Haftanın Özeti: 107

7 – 13 Kasım 2016 tarihleri arasında Türkiye ve dünyadan haber, site, yazılım, donanım, cihaz, video ve trendler.

Bilim / Yazılım / Donanım

Özellikle son yıllarda teknoloji, genç girişimcilerin kısa sürede servet sahibi olmasını sağladı. Genellikle yardım için bağışta bulunmak için yaşlanmayı bekleyen zenginlerin aksine, teknoloji zenginleri henüz gençken yardımda bulunup kendi yaşamları içinde bu yardımların sonuçlarını görmek istiyorlar. İş hayatındaki yenilikçi bakış açılarını yardımlarına da uygulayan teknoloji zenginleri, yaptıkları yardımları birer yatırım aracı gibi takip edip, sürdürülebilir bir gelişme amaçlıyorlar.

2014’te ABD’nin en fazla bağış yapan 50 zengininin yaklaşık yarısı, servetini teknoloji sektöründen elde etmiş kişilerden oluşuyordu.
2014’te ABD’nin en fazla bağış yapan 50 zengininin yaklaşık yarısı, servetini teknoloji sektöründen elde etmiş kişilerden oluşuyordu.

Avrupa Parlamentosu insanları düşen drone’lardan korumak amacıyla 250 gram’dan ağır drone’ların kaydedilmesini zorunlu kılacak. Düşen Nesne Önlem Şeması ile yapılan hesaplamalara göre 11 metre yükseklikten düşen 1 kilogram ağırlığındaki bir drone, koruyucu başlık takan birinin bile ölümüne sebep olabilir. Düzenleme ile drone’ların düşmesi engellenemeyecek ancak drone sürücülerinin sorumluluklarını daha ciddiye alacakları umuluyor. Geçtiğimiz günlerde GoPro’nun Karma drone’unu geri çağırma sebebinin uçuş esnasında düşüşe geçmesi olduğunu düşünürsek, bu gibi düzenlemelerin (drone’lar düşmeye devam ettikçe) yaygınlaşacağını tahmin etmek güç değil.

Drone

Apple, iPhone’u ve Apple Watch’ı piyasaya sürmeden önce bu projelerin sinyallerini veren açıklamalar yaparak kamuoyunu yoklamıştı. Şirket şimdi de benzer bir yolu artırılmış gerçeklik teknolojisi için izliyor. Apple CEO’su Tim Cook’un hemen her konuşmasında artırılmış gerçekliğin geleceği şekillendireceğini vurgulaması sebebiyle Apple’ın bu alanda kapsamlı çalışmalar yürüttüğüne kesin gözüyle bakılıyor. Microsoft ve Google gibi şirketlerin de bu alandaki çalışmaları göz önünde bulundurulduğunda gelecekte bizi ciddi bir artırılmış gerçeklik yarışının beklediğini söylemek mümkün. Apple’ın son patentlerinden biri olan ‘Artırılmış Gerçeklik Haritaları’nın başvuru tarihinin 2010 yılını göstermesi şirketin en az 6 senedir AR sularında gezdiğini doğrular nitelikte.

applear

Bloomberg’e konuşan eski Microsoft CEO’su Steve Ballmer, şirketteki geçmişine dair açıklamalarda bulundu. Microsoft’un çok tartışılan akıllı telefon stratejisi konusunda, daha erken harekete geçmeleri konusunda şirketi uyardığını ancak yönetim kurulundan ve Bill Gates‘ten donanım üretme konusunda isteksiz yanıtlar aldığını belirten Ballmer, Apple’ın başarısını tahmin edememe konusunda kendi hatasının da olduğunu söyledi. Kullanıcıların telefon için o kadar fazla para ödemeyeceğini düşündüğünü söyleyen Ballmer, GSM operatörleri ile bu konuda anlaşıp telefonun fiyatını faturalara yansıtma fikrini akıl edemediğini belirtti.

