Drone ile mayın temizliği

Kişisel kullanıma yönelik insansız hava araçları (drone) teknoloji kullanımı açısından çok önemli bir gelişme. Ancak bugüne kadar daha çok kendi aralarında yarışmak ya da selfie çekmek gibi insanlığa pek katkısı bulunmayan alanlarda karşımıza çıktı. Ancak son dönemde işler değişiyor. Drone’lar artık hayat dahi kurtarabilecek uygulamalara konu oluyor. Geçtiğimiz ay Avustralya’da köpekbalıklarını tespit ederek yüzücüleri uyarmak ve boğulma vakalarına hızlı müdahalede bulunmak amacıyla kullanım örneklerini paylaşmıştık. Şimdi de İngiltere’de eğitim veren Bristol Üniversitesi ‘Daha İyi Bir Yol Bul’ (Find A Better Way) adlı dernekle işbirliği yaparak drone’ları mayın temizleme çalışmalarında kullanmayı amaçlıyor.

Toprağın laneti: kara mayınları

İnsanlık tarihinin en kalleş; fakat maliyet ve etki açısından en verimli silahı şüphesiz mayınlar. Bu yüzden yıllardır hemen her savaş ve savunma hattında başrolü oynuyorlar. Ancak savaş döneminde yerleştirilen mayınlar temizlenmediği sürece barış ilan edildiğinde dahi sivilleri tehdit etmeye devam ediyor. İstatistiklere göre her gün 70’ten fazla insan mayına basarak yaralanıyor ya da yaşamını yitiriyor. Sorunun boyutu da dramatik. Şu an dünyanın çeşitli bölgelerinde gömülü 110 milyonun üzerinde mayın olduğu tahmin ediliyor. Dolayısıyla eski savaş bölgelerinin çoğunda insanlar hala her adımda sakat kalma ya da hayatını kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya.

Mayınlı arazileri temizlemek uzmanlar için dahi kolay değil. Üstelik yüksek maliyetli ve tehlikeli bir görev. Bugünün teknolojisiyle dünya üzerindeki tüm mayınları temizlemek için 30 milyar dolar yatırım ve 1.000 yıl zaman gerekiyor. Bu süreçte yaşanacak kazalar da cabası. Ancak drone yöntemi bu rakamları çok daha aşağıya çekiyor.

Maliyet ve zamandan tasarruf

İngiliz futbolunun efsane ismi (Sör) Bobby Charlton tarafından desteklenen proje için geçtiğimiz günlerde Manchester United takımının stadyumu Old Trafford üzerinde bir tanıtım gerçekleştirildi. Futbol sahası büyüklüğünde bir alanı (yaklaşık 100 x 50 metre) 2 saatte tarayabilen drone’lar günümüzde mayın temizlemek için kullanılan tekniklerden çok daha etkili. Aynı alan, şu anda kullanılan tekniklerle 1 aydan uzun sürede temizlenebiliyor. Drone’lar ise bölgeyi havadan tarayarak ve yüksek çözünürlüklü fotoğraflar çekerek kısa sürede bölgedeki mayınları tespit edebiliyor. Böylece temizleme çalışmaları o bölgeye yoğunlaştırılıyor ve hem zamandan hem de maliyetten tasarruf edilebiliyor.

Drone’ların mayınları tespit etme yöntemi son derece akıllıca. Mayınlar yerleştirildikten sonra sızdırdığı kimyasallar sebebiyle çevresindeki bitki örtüsünde değişimler yaratıyor. Yüksek çözünürlüklü fotoğraflar çeken drone’lar çevredeki bitkilerdeki buna yönelik değişimleri tespit ediyor ve kızılötesi ışınlarla nokta atışı yapıyor.