Estonya’da tüm toplu taşıma ücretsiz olacak

Dijital hükumeti ve başarılı teknoloji girişimleriyle Estonya’nın başkenti Talinn Avrupa’nın inovasyon başkenti olarak biliniyor. Son beş yıldır ücretsiz toplu taşımayı deneyen şehir artık bu deneyimi ülkenin geri kalanıyla paylaşmaya hazır. Talinn Avrupa Birliği Ofisi Başkanı Allan Alaküla diğer ülkeler için de faydalı olabilecek bazı bilgileri paylaşıyor.

Şehirde ücretsiz toplu taşıma uygulamasına geçilmesi için beş yıl önce bir referandum yapılmıştı. Alaküla “Bu kadar uzun süreli bir uygulama için sadece dönemin seçilmiş konseyinin karar alması doğru olmazdı, halkın desteğini almak önemliydi.” diyor.

“Kaybettiğimizden çok kazandık”

Ücretsiz toplu taşımadan yararlanmak için vatandaşların Talinn’de yaşadıklarını belgelemeleri ve tek seferlik 2 Avro ödeyerek bir otobüs kartı satın almaları gerekiyor. Bu kartla diledikleri toplu taşıma aracını ücretsiz olarak kullanabiliyorlar. Talinn Belediyesi, şehrin her bir sakini için yıllık bin Avro vergi aldığından bu sistemi sürdürmesi çok da zor olmuyor. Alaküla sadece sistemin ihtiyaçlarını karşılamakla kalmadıklarını, yıl sonunda ellerinde fazladan para bile kaldığını söylüyor. “Ücretsiz toplu taşımaya geçtiğimizden bu yana kaybettiğimiz paranın iki katını kazandık.” diyen Alaküla insanların toplu taşımadan ücretsiz faydalanmak için Talinn sakini olarak kayıt yaptırdığını söylüyor.

Uygulamadan en çok faydalananlar tabii ki düşük ve orta gelirli vatandaşlar. Ancak yüksek gelirli Talinn sakinleri de ücretsiz toplu taşımadan faydalanmak için sık sık araçlarını evde bırakıyorlar. Alaküla, toplu taşımanın ücretsiz olmasıyla birlikte insanların restoranlara, barlara ya da sinemaya daha fazla gittiğini ve yerel işletmelerde daha fazla para harcadığını söylüyor. Böylece şehirde ekonomi canlanıyor, yerel işletmelerin geliri artıyor.

Kişisel araç kullanmak pahalıya geliyor

Talinn’de toplu taşımanın ücretsiz olmasının ardından kendi aracını kullanmak isteyenler de daha fazla otopark ücreti ödemek zorunda kaldı. Bu durum insanların toplu taşımaya yönelmesi için bir sebep daha sundu. Eskiden arabalarla dolu olan şehir merkezi böylece çok daha sakin bir yer haline geldi. Talinn’de yaşamayanlar da eğer araçlarını toplu taşıma kullanmak için gün boyunca bir park alanında bırakırsa hem ücretsiz olarak toplu taşımadan yararlanabiliyor hem de park ücreti ödemek zorunda kalmıyor. Alaküla “İyi bir alternatif sunduğumuzda, hiç kimsenin yüksek otopark ücretlerinden şikayet ettiğini duymadık” diyor.

Bir süre sonra ülkenin diğer şehirlerinden vatandaşlar da ücretsiz toplu taşıma talep etmeye başlayınca Estonya hükumeti bu sistemi ülkenin geri kalanında da uygulamaya karar verdi. Böylece Estonya’nın dünyada tüm vatandaşlarına ücretsiz toplu taşıma sunan ilk ülke olması bekleniyor.

“Her şehrin kendi yöntemini bulması gerek”

Allan Alaküla Avrupa’da bir çok şehirde benzer çalışmaların yürütüldüğünü ancak kendi sistemlerinin her yerde işe yaramayabileceğini söylüyor. Şu anda Galler, Polonya, Almanya ve Fransa’da ücretsiz toplu taşıma sistemleri deneniyor. Alaküla “Belediyeler şehirlerini bir test alanı olarak kullanma konusunda cesur olmalı. Bazı şehirlerde hafta sonu ücretsiz toplu taşıma sunulurken bazıları da en yoğun saatler dışındaki saatlerde indirime gidiyor. Her şehre uygulanabilecek tek bir yöntem yok.” diyor.

Önümüzdeki yıllarda Paris’te şehir merkezindeki hava kirliliğini azaltmak için ücretsiz toplu taşımaya geçilmesi planlanıyor. Eğer Paris gibi büyük ve popüler bir şehir bu uygulamaya başlarsa diğer şehirlerin de onu takip etmesi muhtemel görünüyor.

Kaynak: Pop Up City