’ya çarpan 4 metre genişliğinde bir asteroid keşfetmişti. Olaydan bir gün sonra asteroid, Sudan’daki Nübye Çölü’nde patladı ve parçaları 37 kilometrelik bir alana yayıldı. Boyutları 1 ila 10 cm arasında değişen yaklaşık 50 asteroid parçası, bilimsel araştırma yapmak amacıyla Almahata Sitta adı verilen bir koleksiyonda toplandı.

Bu gök taşlarının çoğunda nanoölçekte elmaslar bulunuyor. Bu küçük elmaslar çok farklı şekillerde oluşabiliyor. Bu elmasların ne şekilde oluştuğunu anlamak güneş sistemimizin sırrını çözmemize yardımcı olabilir. Muhtemel hikayelerden biri; elmasların gök taşı Dünya’yla çarpıştığında ortaya çıkan şok dalgalarından kaynaklanan basınç sebebiyle oluştuğu yönünde. Bu varsayım, Dünya’da çıkarılan elmastan yüzde 58 oranında daha sert olan altıgen şekilli elmasın (lonsdaleite adı veriliyor) oluşumu için öne sürülüyor.

Elmaslar Mars gibi büyük bir gezegende oluşmuş olabilir

EPFL araştırmacıları, Almahatta Sitta elmaslarının nasıl oluştuğunu anlamak için Fransa ve Almanya’daki meslektaşlarıyla iş birliği içinde çalışarak gök taşı parçalarını inceledi. Elmasların içinde kromit, fosfat ve demir nikelli sülfit içeren birtakım kalıntılar olduğu görüldü. Bu tür kalıntılar Dünya’da yer altında oluşan elmaslarda da sıkça görülüyor ancak bu araştırma sayesinde ilk kez uzaydan gelen gök taşlarında da aynı durum olduğu fark edildi. Çeşitli hesaplamalar yapan bilimciler, bu elmasların en az Merkür, belki de Mars kadar büyük bir gezegende oluşmuş olduğunu düşünüyor. Araştırmacılar, elmasların bir ’embriyo gezegen’den gelmiş olması ihtimalini daha muhtemel görüyor.

Embriyo gezegen teorisine katkı sağlıyor

Güneş sistemimiz ilk günlerinde şu ankinden çok daha kargaşa halinde olan bir yerdi. Güneş’in oluşumundan sonra Güneş etrafında dönen devasa toz ve gaz bulutu, embriyo gezegenleri oluşturmak için yavaşça kümelenmeye başladı. Daha sonra bu gezegenler düzenli olarak birbirine çarparak bugün gördüğümüz nispeten büyük gezegenleri ortaya çıkardı.

Araştırmacılar, Almahata Sitta gök taşı elmaslarının embriyo gezegen teorisi açısından oldukça ikna edici kanıtlar sağladığını söylüyor. Bu elmaslar hangi kayıp gezegenden gelmiş olursa olsun, o gezegenin birkaç milyar yıl önce parçalara ayrılmış olması muhtemel görünüyor.

EPFL araştırmacılarının yaptığı araştırma Nature Communications dergisinde yayımlandı.

Kaynak: New Atlas

2008'in Ekim ayında Dünya'ya çarpan 2008 TC3 adlı asteroidi inceleyen bilimciler, sadece Mars veya Merkür boyutlarında bir kayıp gezegende oluşmuş olabilecek elmas parçaları buldu. Bulunan elmasların içinde kromit, fosfat ve demir nikelli sülfit içeren birtakım kalıntılar olduğu görüldü. Bu tür kalıntılar Dünya'da yer altında oluşan elmaslarda da sıkça görülüyor ancak bu araştırma sayesinde ilk kez uzaydan gelen gök taşlarında da aynı durum olduğu fark edildi. Elmasların güneş sistemimizin tarihini anlamak açısından faydalı olacağını düşünülüyor.

Yorum Ekle

Yorum yazmak için tıklayın

Yorumunuz:

e-Bülten Aboneliği