Haftanın Özeti: 111

Genel Gündem

Cumartesi günü İstanbul Dolmabahçe’deki Vodafone Arena’da oynanan Beşiktaş-Bursaspor maçının ardından saat 22:30 sularında art arda iki patlama meydana geldi. Söz konusu terör eyleminin maç sebebiyle stat çevresinde görevli Çevik Kuvvet polislerini hedef aldığı tahmin ediliyor. Şehrin Anadolu yakasından dahi hissedilen patlamanın şiddeti hemen yanındaki BJK TV yayınına da yansıdı. RTÜK olayın hemen ardından konuyla ilgili yayın yasağı koydu. Teyit edilmemiş olmakla birlikte patlamanın geride en az 13 ölü ve 20 yaralı bıraktığı tahmin ediliyor. Eylemi (bu yazı son halini alırken) üstlenen herhangi bir örgüt olmamıştı.

Dünyaya düşüp yakalanan uzaylıların saklanma yeri olmaktan UFO araştırma merkezi olmaya kadar pek çok iddialara sahne olan Nevada Çölü’ndeki (ABD Hava Kuvvetleri’ne bağlı) 51. Bölge Askeri Üssü‘nün normalde yakınına bile yaklaşmak yasak. Ancak uydudan çekimlerin halen serbest olmasıyla Google Earth’ün Timelapse özelliği sayesinde bölgenin 32 yıl içinde ne kadar değiştiği gözler önüne serildi. Uçak pistinin çevreye doğru uzadığı ve araştırma üssünün dağlık bölgeye doğru sınırlarını genişlettiği gözlemlenirken, askeri üste neler olduğu hala sır gibi saklanıyor.

Artan dünya nüfusu sınırsız ihtiyaçlar ve sınırlı kaynaklarla dünya ekosistemini büyük zarara uğratıyor. Kaynakların tüketimiyle nüfus artışının doğru orantılı olması adına şehir planlama ile ilgili çalışan akademisyenler, dünya nüfusuna eklenecek yeni 1 milyar kişiyi daha az insanın yaşadığı tarıma elverişli arazilere yerleştirmek istiyor. Yapılan yeni araştırma ile dünyanın birçok farklı bölgesi tarım ile geçinen yeni şehirlere dönüşebilecek durumda.

OECD tarafından üç senede bir, belirli ülkelerden 15 yaş grubundan rastgele öğrencileri seçip, fen-matematik ve okuma becerisini ölçen PISA sonuçları açıklandı. [inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]Buna göre Türkiye PISA sıralamasında 12 yıl geriye giderek fende 52’inci, matematikte 49’uncu, okumadaysa 50’inci oldu.[/inlinetweet] Sonuçlar eğitimciler tarafından endişeyle karşılandı. Öğrencilerin problem çözme ve çözüm odaklı düşünme yetilerinin geliştirilmesi gerektiğinin altını çizen akademisyenler, ezberci eğitim yerine çözüm odaklı eğitim ile müfredat değiştirilirse ilerde fen bilimi alanında birçok geliştirmenin ve buluşun ülkemizden çıkabileceği görüşünde. 

Her sene 40 şehrin belediye başkanlarının iklim değişikliklerini iyileştirmek için toplandığı c40 Şehirleri Zirvesi bu sefer New Mexico’da gerçekleşti. Paris, Madrid, Atina ve New Mexico şehirlerinin belediye başkanları tarihi bir bildiriye imza atarak, dizel yakıtlı araçlarının kullanımının 2025 itibarıyla tamamen şehirlerinden kaldırılacağı ve elektrikli ve hidrojen yakıtla çalışan araçların ve bisiklet kullanımının teşvik edileceğinin sözünü verdi. Bu önemli karar ile, hava kirliliği ve küresel ısımaya neden olan dizel yakıt yakımından oluşan karbon emisyonu azaltılmış olacak.

Hava kirliliği ve karbon emisyonundan bahsetmişken; geçtiğimiz hafta Paris’te yaşanan hava kirliliği krizi sonucu yetkililer harekete geçti. Trafikteki egzost gazı salınımını azaltmak amacıyla toplu taşımayı ücretsiz hale getiren yönetim, şehir merkezine sadece plakasının sonu çift sayı ile biten araçların girmesine izin veriyor. Salı gününden bu yana tek ve çift rakamlı araçlar dönüşümlü olarak şehir merkezine girebiliyor. Gelen verilere göre bu kirlilik son 10 yılın en kötü hava kirliliği. Durumun iyiye gittiğine dair bir veri elde edilmezken Lyon şehrinde de Cuma gününden itibaren tek-çift plaka uygulaması yapılacağı belirtildi.

Deniz yaşamının en büyük ekosistemi olan Büyük Set Resifi küresel ısınma ve kimyasal kirlilik ile birlikte tamamen yok olmanın eşiğinde. Yapılan ankette Avustralyalıların üçte ikisi hükümetin resifi korumak için daha geniş çaplı ve daha sıkı önlemler alması gerektiğini savunuyor. Hafta içerisinde Birleşmiş Milletler resifi yok olmanın eşiğindeki dünya miraslarından biri olarak listelemişti.

