Haftanın Özeti: 57

Genel Gündem

Türkiye ve dünyadan güncel haberler.

• Türkiye iç gündem trafiğinde kendi standartlarını dahi zorlayan bir haftayı geride bıraktı. Kronolojik sırayla en önemli gelişme 24 Kasım tarihinde Türk Hava Kuvvetleri’ne bağlı bir F-16 uçağının hava sahasıihlali yaptığı gerekçesiyle Rus Hava Kuvvetlerine bağlı olduğu belirlenen SU-24uçağınıvurarak düşürmesi oldu. Türk Silahlı Kuvvetleri ihlali kapsayan 5 dakikaboyu 10 uyarı yaptıklarını, karşılık bulamayınca düşürdüklerini belirtti. Konuyla ilgili gerilimi tırmandıran ayrıntı düşen uçaktan atlayan iki Rus savaş pilotundan birininparaşütle inerken vurularak öldürülmesioldu (bu uluslararası hukukta bir savaş suçu kabul ediliyor). Diğer pilot Konstantin Murahtin ise önce bölgedeki Türkmen mücahitlerine esir düştüardından –iddialara göre MİT’in müdahalesiyle– Rusya’ya teslim edildi. Pilot Murahtin Türk uçağının uyarı yapmadan ateş açtığını iddia etti.

• Olayın ertesi günü Türkiye’ye planlı bir resmi ziyaret yapacak olanRusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrovprogramını iptal etti. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın olayın ardından Putin’i aradığını ama telefonuaçmadığı söylendi. Rusya adına konuşan Dışişleri Bakanı Lavrov ise böyle bir çağrının gelmediğini iddia etti. Erdoğan “Rus uçağı olduğunu bilseydik başka olurdu” açıklamasından kısa süre sonra”yine aynı karşılığı veririz” şeklinde bir beyanda bulundu.

https://www.youtube.com/watch?v=71aawIz0N2E

• “Sırtımızdan bıçaklandık” diyerek ilk tepkisini veren Rusya Başkanı Vladimir Putin’in uçaklarının düşürülmesininkarşılığı olacağını telaffuz ettiktensonra ilk olarakRus Ordusu’nunyetkinliği masaya yatırıldı.Ancak Rusya tarafından ilk adım diplomatik ve ekonomik alandaatıldı. Türkiye – Rusya arasındaki vizesiz seyahat anlaşması 1 Ocak 2016’dan itibaren iptal edildi. Türkiye’nin ısınmadan sanayiye ve elektrik üretiminde can damarı olan doğalgazın büyük bölümünün Rusya’dan satınalınıyor oluşu da ayrı bir endişeye dönüştü. Rus tur şirketleriTürkiye’ye yönelik programları iptal etti.Türkiye’denmeyve-sebze ithalatının vanası kısıldı. Türklerin Rusya’da çalışması yasaklandı. Ekonomideki kayıp hafta boyu sürdü.

• Gidişatın Erdoğan ve Putin’in fiziken aynı çatı altında buluşacağı30 Kasım’da Fransa’nın Başkenti Paris’te gerçekleştirilecekBirleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı’na kadar süreçte olumlu bir gelişme ihtimali görünmüyor.
• Bu olayların gürültü-patırtısındaortaya atılan ilginç iddialardan biri de Rusya’nın bölgedeki varlık ve faaliyetlerinin aslında petrol fiyatlarını yükseltmek olduğuydu (rekor seviyede düşen petrol fiyatlarından en büyük zararı dünyanın en büyük petrol ihracatçılarından -ve uzun süredir ciddi bir ekonomik kriz içinde bulunan- Rusya görüyor).
• Haftanın enönemli ikinci gelişmesi ise Cumhuriyet Gazetesi’nin Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar ve Ankara Temsilcisi Erdem Gül’ün ‘MİTTIR’ları‘ olarak bilinen olayaait yaptıkları yayın gerekçesiyle’teröre yardım ve yataklık’, ‘siyasi ve askeri casusluk amacıyla gizli bilgileri temin etmek’ ve’siyasi veya askeri casusluk amacıyla gizli kalması gereken belgeleri açıklamak’ suçlamasıyla alınan ifadelerinin ardından tutuklanmaları oldu.

Tutuklandık

— Can Dündar (@candundaradasi) November 26, 2015

• Haftayı kapatmak üzereyken Diyarbakır Baro Başkanı Tahir Elçi barış adına yaptığı bir basın açıklaması sırasında vurularak öldürüldü. Sosyal medyada büyük yankı ve tartışma çıkartan olayda Elçi’nin yan sokakta polisin müdahale ettiğibir grup PKK’lı tarafından ‘kör kurşunla’öldürüldüğü açıklandı.

Hoşçakalın dostlar. İyilikle kalın. pic.twitter.com/IcRmFQ7DpZ

— Tahir Elçi (@tahirelci) November 28, 2015

• IŞİD ile ilgili haberlerde çok nadir; o da satır aralarında kalan iki gruba dair uzun ama çok şey anlatan biryazı ve bir belgesel: IŞİD’in kadınları ve çocukları.
• 14 yaşındakiLucas Etter, Türkiye’de ‘sabır küpü’ olarak anılan Rubik’s Cube’u sadece 4,9 saniyede çözerekyeni dünya rekorunu belirledi.

• Veri madenciliğinin ilginç kullanım alanlarından biri California Üniversitesi tarafından gerçekleştirildi. ABD’nin 26 eyaletinden toplanan 800 okul yıllığındaki 37 bin fotoğraf üstünde yazılımların yürüttüğü analiz sonucunda yıllar bazında gülüşlerin, saç modellerinin ve kıyafetlerin nasıl değiştiğine yönelik şablonlar çıkarıldı.

• ABD vatandaşı Otis Johnson 25 yaşındayken görev başındaki bir polis memurunu öldürmekten44 yıl hapse mahkum olur. 69 yaşında dışarı çıktığında ABD’nin de dünyanın da bambaşka bir yere döndüğünü fark eder. Cep telefonları, reklamlar, yiyecekler, içecekler… Good Bye Lenin filminin gerçeği de denebilir. Öyküsünü Al Jazeera kamerasından izleyelim.

• İnternetle birlikte unutulan kavramlardan ‘zaman kapsülü’ kabaca bir kutu ya da kapsülün içine insanlığa ve yaşama dair bilgi ve belgeleri doldurup saklamayı temel alıyor. Genellikle toprağagömülen bu kapsüllerin içinde tohumlardan gazete kupürlerine kadar hemen her şey yer alabiliyor. Hatta bu şekilde gömülen otomobiller dahi var. ABD’deki MIT Üniversitesi’ndeki bir inşaat sırasında 12 ve 26 numaralı binaların arasındaki bahçede 5 Haziran 1957 yılında gömülen bir zaman kapsülü tesadüfen işçiler tarafından bulundu. Dönemin MITRektörüJames R. Killian Jr. ve ProfesörHarold Edgerton tarafından gömülen kapsülü benzerlerinden ayıran en büyük özelliğiyse tam 1.000 (BİN) yıl boyu açılmama talebi. Geleneksel zaman kapsülleri 100 yıl sonrası için oluşturuluyor. MITsahiplerinin kararına saygı duyarak kapsülü 2957 yılındaaçmak üzere yeniden gömdü.

• DİKKAT:Gelişmeler burada bitmiyor!Diğer kategori başlıklarına aşağıdakimenüden ulaşabilirsiniz.