Haber Özeti
Tam Sürüm
Free Basics, dünyanın en büyük sosyal ağı Facebook’un ücretsiz küresel internet erişimi sunma amacı taşıyan internet.org girişiminin bir parçası. Bu süreçte ilk denemelerden biri dünyanın en kalabalık nüfusuna ev sahipliği yapan Hindistan’da yürütülüyordu. Ancak Hindistan Telekomünikasyon Düzenleme Kurulu (TRAI) ‘(ağ tarafsızlığına yönelik) regülasyona aykırı olduğunu’ öne sürerek herkese ücretsiz internet erişimi sağlayan bu hizmeti yasakladı. Karar uyarınca artık hiçbir internet servis sağlayıcısı, müşterilerine bu tarifeyi öneremeyecek, ulaştıramayacak. Hindistan’ın bu kararı çoğu kişi için sürpriz değil. Fakat karar yine de Facebook ve Free Basics hizmetine darbe vurdu.
Kararın ardındaki haklı gerekçelerden biri bizzat Facebook’un işletme modeli. Free Basics bedava internet sunma hedefi taşımasına rağmen Facebook -tamamen kendi belirlediği- bazı siteler haricinde erişimi kısıtlıyordu. Ücretsiz internet hizmeti kullanıcılara sadece hava durumu, BBC ana sayfası, Wikipedia ve bazı sağlık sitelerine erişim izni veriyordu.
Free Basics, geçen senenin başında Hindistan’da hizmete açıldıktan sonra kullanıcıların şikayetleri üzerine askıya alındı. Bunun üzerine Mark Zuckerberg, Free Basics’in internet tarafsızlığına dair bir açıklamada bulundu. Fakat yapılan açıklama halkı tatmin etmedi ve engellemeyi getiren süreç işlemeye başladı.
Hindistan’daki kanunlar kullanıcıların internet kullanımını sınırlandıracak ya da önceliklendirecek tüm girişimleri yasaklıyor. Dolayısıyla bu kararla ülkedeki diğer (benzer) Airtel Zero paketi de yasaklandı (Zuckerberg tekrar bir açıklama yaparak “38 ülkede 19 milyon kişi bu hizmeti kullanıyor. Hindistan’daki gayretimizden vazgeçmeyeceğiz” dedi. Yazısına gelen yorumlardaki tartışmaları takip etmenizi tavsiye ederiz).
BONUS BİLGİ: ‘Tahmini’ 1,2 milyar nüfusa sahip Hindistan’da nüfusun sadece yüzde 19’u internet erişimine sahip. World Wide Web’in mucidi Sir Tim-Berners Lee kararın ardından vakfının sitesinde kaleme aldığı yazıda Hindistan’ın kararını ağ tarafsızlığı adına sevindirici buldu.
Hindistan Telekomünikasyon Düzenleme Kurulu, Facebook'un ücretsiz sunduğu internet erişimini tarafsızlık ilkesini ihlal ettiği gerekçesiyle yasakladı. Hindistan’da nüfusun sadece yüzde 19’u internet erişimine sahip. Facebook'un bu girişimi hem bu sayıyı hem de Facebook kullanıcı sayısını artırma adına önem taşıyor(du).
Bu karar tartisilir birsey ucretsizse mutlaka bir bityeniği vardır bu iste, beğenmeyen kullanmasın arkadaş, sonuçta ben oraya maddi manevi emek vermişim, birde bu açıdan bakmak lazım
Mark Zuckerberg’in yazısına gelen yorumlarda eşit kullanım hakkı ön plana çıkmış gibi ama aynı zamanda batının bu gibi ihtiyaçları kendisinin değil de ihtiyaç sahiplerinin tarafından çözülmesi gerektiğini düşünen insanlar da çok sayıda. Ben ise bu gibi bedava yardımların altında daha stratejik çıkarların olduğunu düşünmekteyim (bknz eski yazılar güvensiz halk). Verilen kısıtlı internet ile insanları çeşitli şekiller ile yönlendirebileceklerini düşünmek çok da zor değil.
Facebook platformunun sadece belirli adreslere erişim izni veriyor olması elbette adaletsiz, ama ücretsiz sunulan bir hizmetin de böylesi saçma bir sebepten dolayı yasaklanmış olması gerçekten hayret verici. Devlet yapılarının böylesi çabaları insanlık tarihinin gelişim süreci önündeki en büyük engel ama son yıllarda yaşanan gelişmeler göz önüne alındığında bu süreç bitecek.
Bedava ise bit yeniği vardır olayı değil mesele bedava verilen internet hizmetinin aslında sadece bir kaç siteye bedava olması ve rekabet ortamını oluşturmaması bir nevi hizmete verene bağımlı kılması eğer bu hizmet gerçekten sınırsız şekilde veriliyor olsa kimsenin engelleyeceğini düşünüyorum.Ağ tarafsızlığı araştırılırsa neden bu kadar üzerine düşülmesi gereken konu olduğu anlıyorsunuz.