Haftanın Özeti: 202

Genel Gündem

İstanbul’da bir çiftlikteki büyükbaş hayvanlarda şarbon hastalığına rastlanması ve hastanelere şarbon şüphesiyle yapılan başvurular paniğe sebep oldu. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pekdemirli, hastaneye başvuran 22 kişiden 14’ünün taburcu edildiğini, diğerlerinin tedavisine başlandığını ve hayvanın alındığı işletmenin de karantina altına alındığını açıkladı. Sağlık Bakan Yardımcısı Halil Eldemir de “Panik yapılacak bir durum yok. ‘Etten, proteinden uzak durun’ denilecek bir durum yok. Her şey kontrol altında” şeklinde açıklama yaptı. Tartışmalar sürerken, bir süredir İstanbul açıklarında bekleyen ve şarbon hastalığı taşıyan büyükbaş hayvanların tutulduğu iddia edilen Rahmeh adlı Panama bandıralı gemi Marmara’ya doğru açıldı. Tarım ve Orman Bakanlığı bu iddiayı yalanlayarak geminin 20 Ağustos’tan bu yana boş olduğunu, hayvan taşımacılığında kullanılan her araçta olduğu gibi orada da ‘koku vakası görüldüğünü’ ve rutin temizlik işlemlerinin gerçekleştirildiğini duyurdu. Türk Eczacıları Birliği de şarbon hastalığı hakkında el altında tutmalık bir bilgilendirme broşürü paylaştı.

Şarbon Hastalığı Bilgilendirme Broşürü Hakkında https://t.co/oXOHmDBSGm pic.twitter.com/DUY1oOcbu9

— Türk Eczacıları Birliği (@TEBKurumsal) September 5, 2018

Suriye ordusunun, Rusya desteğiyle, muhaliflerin yoğunlukta olduğu İdlib’e yapacağı operasyon uzun süredir konuşuluyordu. Hafta içinde Rus savaş uçakları kente hava saldırısı düzenledi ve kara operasyonu beklenmeye başlandı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov terörist olarak nitelendirdiği grupların sivilleri kalkan olarak kullandığını belirterek Batı’ya “İdlib’de terörle mücadele operasyonunun önünde durmayın” diye seslendi. Birleşmiş Milletler olası bir harekatın insani krizi tırmandıracağı ve 800 bin kişinin göçe zorlanacağı uyarısında bulundu. İdlib’deki durumu özetleyen birkaç not:

• 2015’te Fetih Ordusu tarafından ele geçirilen kentte 30 bin savaşçı olduğu tahmin ediliyor.
• Rusya İdlib’de sahte bir kimyasal saldırının tezgahlanacağını ve Suriye ordusunun suçlanacağını iddia ediyor.
• İdlib’in Suriye hükümeti kontrolüne geçmesi, 2011’den bu yana süren iç savaşın büyük oranda bitmesi anlamına geliyor.
• Çevredeki mülteci kamplarına yerleşenlerle birlikte 3 milyon kişinin yaşadığı kente operasyon yapılması, Türkiye için yeni bir göç dalgası anlamına gelebilir.
• Olası göç dalgasıyla çok sayıda teröristin de Türkiye’ye geçmesinden endişeleniyor.
• Kentin kuzey sınırları, Türkiye’nin Özgür Suriye Ordusu ile birlikte operasyon düzenlediği Afrin‘e dayanıyor.
• Türkiye, Astana Mutabakatı kapsamında İdlib’de 12 gözlem noktası oluşturmuştu.
• İran’ın başkenti Tahran’da, Türkiye, Rusya ve İran’ın katılımıyla gerçekleştirilen üçlü zirveden 12 maddelik bir bildiri çıktı.

Japonya‘yı vuran Jebi Tayfunu sebebiyle 10 kişi öldü, yüzlerce kişi yaralandı. Son 25 yılın en büyük tayfunu sebebiyle ülkenin güneyindeki 49 bin kişi için tahliye emri verilirken yaklaşık 2 milyon kişiye de evlerini terk etmeleri tavsiyesinde bulunuldu. Saatteki hızı 200 kilometreyi bulan rüzgar ve fırtınayla birlikte etkili olan yağış ardında korkunç görüntüler bıraktı.

Almanya’nın doğusundaki Chemnitz kentinde önceki hafta yaşanan bir bıçaklı saldırı, yabancı karşıtı gösterilere yol açtı. 35 yaşındaki Alman Daniel H.’nin öldürülmesiyle ilişkili olarak Suriyeli ve Iraklı iki kişinin tutuklanması aşırı sağcı grupları harekete geçirdi. Chemnitz’in patronunun kim olduğunu göstermek amacıyla toplanan kalabalık, göçmenleri ve sol grupları hedef aldı. 18 gösterici ve iki polisin yaralandığı olaylarda Nazi selamı veren 10 kişi hakkında da soruşturma başlatıldı. Pazartesi akşamı ise kentte ırkçılık ve yabancı düşmanlığına karşı “biz daha fazlayız” sloganıyla bir konser düzenlendi. Konseri yaklaşık 65 bin kişi izledi.

