Avrupa’nın kuzey ve güneyini birleştirecek iki dev mühendislik projesi

Berlin Duvarı yıkıldığında (1989), en sonunda Avrupa içerisindeki doğu-batı hattındaki ulaşım ağı yeniden yapıldı ve Paris-Berlin-Moskova tren hattı yeni bir çağı başlattı. Berlin’de 2006 yılında yapımı tamamlanan yeni merkez tren istasyonu böylece Avrupa’nın yeni ulaşım merkezi oldu. Buna rağmen Avrupa halen güney kuzey hattındaki dar boğaz oluşturan noktalar için çözüm bulmuş değil. Avrupa Birliği’nin de gündemindeki 9 ana ulaşım ağı koridorunun en önemlilerinden olan İskandinavya-Akdeniz koridorundaki bu dar boğazlar iki dev mühendislik projesi ile beraber aşılacak gibi duruyor.

Koridorun kuzeyindeki çalışmalar biraz daha hızlı bir şekilde ilerliyor. 2000 yılında açılan 16 kilometrelik otoban-ve-tren hattını içeren köprü ve bir tünelden oluşan Öresund Projesi Malmö ve Kopenhag’ı birbirine bağlayarak koridorun önemli bir ayağını oluşturmuş durumda. Koridorun kuzeyindeki diğer önemli nokta olan, Kopenhag’ı Hamburg’a bağlayacak 2 tren hattı ve 4 şeritli bir otaban içeren Fehmarn Boğazı (tünel) geçişi ise yakın zamanda yaşlı kıtadaki en büyük şantiye alanı olmaya aday.

Bu bağlantı neden gerekli diyecek olursanız, aslında gemi hatlarıyla bu iki şehir halihazırda birbirine bağlanmış olsa da kara yoluyla – ki her gün yüzlerce TIR bu yolu kullanıyor – bir şehirden diğer şehre ulaşmak halen 6 saat sürüyor. Kara yoluna alternatif bir deniz yolu olmasına rağmen bu da oldukça zorlu. Kopenhag’dan başlayan yolculuk kısa bir süre sonra Güney Danimarka sahilindeki Rodby limanında duraklıyor ve burada tren vagonları feribota alınıyor. Feribottaki yaklaşık 1 saatlik yolculuktan sonra Puttgarden limanına ulaşan yolcular (bu sırada yolculuğun yalnızca 17 dakikası boyunca Alman karasularında izin verilen alkol ve sigara alımı için çoğu feribottaki büfelere koşmuş oluyor), buradan trenle Hamburg’a ulaşıyorlar. Bu yolculuğun tamamı 4 saat 33 dakika sürüyor.

Alman ve Danimarka hükümetleri tarafından 2007 yılında kabul edilen ve ilgili Danimarka kurumlarından izinlerini alan Fehmarn Projesi halen Alman makamlarının iznini bekliyor. Protestolara rağmen yetkililer 2019 yılında tüm izinlerin alınacağını ve 2020 yılında da inşaatın başlayacağını düşünüyorlar. 2028 yılında bitmesi öngörülen proje bittiğinde dünyanın en uzun batırma tüneli olacak ve Kopenhag-Hamburg yolculuğunun 2 saat 40 dakikaya düşmesini sağlayacak.

Hamburg’dan sonra Alman hızlı tren yolları ve otobanları üzerinde oldukça hızlı ilerleyen koridordaki yolculuk Avusturya’nın Innsbruck şehrinde büyük ölçüde yavaşlıyor. Alpler üzerinden geçen yük trafiğinin yüzde 40’ının geçtiği bir tarafı dik bir vadi diğer tarafı Alp Dağları olan Brenner Geçidi bu yavaşlamanın ana sebebi. Tren ile Innsbruck ve geçidin İtalya tarafında yer alan Fortezza (Franzenfeste) arası yolculuk 2 saati buluyor. Otoyolun durumu ise ondan daha kötü. Yılda yaklaşık 1 milyon TIR’ın geçtiği yolda her zaman uzun kuyruklara rastlanıyor.

Bu sorunu aşmak için planlanmış Brener Tüneli Innsbruck ve Fortezza arasındaki 64 kilometrelik mesafedeki günlük tren sayısını 240’tan 591’e çıkarmayı planlıyor. Maliyetinin yüzde 40’ı Avrupa Birliği, geri kalanı ise İtalya ve Avusturya hükümetlerince karşılanan proje, 2026 yılında açıldığında dünyanın en uzun tüneli olacak.

Daha sonrasında Fortezza’dan başlayan 2009 yılında tamamlanan İtalyan hızlı tren hatları Milan-Napoli arasını 8 saatten 4 saate düşürüyor. Maalesef ki Napoli sonrasında Avrupa Birliği yatırımları da bitiyor ve Sicilya’nın başkenti Palermo’ya gidebilmek için günde iki kez kalkan ve oldukça yavaş olan Salerno feribotu ve günde bir kez kalkan Villa San Giovanni feribotu dışında herhangi bir alternatif kalmıyor. İtalya ana karası ve Sicilya’yı ayıran Messina Boğazı Öresund geçişinin yarı uzunluğunda olmasına rağmen buraya hızlı treni de içerecek bir bağlantı yapmak oldukça fakir olan ada için politikacılar tarafından yıllardır “ekonomik olarak” gereksiz görülmüş durumda.

Kaynak: The Economist