Samsung, patlamalarına sebep olan batarya sorunları sebebiyle geri çağırdığı Galaxy Note 7’lerini iade etmeyen müşterileri için çareyi telefonların hücresel ağa bağlanmalarını engellemekte buldu. 18 Kasım’dan itibaren Yeni Zelanda’da uygulanmaya başlanacak ağ erişim engeli ile kullanıcılar, arama yapma, mesaj gönderme ve veri kullanımı gibi imkanlardan mahrum bırakılacak. Galaxy Note 7’sinin patlamasından endişe etmeyen kullanıcılar Samsung’un korkulu rüyası haline gelmiş durumda ve Yeni Zelanda telefonların iade oranlarının en düşük olduğu ülkelerden biri.

South Korea Samsung Electronics Phone

Analiz firması IDC’nin verilerine göre [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Samsung ve Apple’ın toplam pazar payı son 5 yılın en düşük seviyesini gördü.[/inlinetweet] Yüzde 20’si Samsung’tan, yüzde 12,5’i Apple’dan olmak üzere toplam yüzde 32,5’lik pazar payına sahip olan ikili, en son 2011 yılında pazarın 1/3’üne hükmetmişti. O yıllarda Nokia henüz ölmemiş, BlackBerry hala telefon üretiyor ve sadece Apple tarafından geçilebiliyordu. Akıllı telefon furyasının geri döndüğü günümüzde ise Apple ve Samsung sahneyi Huawei, Oppo ve Vivo gibi Çinli üreticilerle paylaşıyor. Daha ucuz donanımları ile sadece evlerinde değil farklı ülkelerde de ilgi gören bu yeni oyuncuların ABD kullanıcısını ele geçirmesi olası görünmese de Samsung ve Apple’ın yarattığı uçurumun kapanmaya başladığı bir gerçek.

smartphone

Apple iOS 10.2’nin ikinci beta versiyonunu da geliştiricilere açtı. İlk beta sürümündeki değişikliklere ek olarak ikinci sürüm, bir TV uygulaması, Apple Music’te ufak tefek tasarım değişiklikleri ve yeni bir acil durum özelliği içeriyor. Ilk sürüm yeni emojiler, duvar kağıtları, ekran efektleri, kamera ayarlarını kaydetme seçeneği, video araçları ve farklı uygulamaların içeriğine erişmek için tek bir giriş yapmanın yeterli olmasını sağlayan ‘Single Sign-On’ gibi yenilikleri içeriyordu. iOS 10.2’nin, TV uygulaması ve single Sign-On gibi, öne çıkan birkaç özelliğinin Aralık ayının ilk günlerinde kullanıcılara sunulması bekleniyor.

[inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Robot süpürgeler küresel elektrikli süpürge pazarının yüzde 20’sini ele geçirdi.[/inlinetweet] iRobot CEO’su Colin Angle’ın açıklamalarına göre şirketin Roomba isimli süpürgesi bu pazar payındaki yüzde 70’lik ağırlığıyla hakimiyeti sağlamış durumda. Bugüne kadar 14 milyon adetin üzerinde Roomba satıldığını belirten Angle, insan gücü ile yönetilen geleneksel temizlik donanımlarına nazaran biraz daha pahalı olmasına karşın robot süpürgelerin, istikrarlı bir pazar yaratabilmiş olmasına dikkat çekiyor. Ev robotlarının kullanım alanlarının akıllı evler ile çeşitlenmesi ve şimdilik yerleri temizlemekle yetinen bu cihazların, yakın bir gelecekte yapay zekanın evlerimizdeki gözü, kulağı, kolu, bacağı haline gelmeleri bekleniyor.

