Haber Özeti
Tam Sürüm
Zigguratın Mezopotamya’daki piramit benzeri tapınaklar olduğunu ilkokul derslerinden hatırlıyor olabilirsiniz. Bu yapılar, ilk medeniyetlere ev sahipliği yapan Mezopotamya bölgesinin geçmişine dair bize çok fazla bilgi sağlama potansiyeline sahip. Ancak tarihin her döneminde olduğu gibi bugün de Fırat ve Dicle arasındaki topraklar savaşlara sahne oluyor ve maalesef bu savaşlar esnasında tarihi eserler de zarar görüyor.
IŞİD geçmişte bu tarihi yapılara karşı saygısız tavırlarıyla tanınmıştı. Örgüt bu tavrını devam ettirerek, Musul’dan çekilirken bir antik kenti bir de bölgenin en önemli tarihi eserlerinden Nimrud zigguratını yerle bir etti. Günümüzden 2900 yıl önce, o zamanlar Kalah olarak bilinen şehirde inşa edilen zigguratın, son çekilen uydu fotoğraflarında yerle bir olduğu görüldü.
Nimrud zigguratı, ilk inşa edildiğinde 61×61 metre taban üzerine, 61 metre yüksekliğinde bir kule şeklinde yapılmıştı. Daha sonra bu yapının bazı bölümleri yıkılmış, ancak 43 metrelik kısmı hala ayaktaydı. Uydu fotoğraflarına baktığımızda IŞİD’in bu yapıyı bilinçli olarak, iş makineleriyle yıktığı görülüyor.
Yıkımın muhtemel nedenleri
IŞİD’in zigguratı neden yıktığı ise henüz bilinmiyor. Bu konu üzerine bazı düşünceler mevcut. Muhtemel bir neden, zigguratın bölgedeki en yüksek yapı olması ve görüşü engellemesi olabilir. Ancak çevresinde başka herhangi bir yapı ya da yer şekli bulunmayan bu yapının yıkılması ya da yerinde durması savaş açısından kimseye avantaj sağlayacak gibi görünmüyor.
Bir başka ihtimal ise bölge halkının moralini bozmak ve bölgeye yaklaşan Irak ordusuna gözdağı vermek olabilir. Bu yapının eski bir tapınak olduğu düşünüldüğünde IŞİD’in yapıyı İslam’a aykırı bulduğu için de yıkmış olabileceği göz önünde bulundurulabilir.
Son olarak IŞİD bu yapının içinde değerli kalıntılar aramak için de zigguratı yıkmış olabilir ancak bu da mantıklı bir sebep değil çünkü zigguratlar tamamen taştan inşa edilen ve içinde mezar bulunmayan yapılar. Amerikan Şarki Araştırmalar Okulu (ASOR) Akademik Direktörü Michael Danti “Bir zigguratın içinde değerli kalıntılar aramak için oldukça naif olmak gerekiyor.” diyor.
Sebebi her ne olursa olsun IŞİD 2900 yıllık tarihi bir hamlede yerle bir etti. Tarih boyunca savaşlardan nasibini alan bu bölgenin tarihinin yine savaşlarla yok olması, bölgenin kültürü ve bilgi birikimi açısından üzüntü verici bir durum.
Peşmerge de antik şehre konuşlandı
Zigguratın yanı sıra, Nimrud’dan sonra kısa bir süre Yeni Asur İmparatorluğu‘nun başkentliğini yapmış olan Dur-Sharrukin antik şehrinin de savaş sırasında tahrip edildiği belirtiliyor. 1900’lerin başında arkeologlarca incelenen bu şehrin önemli kalıntılara ev sahipliği yaptığı görülmüştü. 2015’te IŞİD tarafından yağmalanan bu şehrin şimdi de Peşmerge askerleri tarafından üs olarak kullanıldığı söyleniyor. Şehrin önemli bir kısmını yerle bir eden askerler, yıkılan bölgenin üzerine bir askeri yerleşim yeri kurdular. Uydu fotoğraflarında bazı arkeolojik kalıntıların yerinde durduğu görülse de şehrin önemli bir kısmı yıkılmış durumda.
Kaynak: Science Alert
Daha önce de ele geçirdiği yerlerdeki tarihi eserleri ve antik şehirleri yağmaladığı bilinen IŞİD şimdi de bölgenin en büyük antik yapılarından Nimrud zigguratını yıktı. Etrafında herhangi bir çatışma yaşanmadığı belirtilen yapının IŞİD tarafından bilinçli bir şekilde iş makineleriyle yıkıldığı ifade ediliyor. Yıkımın sebebi bilinmemekle birlikte, IŞİD'in amacının stratejik, moral bozmaya yönelik ya da siyasi olabileceği düşünülüyor. Öte yandan Peşmerge güçleri de bölgedeki Dur-Sharrukin antik şehrinin üzerine askeri üs kurarak bu şehre ciddi zararlar verdi. Tarih boyunca Mezopotamya'dan eksik olmayan savaşlar hala bölgeye zarar vermeye devam ediyor.
Kendi inançlarına göre şirki temsil eden, Firavun kalıntısı olan yapıları yıkıyorlar. İslam’ın aslında(toplumumuzdakinin aksine) türbeler yasak olduğu için türbeleri de yıkıyorlar ama şirk temsili bulunmayan tarihi yapıları özellikle koruyup medya kanallarında o eserlere dair görüntüler paylaşıyorlar.