Alzheimer’a yakalanma yaşını belirleyen test

Bilimciler, Alzheimer hastalığının hangi yaşta oluşacağını önceden belirleyebilen bir genetik test geliştirdi.

Haber Özeti

Tam Sürüm

Bilimciler, Alzheimer hastalığının hangi yaşta oluşacağını önceden belirleyebilen bir genetik test geliştirdi. Testte yüksek skor alan kişilerin, diğerlerine göre çok daha önce Alzheimer hastalığına yakalandığı görüldü. Yapılan çalışmada en yüksek skor alan yüzde 10’luk kesim, çalışma sırasında Alzheimer’a yakalanma konusunda, çalışmada en düşük skor alan yüzde 10’luk kesime göre üç kat daha fazla risk taşıyordu ve 10 yıl daha erken Alzheimer’a yakalandıkları görüldü.

Araştırmanın uluslararası çalışmalarını yürüten Kaliforniya Üniversitesinden Rahul Desikan, testin bireylerin hangi yaşta Alzheimer’a yakalanacağını tespit etmede kullanılabileceğini belirtti. Poligenik risk skoru testi adı verilen test, 70 bin kişilik bir gruptan toplanan genetik veriler ile oluşturuldu. Bu grupta Alzheimer hastası olan yaşlı bireylerin yanı sıra sağlıklı bireyler de bulunuyordu.

Genetiğin etkileri önemli

Alzheimer hastalığında genetik özelliklerin önemli bir rolü olduğu biliniyor. Hastalığa yakalananların dörtte birinin ailesinde bu hastalığa dair güçlü bir geçmiş olduğu ifade ediliyor. ApoE adlı genle yakından ilişkisi olduğu düşünülen hastalık, bu genin incelenmesi ile önceden tespit edilebiliyor. Eğer bir bireyde ApoE’nin üç versiyonundan birisi bulunuyorsa Alzheimer riski yüzde 40’a kadar azalabiliyor. Ancak diğer iki tür bulunuyorsa (biri anneden diğeri babadan olmak üzere) risk 12 kat artıyor.

Yeni çalışma, Alzheimer’ı etkileyen ApoE dışındaki genleri de inceliyor. Binlerce genin Alzheimer’a etkisini inceleyen araştırmacılar, genlerdeki 2000 adet tek harfli farklılığın (SNP olarak da biliniyor) hastalık üzerindeki etkisini belirledi. Bu farklılıkların etkilerine göre sıralanmasının ardından, Alzheimer’a en çok etki eden 31 değişiklik belirlendi. Test bu değişikliklerin kontrol edilmesine dayanıyor.

ApoE’nin yüksek riskli versiyonunu barındıran hastalar arasından bu testten en yüksek skor alan yüzde 10’luk kesimin ortalama 84 yaşında Alzheimer’a yakalandığı görüldü. En düşük yüzde 10’luk kesimde ise ortalama yaş 95’ti.

Sadece bu test yeterli değil

Alzheimer Topluluğunun Araştırma Yöneticisi James Pickett “Bunama belirtilerinin gelişmesini önlemek, Alzheimer araştırmasının başarısındaki en önemli alan. Öncelikle kimlerin bu belirtileri geliştireceğini isabetli bir şekilde tespit etmek için yöntemler geliştirmeliyiz. Bu çalışmanın yaklaşımı, bir kişinin önümüzdeki yıllar içinde bunama belirtileri göstermesini tahmin etme konusunda oldukça başarılıydı. Ancak çalışmanın daha kapsamlı ve ABD dışı gruplarda da test edilmesi gerekiyor.” şeklinde konuştu.

Birleşik Krallık Alzheimer Araştırmaları Yöneticisi Rosa Sancho, genetik yapının bunamaya etkisinin bilindiğini ancak sağlıklı beslenme, düzenli fiziksel aktivite ve zihinsel olarak aktif kalma gibi etkenlerin de riski azaltmada önemli etkileri olduğunu belirtti. “Genetik bu hikayenin sadece bir kısmı ve yaşam tarzı faktörlerinin de Alzheimer gelişimini etkilediğini biliyoruz.” diyen Sancho şöyle devam etti: “Elimizdeki en iyi kanıtlar gösteriyor ki alışkanlıklarımızı değiştirmemiz riski azaltmak için yapabileceğimiz en iyi şey. Çalışmalar gösteriyor ki kalbiniz için iyi olan şeyler beyniniz için de iyidir.”

Kaynak: The Guardian

Bilimciler, Alzheimer hastalığının hangi yaşta oluşacağını önceden belirleyebilen bir genetik test geliştirdi. Testte yüksek skor alan kişilerin, diğerlerine göre çok daha önce Alzheimer hastalığına yakalandığı görüldü. Yapılan çalışmada en yüksek skor alan yüzde 10'luk kesim, çalışma sırasında Alzheimer'a yakalanma konusunda, çalışmada en düşük skor alan yüzde 10'luk kesime göre üç kat daha fazla risk taşıyordu ve 10 yıl daha erken Alzheimer'a yakalandıkları görüldü.

Yorum Ekle

Yorum yazmak için tıklayın

Yorumunuz:

e-Bülten Aboneliği