Sevilen (ve emekli) 16-bit oyun konsolu Sega Genesis, Brezilya’da yeniden sahalara dönüyor. Orijinal konsolun oyun kütüphanesini ve oyun kollarını destekleyen yeni model, eskisine olan benzerliğiyle dikkat çekiyor. Modelin SD kart girişi ve A/V kablo çıkışına sahip olacağı ancak HDMI desteğinin olmayacağı açıklanmış. İlk kez 1989 yılında Güney Amerika’da satışa sunulan oyun konsolu sektörün yıllar içinde geçirdiği dönüşüme ayak uyduramadı ve üçüncü parti geliştiricisi olarak yoluna devam etti. Ancak konsolun Brezilya’da popülerliğini kaybetmemesi üzerine şirket üretime tekrar başlama kararı aldı.

sega-genesis-production-001-960x640

Almanya’nın üçüncü büyük kenti açık kaynağa sırt çevirecek mi? Kamu işlerinde açık kaynaklı yazılım tercihinin öncüsü Münih şehir konseyi, Linux’ten Windows 10’a geçmeyi tartışıyor. Bilgi teknolojileri konulu bir raporun önerisi doğrultusunda başlayan tartışma Linux aleyhine bir kararla sonuçlanırsa, yıllardır Windows’tan uzak durmak için istikrarlı bir çaba gösteren konsey, Windows 10 ve Office’i kullanıma sokacak. Açık kaynak için simgesel anlamı olan bir organizasyonun bu yönde bir kararı kolay kolay alamayacağı da iddialar arasında.

Linux kullanımı ile meşhur Münih kenti, Almanya.
Linux kullanımı ile meşhur Münih kenti, Almanya.

Samsung’un yeni bir yapay zeka asistanı üzerine çalıştığı iddiaları sonunda resmiyet kazandı. Şirketten yapılan açıklamada, üçüncü parti uygulamalarla entegre olarak çalışabilecek yapay zeka asistanının önümüzdeki yıl piyasaya sürüleceği belirtildi. Akıllı telefonların yanı sıra akıllı ev aletleri ve akıllı saatlerde de kullanılması planlanan Bixby isimli asistanın, Samsung’a rakipleri Apple ve Google karşısında yeni bir koz sağlaması bekleniyor.

screen-shot-2016-11-01-at-13-30-18

Makineler ve yapay zekalı yazılımlar yaygınlaştıkça insanlar işsiz kalmaya başlıyor. Otomasyonun yaygınlaşmasıyla bu insanların yeni bir iş bulması da daha zor hale geliyor. Yıldız girişimci Elon Musk, işleri makineler tarafından yapılan insanlara vatandaşlık maaşı verilmesi ve bu kişilerin çalışmadan hayatta kalmalarının sağlanması gerektiğini düşünüyor. Musk, insanların evrensel gelir modeli sayesinde çalışmak yerine daha yeni ve karmaşık konulara eğilebileceklerini belirtiyor.

Yapay zekanın gelişimiyle birlikte insanların, kendi ürettikleri oyunlarda bilgisayarlara yenilmesine artık alıştık. Daha önce satranç ve Go gibi, sıra tabanlı strateji oyunlarında insanları mağlup eden yapay zekanın yeni hedefi, gerçek zamanlı strateji oyunu Starcraft II‘de uzmanlaşmak. Google mühendislerinin geliştirdiği yapay zeka Deepmind, Blizzard‘la yapılan işbirliği ile birlikte yakında Starcraft II oyununu öğrenmeye başlayacak.

starcraft-2-legacy-of-the-void-blizzcon-002

Profesyonel dudak okumacılar bile bir insanın söylediklerini en fazla yüzde 60 oranında kestirebiliyor çünkü insan dudağının konuşma esnasında aldığı belli belirsiz şekilleri (özellikle dudakların pek görünür olmadığı mesafelerden) yorumlamak kolay değil. Dudak okuma becerisi her ne kadar pek çoğumuzun zihninde devlet sırlarının peşindeki ajanlarla özdeşleşmiş olsa da, aslında duyma engelli milyonlarca insanın iletişimi için de son derece önem taşıyor. Oxford Üniversitesi araştırmacılarının geliştirdiği LipNet isimli yapay zeka, konuşan bir insanın videosunu izleyerek söylenenleri yüzde 93,4 oranında doğru metinle eşleştirebilme kapasitesiyle bu alanda çığır açmaya aday. Kendinden önceki en gelişmiş sistemin kelimelerle tek tek çalıştığı ve yüzde 79,6’lık bir doğruluk oranına erişebildiği düşünüldüğünde LipNet’in yarattığı fark daha iyi anlaşılıyor. LipNet konuşma tanıma teknolojisi için yepyeni bir dönemin habercisi olarak nitelendirilse de gerçek hayatta kullanımı için yol alması gerektiği belirtilmiş.

