Anıları hafızaya kazıyan detay: hareket

Superman insanların üzerinden uçarak geçtiğinde insanlar onu bir kuş, bir uçak ve sonunda Superman olarak adlandırır. John Hopkins Üniversitesi‘nden araştırmacılar, nesnelerin hareketlerini nasıl gördüğümüzün, o nesneyi hatırlama konusunda hafızamıza etki ettiğini keşfetti. Örneğin Superman havada uçarken bir kuş ya da bir uçak gibi görünüyor olabilir ancak yüksek bir binanın üzerinden tek zıplayışta geçtiği zaman onun Superman’den başka birisi olamayacağını biliriz.

Araştırmacılar, bir nesnenin hareketlerini görsel olarak takip edebilmenin hafızada anahtar rol oynadığını belirtti. İnsanların hafızası, bir nesnenin zaman ve mekan içindeki hareketiyle değişen görünümüne dair zengin detaylarla beslendiği zaman önemli ölçüde gelişiyor. Uzun süreli hafıza konusuna ışık tutan bu gelişme, makine öğrenimi teknolojisinin de geliştirilmesini sağlayabilir.

“Dış görünüş benliğin küçük bir parçası”

Araştırmanın yazarlarından Jonathan Flombaum “Benim dış görünüşüm, benliğimin sadece küçük bir parçası. Eğer benim odanın diğer ucundan gelişimi görürseniz, benim farklı uzaklıklardan, farklı ışıklarla ve farklı açılardan nasıl göründüğümü öğrenirsiniz. Peki bu sizin beni daha sonra tanımanıza yardımcı olur mu? Bu soruyu daha önce kimse sormamıştı. Bizim araştırmamız cevabın ‘evet’ olduğunu söylüyor.” diyor.

Yazarlardan Mark Schurgin, insanların nesneleri hatırlama konusunda oldukça iyi olduğunu ifade ediyor. Telefon jetonu ya da VHS kaseti gibi yıllardır görmediğimiz şeyleri ilk görüşte tanıyabiliyoruz. Hiç konuşmadığımız komşularımızın yüzünü tanıyoruz. Hatta çok küçük çocuklar, televizyonda bir kez gördükleri oyuncağı mağazada gördüklerinde onu gösterirler. İnsanlar tek bir nesneyle aynı şekilde karşılaşmamalarına rağmen genellikle bu nesneyi hatırlarlar.

Hareket halinde görmek tanımayı kolaylaştırıyor

Araştırmacılar, tek bir nesneyi hareket ederken görmenin, onun farklı hallerini algılamak ve gelecekte gördüğümüzde onu tanımak konusunda daha güçlü bir hatıra geliştirmek için önemli olduğunu düşündü. Aynı şekilde bir şey çok hızlı bir şekilde hareket ediyorsa, ne gördüğümüzü tam olarak kestiremediğimiz için onu tek bir görüntüyle hatırlayacağız ve güçlü bir hatıra geliştiremeyeceğiz. Flombaum, insanların aynı nesneyi aynı doğrultuda hareket ederken birden fazla kez görmelerinin hatırlamaya yardımcı olduğunu söylüyor.

Bu teoriyi test etmek için katılımcılara aynı nesnenin çok hızlı bir şekilde hareket ettiği videolar izleten araştırmacılar daha sonra katılımcıların hangi nesneleri hatırladıklarını gözlemledi. Katılımcılar, aynı doğrultuda iki kez hareket eden nesneleri daha kolay hatırlarken, farklı doğrultularda hareket eden nesneleri hatırlamakta zorlandı. Yukarıdaki videoyu izleyerek siz de hangi nesneleri hatırladığınızı test edebilirsiniz.

Kaynak: Futurity