İsveç’ten çok sayıda başarılı girişim çıkmasının sırrı ne?

World Economic Forum yazarlarından John McKenna, İsveç'ten çok sayıda başarılı girişim çıkmasının sebeplerini sıraladı.

Haber Özeti

Tam Sürüm

Spotify, Minecraft ve Candy Crush Saga’nın ortak noktası nedir? Hepsinin İsveç merkezli olması. Skype iki İsveçli girişimci tarafından kurulmuştu. SoundCloud da şu anki evi olan Berlin’e taşınmadan önce Stockholm’de kurulmuştu.

 

Peki İsveç dijital girişimleri destekleme, yeni işletmeler kurma ve büyütme konusunda neden bu kadar başarılı oldu?

Vergileme ekonomisi

Yüksek vergi ve harcamaların olduğu ülkelerde girişimciliğin daha az olduğunu gösteren araştırmaların aksine İsveç’in teknoloji sektörü hem sosyal hem fiziksel altyapıdan gayet güzel faydalanıyor. Ortalama internet hızı açısından baktığımızda İsveç, Norveç ve Güney Kore’den sonra en yüksek internet hızına sahip ülke olarak karşımıza çıkıyor. Ülkenin yüzde 60’ından fazlası saniyede 100 megabit süper hızlı fiber optik geniş bant internete sahip. Hükümet bu oranı 2020 yılına kadar yüzde 90’a çıkarmayı hedefliyor.

Ülkenin kırsal alanlarındaki fiber optik altyapı direkt olarak İsveç hükümeti tarafından yapılan yatırımla mümkün kılındı. Üstelik bu, geniş çaplı bir teknolojinin uygulanması için hükümetin yaptığı ilk yatırım değildi. Hükümet 1990’lı yıllarda insanlara bilgisayar almaları için de destek verdi. Uzmanlar kısa bir zaman zarfında neredeyse her eve bir bilgisayar girdiğini öne sürüyor.

2,5 milyar Dolar’lık e-ticaret girişimi Klarna‘nın kurucusu ve CEO’su Sebastian Siemiatkowski, programlamaya 10 yaşında başlamasının sebebi olarak hükümetin bu ‘öngörücü’ politikasını gösteriyor. Bir karşılaştırma yapmak gerekirse, günümüzde ABD nüfusunun yüzde 84’ü internet kullanırken İsveç nüfusunun neredeyse yüzde 95’i internet kullanıyor. İsveç’te iş yaparken karşılaşılan en sorunlu unsur ülkenin vergi seviyesi olarak gösterilse de Girişimcilik ve Yenilik Bakanı Mikael Damberg ülkenin sosyal güvenlik ağının girişimcilerin risk almaları için daha fazla özgürlük sağladığını söylüyor.

Serbestleşme

İsveç’in bir teknoloji girişimi merkezi olmasının sebeplerinden biri de 1990’lı yıllarda başlayan piyasa reformlarıyla gelen ekonomik büyüme. Bir ekonomik krizin ardından hükümet, önceden devlet tarafından kontrol edilen oluşumlara özel rekabet getirmeye çalıştı. Elektrik, iletişim, demir yolu ve yurt içi hava ulaşım hizmetleri gibi birçok devlet tekelinin devlet denetimi azaltıldı. Yaşlı bakımı, ilk ve orta okul eğitimi, ana okulu gibi diğer kamu hizmetlerine özel şirketlerden destek verilmeye başlandı. Büyük şirket evliliklerini ve rekabet engelleyici uygulamaları önlemek için 1993 yılında Rekabet Kanunu çıkarıldı.

Bütün bunların ardından, 1990’da yüzde 52’yken günümüzde yüzde 22’ye kadar düşen kurumlar vergisinde olduğu gibi vergi oranları azalmaya başladı. Son yıllarda, yaşı beş veya daha az olan İsveç şirketlerinin ülkedeki bütün sektörlerin yüzde 55’inden fazlasını oluşturduğu kaydedildi. Karşılaştırma yapacak olursak, genç ABD şirketlerinin oranının yüzde 45’ten yüzde 40’ın altına kadar düştüğünü söyleyebiliriz. İsveç hükümeti, yüksek kazanç vergi seviyelerinin küresel yetenekleri çekmeyi zorlaştırdığını düşünen teknoloji şirketlerine yardımcı olmanın yollarını arıyor. Bunun için girişimlerin hisse senedi opsiyonlarına uygulanan vergiler düşürülüyor.

Güven

İsveç girişimleri açısından hayati önem taşıyan etkenlerden biri de güven duygusu. Avrupa Birliği tarafından desteklenen bir araştırmaya göre İsveç, kurum için girişimcilik (intrapreneurship) açısından Danimarka’dan sonra ikinci sırada yer alıyor. Kurum içi girişimcilik, hem bireysel ekonomilerde hem de toplum genelinde yüksek seviyede güven olması halinde gelişme imkanı bulan bir durum. Çalışanlar, işverenleri kendilerine güven duyduğu zaman daha yenilikçi olma fırsatı bulurlar. Aynı şekilde işverenler de çalışanlarına güvendikleri zaman işbirliğine daha açık hale gelirler.

İsveç kültüründe köklü bir güven duygusu var. Toplum, verdiği vergilerin hükümet tarafından harcanma şekline güven duyuyor. Bu da, çalışanlara cömert şekilde verilen doğum izinlerinin de dahil olduğu güçlü bir sosyal güvenlik ağı oluşmasını sağlıyor. Derin güven duygusu, oturmuş şirketlerin küçük girişimlere güvenip iş birliği yapmaya istekli olmasıyla birlikte girişimciliğe katkıda bulunuyor.

Kaynak: World Economic Forum

Skype, SoundCloud, Spotify, Candy Crush Saga ve Minecraft gibi birçok başarılı girişim İsveç'ten çıktı. Peki İsveç dijital girişimleri destekleme, yeni işletmeler kurma ve büyütme konusunda neden bu kadar başarılı oldu? World Economic Forum yazarlarından John McKenna'nın bu durum için üç sebep sunuyor; vergileme ekonomisi, hükümetin 1990'lı yıllarda yaşanan bir ekonomik krizin ardından devlet tarafından kontrol edilen oluşumlara özel rekabet getirmeye çalışması ve toplumdaki köklü güven duygusu.

1 Yorum

  • İsveç özgürlükler ülkesi olduğundan ve iyi bir demokrasiye sahip olduğundan sermaye ve finans ürkmüyor ve kaçmıyor. Ekonomik gelişimin tek koşulu budur. Öbürleri türevleri sayılır. Sermaye ve finans kapital özgürlüğü sever. Cansuyudur çünkü. Baskı ve tehdit ortamlarında kendisini güvende hissetmez. Yatırım yapmaz. İsveç finans kapitale güvence sağlamış. Sevgiyle kalın.

Yorum yazmak için tıklayın

Yorumunuz:

e-Bülten Aboneliği