Doğadan ilhamla geliştirilen ‘sürü zekası’ kavramı, yapay zekanın insanı merkez alan sosyal bir alternatifi olarak tanımlanabilir. Yapay zeka girişimi UNU, bir sonraki hamleyi – daha geniş anlamıyla geleceği – tahmin etmek için kullanılabilen bu modeli, Amerikan beyzbol liginden karşılaşmaların sonucunu öngörmek için online olarak test etti. Ortaya etkileyici sonuçların çıkması üzerine sürü zekasının potansiyelleri tartışmaya açıldı. Borsa trendlerinin tahmini ya da iklim modellemeye destek gibi pek çok önemli meselede kıymetli öngörüler sağlayabilmesi beklenen sistem, kolektif zekanın güçlendirici etkisine dayanıyor.

Hukuk Profesörü ve Patent Uzmanı Ryan Abbott, bilgisayarları da mucit olarak kabul edersek toplum için daha fazla yeniliğin önünü açmış olacağımızı düşünüyor. Abbott’a göre, yapay zeka fark yaratacak yenilikleri ciddi oranda artırarak piyasayı dönüştürebilir. Abbot, patent almak için insanların sağlaması gereken kriterlerin yapay zeka tarafından sağlanması durumunda patent sahibi olarak yapay zekanın kabul edilebileceği belirtiliyor.

a-alamy

Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı raporuna göre [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]robot teknolojileri, gelişmekte olan ülkelerdeki işlerin 2/3’ünü otomatize edecek.[/inlinetweet] Robotların düşük ücret avantajını zayıflatarak ve üretimin tekrar ülke içinde yürütülmesini kolaylaştırarak tehdit ettiği milyonlarca işin yaratacağı yıkıcı etkiyi en aza indirmek için ise, gelişmekte olan ülkelerin dijital devrimi kucaklayarak yerel ve bölgesel pazarlar oluşturmaları önerilmiş. Küçük ölçekli işletmelerin 3D yazıcı ve robot teknolojisi gibi araçlar sayesinde yeni üretim modelleri deneyebileceklerinin belirtildiği raporda, gelişmekte olan ülkelerin bu gibi fırsatlara odaklanması gerektiğinin altı çiziliyor.

robot

Kanada’nın kuzeyinde bulunan Fury ve Hecla Boğazı’ndan gelen ve aylardır kesilmeyen esrarengiz bir ses bölgedeki yaşamı olumsuz etkiliyor. Her sene bu bölgeye gelen deniz memelileri artık bölgeye uğramamaya başladı. Bu hayvanları avlayan yerel halk yetkililere sesin kaynağının bulunması konusunda talepte bulundu. Kanada ordusu deniz kuvvetleri bu sesin kaynağını araştırmak için harekete geçti.

inukshuk-nunavut

Milyonlarca yıl boyunca radyoaktif kalabilen nükleer atıkların çevreye ve insanlara zarar vermeden muhafaza edilmesi için umut verici bir gelişme yaşandı. Rutgers Üniversitesi‘nden Profesör Ashutosh Goel, nükleer atıklara cam ve seramik formu kazandırarak atıkların içerdiği radyoaktif iyodun etkisiz halde saklanabilmesini sağladı. Özellikle havaya ve suya kolaylıkla karışan ve yarılanma ömrü 15,7 milyon yıl olan iyot 129 izotopu, tiroid bezini hedef alarak kanser riskini artırması ile biliniyor. Goel’in araştırmalarının ana destekçilerinden birinin 45 yıldır biriken nükleer atığını etkisiz hale getirerek depolamanın yollarını arayan ABD Enerji Bakanlığı olduğu belirtilmiş.