Bağlantılı olabilecek bir haber: Aşırı sağcıların kalesi olarak bilinen köylerinde Neonazi komşuları tarafından yalnız bırakılan ve bu duruma karşılık olarak her yıl bahçede rock festivali düzenleyen Lohmeyer çifti:

Birleşmiş Milletler raporuna göre yılın ilk 7 ayında yaklaşık 58 bin sığınmacı Akdeniz üzerinden Avrupa ülkelerine geçiş yaptı. Sayıda geçen yıla nazaran yüzde 41’lik azalma var ama Orta Akdeniz güzergahını kullanan her 18 sığınmacıdan 1’inin hayatını kaybettiği de bir gerçek. Önceki yıl bu oran 42’de 1 idi. İtalya’daki popülist hükümet Libya açıklarında kurtarılan kişilerin ülkeye kabul edilmeyeceğini duyurdu. Yine İtalyan hükümeti, iltica başvurusunda bulunanlara harcanan kişi başı 35 Avro’luk bütçenin 25 Avro’ya düşürüleceğini açıkladı. Avrupa Birliği yasalarına göre üye ülkeler, iltica başvurusunda bulunanlara gıda, kalacak yer, kıyafet, sağlık hizmeti, eğitim, çalışma izni ve avukat hizmetleri sağlamakla mükellef.

İsveç‘te bugün yapılan seçimlerde de göçmen karşıtı aşırı sağ parti İsveç Demokratları’nın büyük bir sıçrama yapması bekleniyor.

Göç demişken, BBC Türkçe Bulgaristan’dan Türkiye’ye göçü konu alan 1989 tarihli belgeselinden görüntüler paylaştı.

ABD’de yapılan bir deney liberal Twitter botlarından yapılan paylaşımların Cumhuriyetçi Parti taraftarlarını olumlu yönde etkilemediğini, aksine onları daha da muhafazakarlaştırdığını ortaya koydu. Muhafazakar tweet’ler gören liberallerin görüşlerinde ise kayda değer bir değişiklik olmadığı görüldü. Ancak onlardaki değişiklik de -çok az olsa dahi- daha liberal olma yönünde gerçekleşti.

New York Times‘da Beyaz Saray’a karşı içeriden bir direniş sergilendiğini belirten imzasız bir makale yayımlandı. “Yönetimdeki birçok üst düzey görevli onun en kötü heveslerini bozmak için çalışıyor. Biliyorum, çünkü onlardan biriyim” diyen isimsiz yetkili Trump’ı elbette kızdırdı. Makalenin sahibini yüreksiz ve korkak olarak nitelendiren Trump, bu kişinin Adalet Bakanlığı tarafından soruşturulmasını istedi.

Geçtiğimiz 20 – 30 yıllık zaman zarfında Afrika filleri kaçak avcılar tarafından avlanırken Botsvana bölgede nadir görülen bir başarı hikayesine imza atmıştı. Dünyanın en büyük fil nüfusuna ev sahipliği yapan ülkede son 15 yılda fil sayısı sabit kaldı. Bu yüzden, geçtiğimiz günlerde ülkede bir doğal yaşamı koruma alanının yanında 87 adet fil ölüsü bulunduğu haberi oldukça sarsıcı şekilde gündeme oturdu. Çevreciler, hayvanların çoğunun geçtiğimiz haftalarda öldürüldüğünü ve dişlerinin sökülebilmesi için kafa taslarının koparıldığını iddia etti. Hükümet ise bunun gerçeği yansıtmadığını, fillerin sayısının 53 olduğunu ve onların da çoğunun doğal nedenlerle öldüğünü açıkladı.

Bilimciler deniz kuşlarının yaklaşık yüzde 70’inde, deniz kaplumbağalarının da yüzde 30’unda sigara izmaritinden gelen kimyasalların izine rastladı. Sigara izmaritleri, okyanuslardaki insan üretimi çöp türlerinin başında geliyor. Her yıl yaklaşık 5,5 trilyon sigara üretiliyor ve selüloz asetattan yapılan plastik tabanlı filtreler kullanılıyor. Bu filtrelerin doğada çözünmesi onlarca yıl sürüyor. Plastikler çözündükçe çevreye yayılan kimyasallar ise doğal yaşam tarafından tüketiliyor.