Bir şeyi doğru ve tam biliyorsak karşımızdakilere aktarırken asla şüpheye düşmeden eksiksiz anlattığımıza emin olarak konuşuruz. Ancak bir şey hakkında yanlış ya da eksik bilgiye sahipsek eksik anlatımımızla karşımızdakini yanlış bilgilendiririz. Nobel Ödüllü Fizikçi Richard Feynman’ın “Feynman Metodu” buradan yola çıkarak tam öğrenme için dört basit adımı izlemeyi gerektiriyor. Öğrenmenin algoritmasını ilgili yazımızdan okuyabilirsiniz.

İngiltere, futbol kulüplerinde yaşanan taciz olayları ile çalkalanıyor. (Şu an emekliye ayrılmış) bazı futbolcuların genç takımda oynarken antrenörlerinin tacizine uğradığını açıklamasının ardından iki hafta içinde buna benzer 350 olayın yaşandığına dair şikayette bulunuldu. Taciz skandalına bazı büyük futbol kulüplerinin de karıştığı belirtilirken Newcastle United takımının iki eski oyuncusu 1980’lerin başında benzer şekilde tacize maruz kaldıklarını açıkladı. Eski futbolcuların onlarca yıldır gizlediği olayları açıklaması ile birlikte ortaya çıkan taciz vakalarının sayısının artabileceği düşünülüyor.

Yüksek çözünürlüklü harita görüntüleme ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nin hedef belirlemesine destek olacak Göktürk-1 Uydusu bu hafta başarıyla uzaya fırlatıldı. Fransız Guyanası’ndan fırlatılan Göktürk-1, 2012’de fırlatılan Göktürk-2’den sonra ikinci askeri uydu olarak gökyüzünde yerini aldı.

Yıl bitmek üzereyken, sene içinde yayınlanan en kritik haberlerden bir derleme ile The Atlantic tarafından derlenen en iyi 25 haber fotoğrafı yayınlandı.

Vatandaşlık maaşı uygulamasının ilk denemesinin Ocak ayında gerçekleşeceğinden geçtiğimiz haftaki haberimizde bahsetmiştik. Giderek yayılan evrensel gelir modeli fikrini anlaşılan Kanada’ya bağlı Prens Edward Adası Yönetimi de beğenmiş olacak ki, meclisteki dört partinin kararıyla vatandaşlık maaşı uygulaması onaylandı. Gelişen teknoloji sayesinde artan makine işgücünün insanların işsiz bırakması ve fakirliğin artmasına önlem olarak dağıtılacak vatandaşlık maaşı uygulaması küçük bölgelerde başarılı olduğunda ülkelerde de genel olarak uygulanabileceğine inanılıyor.

Hindistan’da Reliance Jio isimli telekomünikasyon operatörünün yeni müşterileri için Eylül’den bu yana üç ay bedava internet ve konuşma sağlamasına ek olarak kampanyanın süresini uzattığına değinmiştik. Rekabetçi piyasada firmanın dişli rakiplerinden Airtel, bu durumdan geri kalmayarak tüm sesli konuşmaları ücretsiz sunacağını ve 4G telefonu olanlar için 1 gigabaytlık internet paketi hediye edeceklerini açıkladı. Airtel’in açıklamasının ardında Vodafone da yarışta geri kalmayarak bedava sesli görüşme paketlerini müşterilerine sundu.

İzinli olduğumuz zamanlarda gelen e-posta mesajlarına yollanan “X ve Y tarihleri arası ofis dışındayım. İlgili konularda şu kişiyle irtibata geçebilirsiniz. Saygılarımla” türü otomatik cevaplar yepyeni bir reklam mecrasına dönüştü. Avusturalyalı havayolu şirketi Qantas bu basmakalıp mesajları seyahat fotoğraf albümüne çeviren bir uygulama geliştirdi. Uygulamada, gidiş-dönüş tarihleri ve gidilecek ülke alanı doldurulduktan sonra Instagram hesabına eklediğiniz tatil fotoğraflarını #qantasoutofoffice etiketiyle paylaşarak otomatik mesajları bambaşka bir hale getirebiliyorsunuz. Tabi, bu uygulama ofiste olup iznini henüz kullanmayan ve sizinle mail yoluyla iletişim kuran kişiler için ne kadar iyi olur tartışılır (haset!).

Gün boyu çalıştıktan sonra eve geldiğinizde kendinize ayıracak zaman bulamıyorsanız yüreğinize su serpecek bir haberimiz var. Durham Üniversitesi ve Britanya’ya bağlı Nautical Almanak Ofisi bilimcileri dünyanın dönüşünün gittikçe yavaşladığını ortaya çıkardı. Dolayısıyla [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]200 milyon yıl sonra 1 gün tam 25 saat olacak.[/inlinetweet] Bu yavaşlama iklim koşullarıyla da doğrudan bağlantılı. Buzullar ekvatorda çoğalmaya başladığında hızlanan dönüş, buzullar eridiğinde ekvatorda toplanan suyla birlikte yavaşlamaya başlıyor.

Özet Başlıkları

1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
2. Finans teknolojileri.
3. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
4. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
5. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
6. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.