Haftanın Özeti: 192

Genel Gündem

Yıllar sonra, geride bıraktığımız haftayı 24 Haziran’daki erken seçimle hatırlayacağız muhtemelen. Cumhurbaşkanlığı Seçimi sonuçları; Recep Tayyip Erdoğan yüzde 52,59, Muharrem İnce yüzde 30,64, Selahattin Demirtaş yüzde 8,40, Meral Akşener yüzde 7,29, Temel Karamollaoğlu yüzde 0,89 ve Doğu Perinçek yüzde 0,20 olarak şekillendi. 27. Dönem Milletvekili Genel Seçimi’nde ise Cumhur İttifakı yüzde 53,66, Millet İttifakı yüzde 33,94, HDP yüzde 11,70, Hüda-Par yüzde 0,32, Vatan Partisi ise yüzde 0,24 oy aldı. Katılım oranının yüzde 86’nın üzerinde gerçekleştiği seçimin ardından resmen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi‘ne geçilmiş oldu.

ABD Başkanı Donald Trump‘ın başını çektiği ticaret savaşlarında yeni bir aşamaya geçildi. Türkiye dahil pek çok ülkeyi etkileyen çelik ve alüminyuma ek vergi kararına misillemeler gelmeye devam ediyor. Türkiye’nin başlattığı 300 milyon Dolar’lık ek mali yükümlülük kararı, alkollü içecekten kozmetiğe, otomobilden kağıda ABD menşeli 22 ürünü kapsıyor. Tüketici ve vergi yükü açısından tütün ve kozmetikte yüzde 30, otomotivde yüzde 60, alkollü içkide yüzde 70 ek maliyet öngörülüyor.

Trump’ın çelik ve alüminyum ithalatına ek vergi getirmesine gerekçe olarak ABD’de üretim yapan firmaların korunması gösteriliyordu. Fakat AB ülkelerinin ABD mallarına ek vergi misillemesi işleri karıştırdı. Amerikan üretiminin sembollerinden biri olan Harley-Davidson üretimini kısmen ülke dışına taşıma kararı aldı. Zira AB ülkelerine gelen motosikletlere ortalama 2 bin 200 Dolar fiyat artışı olarak yansıyacak olan misilleme, Harley-Davidson’ın satışlarının düşmesi ve halihazırda var olan zararın artması anlamına geliyor. Trump ise bu karar karşısında şaşkınlığını gizleyemedi.

Dünyadaki tüm mülteciler bir araya gelseydi orası dünyanın en büyük 20 ülkesinden biri olurdu. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği‘ne göre günümüzde dünyanın dört bir yanında 70 milyon kişi yani dünya nüfusunun yüzde 1’i mülteci olarak yaşıyor. Mülteci sayısı 1951’den bu yana düzenli olarak artıyor ancak son 10 yılda özellikle Suriye‘de devam eden iç savaş sebebiyle artış en üst seviyeye çıktı.

Çin, vatandaşlarını gözetleme konusunda ilginç yöntemler bulmaya devam ediyor. Aslında yüz tanıma teknolojileri, yapay zeka, akıllı gözlükler ve daha pek çok teknoloji ülkedeki 1,4 milyar vatandaşı takip etmek için kullanılıyor. Yeni (yahut bizim yeni öğrendiğimiz) yöntemde ise baş rolde kuş benzeri dronlar var. Kanat hareketleriyle gerçek bir kuşun hareketlerini taklit eden dronların yüksek çözünürlüklü kamerası, GPS anteni, uçuş kontrol sistemi ve uydu ile veri bağlantısı kurma yeteneği bulunuyor. Kanat hareketleri elektrikli motorla çalışan bir krank koluyla sağlanıyor.

Hindistan 100 gigawatt’lık güneş enerjisi santrali inşa etmeye hazırlanıyor. Ülkenin güneş enerjisi kapasitesi şu anda 24,4 gigawatt. (Karşılaştırmak için: ABD‘nin güneş enerjisi kapasitesi geçtiğimiz ay 55,9 gigawatt olarak ölçüldü). Hindistan 2015’teki planlamasında 2022’ye kadar 100 gigawatt güneş enerjisi ve toplamda 175 gigawatt yenilenebilir enerji üretme hedefi belirlemişti. Ülkede patlama yaşayan ekonomi ve termik enerjiye olan bağımlılık şehirlerde hava kirliliğine ve gökyüzünün duman tabakasıyla kaplanmasına neden oldu. Tabii hava kirliliğinin yanında plastik atık sorunu da var. Yaklaşık 13 milyon kişinin yaşadığı Mumbai, tek kullanımlık plastik ürünleri yasaklayan en büyük şehir oldu. Artık plastik torba, bardak ya da şişe kullanan işletmeler 25 bin Rupi’ye (Bin 715 TL) kadar para ya da üç ay hapis cezasına çarptırılabilecek.