Yüksek düzeyde radyoaktif atıktan üretilen cam.
Yüksek düzeyde radyoaktif atıktan üretilen cam.

İsrail’de yapılan bir araştırmada 10 hastadan alınan HIV‘li kan örneklerine Gammora adı verilen bir protein ekleyen araştırmacılar, virüslerin normalde çoğalmak için içine bir DNA’sını yerleştirdiği CD4 hücrelerine birkaç adet DNA girmesini sağladılar. Böylece hücreler aşırı yüklenme ile kendini imha etti. Çoğalmak için uygun ortam bulamayan virüsler 8 gün içinde yüzde 97 oranında azaldı. Araştırmacılar yakın gelecekte bu oranı yüzde 100’e çıkarmayı hedefliyor.

hiv

Imperial College of London araştırmacıları üzerinde HIV testi yapılabilen bir USB çubuğu geliştirdi. Kandaki HIV miktarını tespit etmek için 1 damla kana ihtiyaç duyan çubuk, bilgisayar tarafından okunabilen bir elektriksel sinyal göndererek sonucun görüntülenmesini sağlıyor. Bu yöntemin HIV tedavisi gören hastalar tarafından sağlıklarını kontrol etmek amacıyla kullanılabileceği düşünülüyor. 30 dakikanın altında sonuç veren testin doğruluk oranının oldukça yüksek olduğu belirtilmiş.

Bu cihaz kandaki HIV düzeyini 30 dakikadan az bir sürede belirleyebiliyor.
Bu cihaz kandaki HIV düzeyini 30 dakikadan az bir sürede belirleyebiliyor.

İsviçreli beyin cerrahlarının geliştirdiği implant bir maymunun felçli bacağını kontrol etmesini sağladı. Sağlıklı bir beyne ve iki bacağa sahip olan maymunun kısmen kesilmiş olan omuriliği bu ikisi arasında iletişim kurulmasını engelliyordu. Lozan Üniversitesi’nden Jocelyne Bloch ve meslektaşları, beynin bacakları kontrol eden bölgesine ve omuriliğe elektrotlar, kafatasının dışına da kablosuz bir aktarıcı yerleştirdi. Cihaz 6 gün sonra aktive edildiğinde beyin sinyallerini bilgisayar aracılığıyla omuriliğe gönderdi ve izleyen saniyelerde maymunun bacak kaslarında hareketlenme gözlendi. Normal şartlarda gerçekleşmesi aylar sürebilen bu hareketlenme, düşünce gücü ile makineleri yönetmeye odaklanılan günümüzde kendi bedenimizin kontrolüne yönelik ilk adım olma niteliği taşıyor.

brain-spine-interface

Kişinin yalan söyleyip söylemediğini anlamak için beynin MRI ile görüntülenmesinin geleneksel yalan testlerinden çok daha iyi sonuçlar verdiği anlaşıldı. Pennsylvania Üniversitesi araştırmacıları, yalan söyleyen kişinin beyninin karar vermeden sorumlu alanlarında yüksek aktivasyona rastladı. Manyetik rezonans görüntüleme tekniği ile tespit edilebilen bu aktivitelerin yorumlanması ile yalanın yüzde 90 oranında başarıyla tespit edilebildiği görüldü.

brain

Lisede böyle görmüş olsaydık her şey farklı olabilirdi. İşte pek çoğumuzun kimya ile arasını (geç de olsa) yapabilecek, resimli ve açıklamalı bir interaktif periyodik cetvel!

periodic

Özet Başlıkları

  1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
  2. Finans teknolojileri.
  3. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
  4. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
  5. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
  6. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.

5 Yorum

Yorum yazmak için tıklayın

Yorumunuz:

e-Bülten Aboneliği