50 göz hastalığına teşhis koyabilen yapay zeka

50 bilindik göz hastalığının teşhisinde yararlanılacak yapay zeka tartışmaları da beraberinde getiriyor.

Haber Özeti

Tam Sürüm

Yapay zeka sistemleri yavaş yavaş hastalıkları teşhis etmede insanlar kadar başarılı olmaya başladı ve bu yakın zamanda hastanelerde onlardan biriyle karşılaşacağımız anlamına geliyor. Bu alandaki son örneklerden biri Londra’da, Google’ın yapay zeka şirketi DeepMind, UCL ve Moorfields Göz Hastanesi iş birliğiyle geliştirilen ve retinanın üç boyutlu tarama sonuçlarını kullanarak düzinelerce bilindik göz hastalığını tespit edebilen bir yazılım oldu.

Henüz klinik kullanım için uygun olmasa da, yazılımın birkaç yıl içerisinde hastanelerde kullanılması planlanıyor. Araştırma ekibi sonuçları “çığır açıcı” diye nitelendiriyor. DeepMind’ın başındaki isim olan Mustafa Süleyman basın toplantısında, proje ve sonuçlarından dolayı heyecanlı olduklarını ve bu araştırmanın tüm dünyada görme sorunu yaratabilecek hastalıkların teşhisi, tedavisi ve yönetimi konusunda büyük bir dönüşüm yaratacağını belirtti.

Nature Medicine dergisinde yayımlanan makaleye göre, üretilen yazılım veri içerisindeki ortak örüntüleri tespit eden derin öğrenme algoritmalarını kullanıyor. Bu durumda veri ise hastaların optik koherens tomografi (OCT) yöntemiyle çekilen 3 boyutlu göz taramaları. Bu taramaların oluşturulmasında kızıla yakın ışığın göz içi yüzeylerden yansıması kullanılıyor ve işlem 10 dakika sürüyor. 

Yazılım 7 bin 500 hastanın yaklaşık 15 bin OCT taramasıyla eğitildi. Avrupa’nın ve Kuzey Amerika’nın en büyük göz hastanesi olan Morfield’e bağlı kliniklerde tedavi gören bu hastalardan alınan taramalar, sisteme insan doktorların teşhisleriyle yüklenerek, gözün değişik anatomik öğelerinin öğrenilmesi sağlanmış. Bundan sonra taramalarda rastlanan değişik hastalıklara göre önerilen klinik tedaviler sisteme yüklenmiş. Daha sonra eğitilmiş yazılımın verdiği kararlar 8 kişilik bir heyetin teşhisiyle karşılaştırılmış. Sonuç olarak yapay zekanın kararları heyetinin kararlarıyla yüzde 94’ün üzerinde bir oranda örtüşmüş.

Yazılımın yaptığı bir OCT taraması değerlendirmesi. Sol üst köşede yazılımın önceliklendirmesi ve teşhisi görülebilir.

Yapay zekanın kararları

Bu ve benzeri sonuçlar oldukça heyecan verici ama tıp dünyasındaki uzmanların halen yapay zekanın günlük uygulamalara nasıl entegre edileceğiyle ilgili şüpheleri var. Konunun uzmanı olan Luke Oakden-Rayner adındaki radyolojistin uyarısı yapay zeka gelişmelerinin, bizi yapay zekanın insan doktorların başvurduğu ve yardım aldığı bir araçtan ziyade onlar adına karar veren bir şeye dönüşümüne götürdüğü yönünde.

Bu konuda ilkler de yaşanmış durumda. Geçtiğimiz Nisan ayında ABD Gıda ve İlaç Otoritesi (FDA) insan gözetimi olmadan hastalık teşhisi yapan bir yazılımı onaylayarak kullanımına izin verdi. Yazılım geliştiricilerinin belirttiği gibi program klinik kararlarını kendi başına alıyor. (Tesadüfi olarak o da DeepMind’ın programı gibi göz taramalarını inceliyor. DeepMind’ınkinden farkı ise yalnızca tek bir hastalığın – diabetik retinopati – teşhisine yoğunlaşması.)

Yazılımın getirdiği bunca yarar yanında yapay zekanın değerli bir veri setine ulaşımı sağlandığında ne kadar etkili olabileceğine bir örnek olması da ilgi çekici. DeepMind, Birleşik Krallık’ta kamu tarafından fonlanan Ulusal Sağlık Hizmetleri verisine erişimi konusunda daha önce eleştirilmiş, hatta 2015 yılında yapılan anlaşmanın hastaları bilgilendirmede yetersiz kaldığı için yasa dışı olduğuna karar verilmişti. Karar 2017’de yenilendi. Bu gibi güncellemelere karşın firma halen tam anlamıyla güven sağlanabilmiş değiş. DeepMind’ın yakın zamanda düzenlenmesine ön ayak olduğu bağımsız bir panelin sonuçlarına göre, iş modelini daha açık bir şekilde paylaşması ve Google ile olan ilişkisinin ne düzeyde olduğunun net olarak belirtmesi firmadan istenilen öncelikler arasında. 

Geleceğe bir bakış

Dünyada yaklaşık 285 milyon kişinin bir çeşit görme bozukluğu yaşadığı tahmin ediliyor ve bu bozuklukların en büyük nedeni ise göz hastalıkları. OCT taramaları göz hastalıklarını teşhis etmede en faydalı araçlardan (2014 yılında yalnızca ABD’de 5,35 milyon OCT taraması yapıldı). Fakat bu taramaların incelenmesi zaman alıyor.

Araştırmada yer alan danışman oftalmoljist, Pearse Keane’in görüşleri şöyle: 

Göz taramaları insan uzmanların onları yorumlayacabileceği hızdan daha yavaş artıyor ve bu da görmeyi engelleyici hastalıkların teşhisi ve tedavi süreci için risk oluşturuyor. Bu teşhisi ne kadar önce yapabilir ve tedaviye başlayabilirsek hastaların görme kaybını o ölçüde engelleyebiliriz. Daha ileri aşama araştırmalar daha yüksek oranda tutarlılığı beraberinde getirecek ve bu, hastaların göz sorunlarının tedavisi için daha yüksek bir kaliteyi sağlayacak. 

Kaynak: The Verge, DeepMind, UCL

Google’ın yapay zeka alt şirketlerinden biri olan DeepMind, UCL ve Moorfields Göz Hastanesi işbirliği ile, göz retinasının üç boyutlu tarama sonuçlarını kullanarak 50'den fazla bilindik göz hastalığını tespit edebilen bir yazılım geliştirildi. Taraması yapılan kişinin hangi hastalıklara sahip olduğunu tahmin eden yazılımın asıl önerisi ise hastanın ne kadar acil tedavi edilmesi gerektiği şeklinde.

2 Yorum

  • Sanırım doktorların korktukları olmayacak, yani işsiz kalmayacaklar. Çünkü, teşhis ve tedavi için yapay zekadan çıkan sonuca göre süreci de yine doktorlar devam ettirecekler, tıpkı röntgen, tomografi, mr. vb. cihazlardan edindikleri bilgilerle günümüzde yaptıkları gibi…

Yorum yazmak için tıklayın

Yorumunuz:

e-Bülten Aboneliği