Haftanın Özeti: 243

İnternet, Girişimler

Facebook’un erken dönem yatırımcılarından Roger McName, Facebook ve Google’ın kullanıcılarını maniple ettiklerini iddia etti. Eski girişimci yeni Silikon Vadisi eleştirmeni McName, “Kullanıcı davranışlarını etkilemek konusunda Çin’le yarışmak zorunda değiliz” diyerek, Facebook ve Google’ın tüketicileri kendilerinden daha iyi tanıdıklarını da ekledi. Facebook ve Google’ın Çin hükumetinin stratejilerinden ilhamla, davranış manipülasyonunu bir teknik olarak kullandıklarını söyleyen McName, şirketlerin kişiye özel reklam stratejisinin de kullanıcıları çok yakından tanımalarının bir sonucu olduğunu, Facebook ve Google’ın kullanıcular hakkında çok fazla veri topladığını ve bu şekilde insanları uzaktan yönetebildiklerini iddia etti.

Facebook tarafından küresel bir para birimi ve finansal bir alt yapı olarak hayata geçirilen Libra, bir banka hesabı olmayan kullanıcılarının alışveriş ve para transferi gibi işlemleri kolayca yapmalarını sağlayacak. Dijital cüzdan Calibra vasıtasıyla da Libra kripto parayı biriktirmek, başka bir kullanıcıya göndermek ve harcamak mümkün olacak. Calibra tek başına bir uygulama olarak ya da, Messenger ve WhatsApp’ta gömülü şekilde kullanabilecek. Akıllı telefonu olan herkes Calibra sayesinde bir mesaj gönderir gibi kolay ve hızlıca Libra transferi yapabilecek. Açıklamada gizlilik konusu da Libra’nın öncelik tanıdığı noktalardan biri olarak öne çıkıyor. İstisnalar dışında hiçbir kullanıcının bilgi ya da finansal verisinin, müşterinin onayı olmadan üçüncü kişilerle paylaşılmayacağını belirten Facebook, bahsi geçen istisnaların da yasal süreçler, Calibra’yı daha işlevsel kılmak adına yapılacak geliştirmeler ya da kullanıcıları güvenli tutma ihtiyacı sebebiyle doğabilecek durumlar olduğunu ekledi.

Facebook yeni para birimini tanıtarak kullanıcılarından güven talep ederken, kredi derecelendirme kuruluşu Standards and Poor, Facebook’un hiç hoşuna gitmeyecek bir hamleye imza attı. Şirketin karıştığı mahremiyet skandallarını öne çıkaran kuruluş, Facebook’u Çevresel Toplumsal ve Yönetimsel Endeks (ESG) listesinden çıkardığını açıkladı. S&P, Facebook’a sosyal sorumluluk alanında 100 üzerinden 22 puan, yönetim alanında ise 100 üzerinden 6 puan verdi.

Facebook’un yönetim alanındaki sıkıntıları zaten son dönemde sıkça gündeme geliyor ve şirketin yönetiminde köklü değişiklikler talep ediliyor. Ancak bu hafta The Verge’de yayımlanan bir rapor, Facebook çalışanı olmanın, ne gibi zorlu şartlara maruz kalmayı gerektirdiğini gözler önüne seriyor. Facebook’un bazı içerik moderatörlerinin anlattıklarına göre geçtiğimiz yıl bir moderatör mesai sırasında kalp krizinden yaşamını yitirdi. Florida eyaletinde, Facebook ile anlaşmalı olarak hizmet veren ve Cognizant adlı şirket tarafından işletilen tesiste çalışanlar Facebook içeriklerini inceliyor. Bu çalışanların çalışma koşulları ise idealden oldukça uzak. Çok düşük ücretle çalışan moderatörlerin tuvalet izinleri de kısıtlı tutuluyor. Belirlenen saatler dışında işin başında olmayan çalışanların ücretinde kesinti yapılıyor. Bu yüzden bazı çalışanların hastalandıkları zamanlarda bile masalarını terk etmediği belirtiliyor.