Güney Kore’de doğum oranının savaş dönemindeki seviyenin altına inmesi bekleniyor, hem de aileleri çocuk sahibi olmaya teşvik için uygulanan programa 12 yılda 136 milyar Dolar harcanmasına karşın. Doğum oranlarının düşmesiyle birlikte ileride okulların öğrencisiz, ordunun askersiz kalmasından endişe ediliyor. Ülkede birçok kadın iş yerinde yükselemeyeceği ve ayrımcılığa uğrayacağı korkusuyla geç evleniyor (ortalama 30,2 yaşında) ve geç çocuk sahibi oluyor (O da çok değil, genelde bir tane.) “Ben o 136 milyar Dolar’da takılı kaldım” diyenler olacaktır. O para, 5 yaşına kadar çocuklara ücretsiz bakım sağlanması, hamile kadınlara para yardımı yapılması gibi teşviklere gidiyor.

Güney Kore’nin şu dönemde garip bir gündemi de var. Ülkenin başkenti Seul’de umumi helalara yerleştirilen gizli kameraların bulunması için her gün arama yapılması kararlaştırıldı. 2017’de buralarda ve mağaza kabinlerinde gizlice çekilip porno sitelere servis edilen 6 binden fazla video rapor edildi ve konuyla ilgili olarak 5 binden fazla kişi gözaltına alındı. Bir süre önce binlerce kadın “Benim hayatım senin pornon değil” pankartlarıyla bu gizli çekimlere karşı gösteri düzenlemişti.

Böyle haberleri okuyup “Vallahi de Dünya’nın sonu geliyor” diyenlerdenseniz çok beklemenize gerek yok. 1973 yılında MIT‘de yapılan ‘bilgisayar destekli’ tahminler söz konusu tarihi 2040 olarak göstermiş. Çalışmaya göre 2020 epey kritik bir yıl.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi plastik şişelerin çevreye verdiği zararı azaltabilmek adına yeni bir proje duyurdu. Belediyenin iştiraklerinden İSBAK tarafından geliştirilen projeyle, İstanbulkart‘a plastik şişeyle yükleme yapılabilecek.

Atık Yönetimi Müdürlüğümüz ile iştirakimiz İSBAK tarafından projelendirilen Akıllı Konteyner sayesinde; pet şişeler ile hem İstanbulkart’a yükleme yapılacak hem de çevreye katkı sağlanacak. “Akıllı Şehir Çözümleri Üretimi” ve “Katı Atık Yönetiminde” öncü olmaya devam ediyoruz. pic.twitter.com/Rlp3Kx6tpJ

— İstanbul Büyükşehir (@istanbulbld) September 5, 2018

“İlk yerli ve milli anakartı üretti” başlığıyla haberlere konu olan 18 yaşındaki gencin sözünü ettiği anakartı Çinli alışveriş sitesi Aliexpress’ten 120 Dolar’a satın aldığı ortaya çıktı. Bursa Ulutek Teknoloji Geliştirme Bölgesi’ne girmeyi başaran Ferit Borku‘ya Ar-Ge harcamaları için 436 bin TL’lik fatura kestirdi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Ağustos ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 17,90, yurt içi üretici fiyatlarında ise yüzde 32,13 oldu. Bu, son 14 yılın en yüksek enflasyon oranı anlamına geliyor.

TÜİK 2017 yılını kapsayan Uluslararası Göç İstatistikleri raporunu da yayımladı. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi verilerine göre hazırlanan rapordan birkaç not:

• Türkiye’den göç eden kişi sayısı 2017’de bir önceki yıla göre yüzde 42,5 artarak 253 bin 640 oldu.
• Türkiye’ye göç edenlerin sayısı ise aynı dönemde yüzde 22,4 artarak 466 bin 333 oldu.
• 77 bin 849 kişinin terk ettiği İstanbul‘a yurt dışından 166 bin 44 kişi geldi.
• Gelen yabancı nüfus içinde ilk sırayı yüzde 26,6 ile Irak vatandaşları aldı. Onları sırasıyla Afganistan, Suriye, Azerbaycan ve Türkmenistan izledi.
• Gidilen ülkelerde de durum pek farklı değil: Irak, Azerbaycan, Suriye, Afganistan, Çin.

DORinsight 17 – 27 Ağustos tarihleri arasında 5 bin 660 kişinin katılımıyla çevrimiçi düzenlediği “Yazın Favorileri” anketinin sonuçlarını paylaştı. Ankete göre yazın en favori şarkısı Aleyna Tilki’den Yalnız Çiçek. En sevilen dizi Erkenci Kuş, en favori erkek şarkıcı Edis, en favori kadın şarkıcı ise Merve Özbey. En popüler yurt içi tatil beldeleri sırasıyla Bodrum, Marmaris ve Fethiye; yurt dışında Mikonos, Phuket ve İbiza. Katılımcıların en çok tercih ettiği kitap ise Nilgün Bodur imzalı “Sen Gittin Ya Ben Çok Güzelleştim“.

Özet Başlıkları

1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
2. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
3. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
4. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
5. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.