Yaklaşık iki ay önceki seçimde yenilen Malezya Eski Başbakanı Necip Rezak‘ın evlerine düzenlenen polis operasyonlarında ele geçirilen para, lüks eşya ve takıların değerinin 273 milyon Dolar olduğu açıklandı. Polis, Rezak’ın zimmetine geçirdiği öne sürülen 700 milyon Dolar’ın peşinde. Yolsuzlukla suçlanan Rezak ise aralarında 567 el çantası da bulunan lüks eşyaların hediye geldiğini ve değerinin enflasyonla şişirildiğini söyledi.

“Nijerya’da çiftçilerle çobanlar çatıştı” temalı pek çok haber okuyoruz. Geçtiğimiz hafta yaşanan çatışmalarda 86 kişinin öldüğü kaydedildi. Afrika’nın en kalabalık ülkesi olan ve Boko Haram saldırılarıyla da hafızamızda yer edinen Nijerya’da hayvanlarını otlatmak için yarı göçebe bir hayat süren Fulanilerin büyük sürülerle yaptığı yolculuklar çiftçilerle yaşanan gerginliklerle sonuçlanıyor. Çatışmaların dini temellere dayandığını söyleyenler de var. Kuzeyli Fulaniler çoğunlukla Müslüman, güneyli çiftçiler ise Hristiyan.

Dünyada her yıl yaklaşık 6 trilyon sigara tüketiliyor. 1,1 milyar kişinin düzenli sigara kullanıcısı olduğu düşünülüyor. Yine her yıl yaklaşık 7 milyon kişi sigaraya bağlı nedenlerle hayatını kaybediyor. 55 ülkede, erkeklerde görülen ölümlerin en az beşte biri sigaradan kaynaklanıyor. Türkiye’de en çok sigara tüketen ülkeler arasında. Bu arada infografik sevenlerdenseniz BusinessHT‘nin aşağıdakine benzer bilgileri toparladığı infografik kategorisine ara sıra göz atabilirsiniz.

San Francisco‘da her yıl düzenlenen “Dünyanın En Çirkin Köpeği” yarışması yine ‘ilginç’ görüntülere sahne oldu. Bu yıl ipi göğüsleyen 9 yaşındaki Zsa Zsa‘nın sahibine bin 500 Dolar ödül verildi. Hem ‘çirkin’ diye etiketlenip ifşa edildiğini hem de üzerinden para kazanıldığını bilse Zsa Zsa’nın suratı biraz daha düşerdi muhtemelen. Bu haber ve şu son cümleyle ana haber bülteni atmosferi yaşadık bir anda. “Buradan devam edeyim” diyen olursa İspanya’daki kalp masajı yapan polis köpeği kendisini bekler.

“Anneni mi daha çok seviyorsun, babanı mı?” Bu sorunun cevabı, en azından iş özel günlere geldiğinde anneye doğru kayıyor gibi. Anneler Günü ve Babalar Günü kapsamında tüketici alışkanlıklarını ve internet kullanıcılarını inceleyen Related Digital‘a göre anneler için yüzde 66 oranında daha fazla kampanya düzenlenmiş. Annelere en çok önerilen hediye çanta, babalara ise cüzdan. Yine Anneler Günü’nün sosyal medya paylaşımlarında yüzde 52 oranında üstünlüğü göze çarpıyor. Bu arada sevgi tabii ki hediyeyle, özel günle ölçülmez.

Avrupa’da ortalama yaşam süresinin yükselme eğiliminde olduğu malum. Uzun ömür her zaman sağlıklı ömür anlamına gelmiyor tabii ve bu da yeni sorunlar ve yeni iş kolları ortaya çıkmasına neden oluyor. Örneğin Almanya’da 36 bin bakıcıya ihtiyaç var:

Her yıl hazırlanan Dünyanın En İyi 50 Restoranı listesinin 2018 versiyonu, İspanya’nın Bilbao şehrinde gerçekleştirilen büyük bir törenle açıklandı. Sıralamada binden fazla uzmanının görüş ve deneyimleri göz önünde bulunduruldu. Uzmanlar arasında dünyanın 26 farklı bölgesinden yemek yazarları, eleştirmenler, şefler, restoran işletmecileri ve gurmeler yer alıyordu. Tamamını şurada bulabileceğiniz listenin 44’üncü sırada, Mehmet Gürs imzalı Mikla adlı restoran var.

Hafta başında İstanbul’da şiddetli dolu uyarısı yapıldı. Tabii bu, kapalı otoparkı olmayan otomobil sahipleri için bir nevi göçükçü uyarısı gibiydi. Yaşanmışlıkların ve etraftan duyulanların etkisiyle, yine evde ne varsa arabaların üzerine örtüldü. Her ne kadar ‘garip’ görünse de yapacak fazla şey de yok gibi.

Dünya Halleri olarak yeni bir özetimiz daha var. Geçtiğimiz hafta başladığımız ve Pazartesi akşamları yayımlanacak olan Haftanın Spor Özeti‘nde amaç, her zamanki gibi olan biteni derleyip toparlamak ve arşivdeki yerini almasını sağlamak. Gelişip serpilmeye, görüş ve önerilere her zaman açıktır. Ne de olsa henüz ‘beta aşamasında’ sayılır.

Özet Başlıkları

1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
2. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
3. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
4. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
5. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.