Son birkaç yıl içinde yaşanan mahremiyet skandalları Facebook’un kullanıcı sayısında ve kullanım oranlarında da önemli düşüşe sebep oldu. Pazar araştırma firması eMarketer, ABD’deki Facebook kullanımında bir düşüş olduğunu ve tipik bir Facebook kullanıcısının, 2017 rakamlarına göre sitede günde 3 dakika daha az vakit geçirdiğini söyledi. 2017’de günde 41 dakika olan ortalama süre 2018’de günde 38 dakikaya düştü. Kullanıcıların paylaşım ve beğeni oranlarında da yüzde 20’lik bir düşüş olduğu belirlendi. Yani genel olarak kullanıcılar Facebook’u eskiye göre daha az kullanıyor. Facebook’un özellikle genç kullanıcıları diğer platformlara kaybettiği ifade ediliyor.

Mahremiyetle ilgili tek sorun Facebook’ta değil ve mahremiyetinizin ihlal edilmesi için sosyal medya şirketlerinin sistemlerinde bir hata olmasına da gerek yok. Çoğumuz, kişisel bilgilerimizi, fotoğraflarımızı, videolarımızı kendi isteğimizle sosyal medyada paylaşıyoruz. Ama dünyanın en büyük sosyal medya şirketlerinin sahibi Mark Zuckerberg, kendi çocuklarının fotoğraflarını internette paylaşmamaya özen gösteriyor. Zuckerberg’ün çocuğuyla birlikte paylaştığı en son fotoğraf yaklaşık 8 ay önce Şükran Günü’nde çekilmiş.

Aynı şekilde Snapchat’in sahibi Evan Spiegel ve eşi Miranda Kerr, çocukları Hart’ın fotoğrafını paylaşmamaya dikkat ediyor. Kerr’in 12 milyon takipçili Instagram hesabında, çocuğunun tek bir fotoğrafını görmek mümkün değil. Bill Gates ve Steve Jobs gibi teknoloji liderlerinin de kendi çocuklarının teknoloji kullanımına kısıtlama getirdiklerini biliyoruz. Kim bilir belki de interneti ve sosyal medyayı en iyi bilen kişilerin neredeyse hepsinin böyle kararlar almasının altında önemli sebepler yatıyordur. Belki bizim de onların kararlarını uygulamamız çocuklarımız için en doğrusudur.

Küçük çocukları internet ortamında korumak her geçen gün daha da zor hale geliyor. Çocuklarımızın paylaşımlarına dikkat etsek de karşılarına çıkan gönderiler ve reklamlar çocukların algılarını şekillendirmede önemli rol oynuyor. Örneğin; 12 yaşında bir kız çocuğu, yeni katıldığı Instagram’da sadece güzellik ve modayla ilgili reklamlara boğuldu. Küçük kızın teyzesinin paylaştığı ekran görüntülerinde gün boyunca kıza gösterilen reklamlardan örnekler görülüyor. Instagram’ın açıklamasına göre, otomatik gösterilen bu reklamlar, kullanıcının takip ettiği kişiler ve beğendiği gönderiler temel alınarak seçiliyor. Instagram’ın reklam politikasına göre sağlık, kilo verme ve sporla ilgili reklamların hedef kitlesinin en az 18 yaşında olması gerekiyor. Instagram’a üye olmak için 13 yaşından büyük olmak gerekiyor.

Çocuklara zararlı olabilecek reklamlar gösterilmesinden daha korkunç bir durum ise YouTube’da yaşandı. Araştırmacılar, YouTube’un algoritmasının pedofililere yardımcı olacak şekilde çalıştığını keşfetti. Buna göre bir kullanıcı, çocukların yarı çıplak olduğu veya mayo giydiği birkaç tane video izlerse, YouTube o kullanıcıya yine içinde yarı çıplak çocuklar olan başka videolar önermeye başlıyor. Bunlar genellikle deniz kenarında ya da havuzda masumca eğlenen çocukların videosu oluyor. Gelen şikayetler üzerine ABD Federal Ticaret Komisyonu YouTube’a soruşturma açtı. Bunun neticesinde çocukların korunmasını sağlayamadığı için YouTube’a yüklü bir ceza gelebilir. Şirket bu gibi durumların yaşanmasını engellemek için tüm çocuk videolarını, YouTube Kids adlı uygulamasında toplama planı yapıyor. Bu planı uygulamaya geçirmek oldukça zorlu bir süreç olabilir ama gerçekleşmesi durumunda, en azından çocuk kullanıcılar yetişkinlere yönelik içeriklerden korunabilir.

