Neden bazı bölgelerimiz daha fazla yağlanıyor?

Eğer karın bölgenizden veya kalça kısmınızdan kilo almaya meyilliyseniz hayatınız boyunca öyle olacaksınız. Çeşitli egzersizler vücutlarımızı farklı biçimde şekillendirmeye yardımcı olsa da hiçbir egzersiz veya diyet vücudunuzun doğal şekilde yağ depoladığı yeri tamamen değiştirmeyecektir. Aslında bunu yapmanın tek bir yolu var, o da hormonlarımızı değiştirmek. Konuyu daha da daraltmak gerekirse, seks hormonlarımızı değiştirmek.

Vücutta yağ depolanmasının en büyük iki sebebi testosteron ve östrojen hormonlarıdır. Konu kiloya gelince kadın ve erkeklerin farklı vücut şekillerine sahip olmalarını sağlayan temel sebep bu hormonlardır. Biyolojik olarak kadın vücudu yağı kalça kısmında depolarken erkek vücudu yağı karın kısmında depolamaya meyilli olur. Erkeklerin kalp ve damar problemleri yaşamaya daha yatkın olmalarının sebeplerinden biri de budur.

Fakat bütün mesele ‘karın bölgesinde yağlanmaya sebep olan şey testosterondur’ şeklinde açıklanamaz. Bu son derece karmaşık bir olaydır ve dünya üzerindeki çoğu insan hayatları boyunca biyolojik olarak kadın veya erkek kaldıkları için bu konuda çalışmalar yapmak zorlaşır. Bu da seks hormonlarındaki değişikliğin vücuttaki yağı nasıl etkilediğini görmek için çok az açık kapı bulabileceğimiz anlamına gelir.

Bu anlamda en belirgin dönem ergenlik çağıdır. Gençlerin hormonlarında artış olmasıyla beraber vücutları değişim yaşar. Testosteron ve östrojen (nispeten az da olsa projesteron) birçok anlamda ikincil cinsiyet özelliklerimizden sorumludur. Kadınlar daha geniş kalça ve göğüse sahip olurlarken erkeklerin vücudu ergenlikte birden kaslanır (özellikle de göğüs kısımları), sesleri kalınlaşır, testisleri olgunlaşır. Her iki cinsiyetin de vücut kılları büyümeye başlar. Bireyler nihayetinde kalp kırıklığına sebep olabilecek şehvet ve romantizm duygularını tecrübe etmeye başlar.

Bu esnada da vücut yağını belirli kısımlara yerleştirme meylimiz artar. Erkekler için bu bölgeler karın, kadınlar için ise kalçadır. Bunun sebebi, vücudumuzun farklı kısımlarındaki yağ dokuların farklı hormon türleri için farklı alıcılara sahip olmasıdır. Karın bölgemizdeki yağ, testosterona iyi tepki verir. Araştırmacılar bunun sebebinin o bölgedeki yağ hücresi alıcılarından kaynaklandığına inanıyor. Öte yandan derimizin altında geliştirdiğimiz deri altı yağ tabakasının östrojen alıcıları vardır.

Deri altı yağ östrojen üretip depoladığı için vücutta daha fazla yağ biriktikçe östrojen seviyesi de artar. Vücut yağ oranı düşük olan bazı insanların artık regl olmamalarının bir sebebi de budur. Ortalıkta yeterince östrojen olmayınca hormonal döngü şaşar. Ergenlik döneminde kadınların vücutlarındaki yağ yüzdesinin yükselmesinin sebeplerinden biri de bu olabilir. Daha fazla östrojen yağ hücrelerinin daha fazla büyümesine neden olabilir.

Fakat yaşlandıkça hormon seviyelerimiz düşer. Erkeklerin testosteron seviyesi yaşlandıkça azalır. Bu azalmanın karın bölgesinde yağlanma şeklinde bir etkisi olduğu görülür. Fakat ilginçtir ki testosteronu yapay şekilde azaltan (prostat kanseri olan bazı erkeklerin kullandığı androjen engelleme ilaçları gibi) bazı ilaçların karın kısmındaki yağı daha ziyade kadın vücudunda görülen bir yağ dağılımına sebep olacak şekilde dağıttığı görülmüştür.

Menopoz ise çok daha ani bir düşüşe sebep olur. Östrojen seviyeleri azaldıkça, kadınların vücudu yeni hormonlara uyum sağlamak için ergenlik sürecini tersten yaşamaya başlar. Bu geçişle birlikte gelen bir dizi belirti vardır. Örneğin yağın karın bölgesinde depolanması eğilimi ve kilo alma bunlardan ikisidir. Hormon seviyelerinde yaşanan değişiklik için illa ki genetik bir anormallik veya hastalık olması gerekmez. Bazı kadınların testosteron hormonu diğer kadınlara kıyasla daha yüksekken bazı erkeklerin testosteron hormonu diğer erkeklere göre daha düşük seviyede olabilir. Dolayısıyla bir noktaya kadar da olsa vücudumuzdaki yağın nerede birikeceğini bizler seçemeyiz. O yüzden vücut yapımızı sevmeye çalışmakta fayda var.

Kaynak: Popular Science