2009 yılında ‘rap şarkı sözleri’ konusunda uzman bir site olarak açılan Genius, yıllar içinde diğer türleri de içine alacak şekilde genişleyen, günümüzün en çok ziyaret edilen şarkı sözü sitelerinden biri. Web sitesi, kullanıcıların da katkısıyla genişleyen içeriğiyle müzik severler için bir forum niteliği de taşıyor. The Wall Street Journal’a göre Genius, Google’ın şarkı sözü arama sonuçlarını doğrudan kendi sitesinden kopyaladığını söylüyor. Genius, sözlerinin gerçekten kopyalanıp kopyalanmadığını anlamak için, sitedeki şarkı sözlerinde, mors koduyla “Red Handed” (suçüstü) kelimesine denk gelecek şekilde şifrelenmiş kesme işaretleri kullanıyor. Bu işaretler Google’ın başka kaynaklardan aldığını iddia ettiği şarkı sözlerinde de görülebiliyor. Google’dan bir yetkili, arama sonuçlarının farklı kaynaklardan geldiğini ve meseleyi kendilerine veri sağlayan ortaklarıyla birlikte araştırdıklarını söyledi. Genius’un iddiasının doğru çıkması durumunda bu ortaklıkları sona erdireceklerini de ekledi.

Google, önümüzdeki 10 yıl içinde San Francisco’da 20 bin adet ev inşa etmek için 1 milyar Dolar harcama yapacak. Şirketin CEO’su Sundar Pichai 18 Haziran Salı günü yaptığı açıklamada, Silikon Vadisi devi Google’ın merkezinin de bulunduğu bölgenin güneyinde 20 bin yeni ev inşa edileceğini söyledi. “Daha yardımsever bir Google” hedefiyle böyle bir yatırım yapacak şirket, bölgede yaşayan orta ve dar gelirli sakinler için ekonomik konut seçenekleri sunmayı amaçlıyor. Facebook ve Google gibi teknoloji devleri yüksek maaşlı çalışanları işe aldıkça, San Francisco’da konut fiyatları hızla yükseldi. Bölgede daha düşük maaşla çalışan kişiler de ev bulamamaya başladı. Yaşanan konut krizi aktivistler ve bölge sakinlerinin Silikon Vadisi şirketlerini eleştirmelerine sebep oldu.

Elon Musk, geçtiğimiz hafta sonu “Nier: Automata’’ isimli bilgisayar oyununun kapak illüstrasyonunu Twitter hesabından paylaştı ancak bu görseli hazırlayan sanatçının adını yazmadı. Takipçilerinden gelen uyarılara ise “Twitter’da sanatçıların isimlerini vermeyi bıraksak keşke; en aptal kişi bile artık saniyeler içinde sanatçının kim olduğunu öğrenebilir” diye cevap verdi. Bu cevap eleştirilerin hedefi oldu. Gelen yorumlara bir süre cevap yazmayan Musk, Pazartesi gece yarısı hesabını sildiğine dair bir tweet attı, ancak hesap silinmedi. Daha sonra kısa süre silindiği belirtilen hesap, şu anda yeniden aktif ancak bahsi geçen Tweet’ler silinmiş durumda.

Inferbro takma adıyla bilinen bir oyuncu Super Mario Bros’un çok oyunculu çevrimiçi versiyonunu hack’ledi ve oyunu aynı anda 75 kişinin birden oynayabileceği hale getirdi. Mario Royale adını taşıyan oyun halen çevrimiçi oynanabiliyor ancak Nintendo’nun duruma müdahale edip oyunu kaldırmasının an meselesi olduğu tahmin ediliyor. Epey kaotik bir yapısı olan oyun, kullanıcıyı 74 diğer oyuncuyla eşleştirerek başlıyor. Bütün oyuncuların Mario olarak oynadığı oyunda kendinizi daha koyu renkli diğer oyuncuları ise soluk renkli olarak görüyorsunuz. Ayrıca tepenizde sizi gösteren bir işaret bulunuyor.

Özet Başlıkları

1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
2. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
3. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
4. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
5. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.