Haber Özeti
Tam Sürüm
Jurassic Park filminde tarih öncesinden kalma genler günümüzde dinozor üretmek için kullanılıyordu. Bu filmin baş rol oyuncularından Jeff Goldblum aynı zamanda, yanlışlıkla bir insan-sinek melezi yaratan bir bilimciyi canlandırdığı The Fly adlı başka bir filmde de rol almıştı. New York Üniversitesi ve Şikago Üniversitesi araştırmacıları, sanki bu iki filmden ilham almışcasına bir çalışma yürütüyor. 140 milyon yıl öncesinden kalma genleri yeniden oluşturan bilimciler, bu genleri günümüz meyve sineklerine yerleştirerek mutant bir tür yarattı. Çalışmanın amacı, meyve sineklerinin milyonlarca yıl içindeki evriminde nelerin değiştiğini gözlemlemek.
Çalışma eLife adlı dergide yayımlandı. Ekip bu çalışma için son teknoloji ürünü gen yerleştirme tekniklerini kullanarak canlı bir sinekte günümüz proteinlerini tarih öncesi proteinlerle değiştirdi. Burada amaç, milyonlarca yıl önce kaybedilmiş fonksiyonları meyve sineğine geri kazandırmaktı. Bilimciler tarih içinde gerçekleşen iki mutasyonun gelişim geninin fonksiyonunu değiştirdiğini gördü. Bu gen meyve sineğinin kafasının gelişimini etkiliyor. Şansa dayalı olarak gerçekleşen bu mutasyon günümüzde meyve sineklerinin vazgeçilmez bir parçası haline geldi. Modern Bicoid proteinine sahip olmayan sinek embriyoları, kafa geliştirmek yerine vücutlarının her iki ucunda da kuyruk geliştirdikleri için çok çabuk ölüyorlar.
Hangi değişiklik neye yol açtı?
NYU’dan Biyolog Stephan Small “Protein dizilerindeki tarih öncesi değişimlerin, farklı hayvanların evriminden sorumlu olduğu düşünülüyor ancak hangi tarihi değişikliklerin en kritik role sahip olduğunu bulmak yakın zamana kadar bilimcilerin aklına gelmemişti. Tarih öncesi proteinin işlevi belirli bir DNA dizisine bağlanmak ve hedeflenen genleri o diziye göre aktif hale getirmekti. Tarih öncesi protein dizisini modern akrabalarıyla karşılaştırdığımızda araştırma ekibimiz iki farklı aminoasidin değişimi ile modern proteinin, tarih öncesi proteine göre tamamen farklı DNA dizilerine bağlanabildiğini gördü. Çalışma, bu değişimlerin modern proteinin, embriyo gelişiminde yeni bir grup hedef geni aktif hale getirdiğini ve bazı böcek türlerinin embriyojenezinde merkezi bir rol üstlendiğini gösterdi.” diyor.
Bilimciler tarafından belirlenen iki aminoasit değişikliği tarih öncesi proteine, Bicoid’in günümüz aktivitelerinin bazılarını sunuyor. Ancak hala cevaplanması gereken sorular var. Araştırmacılar özellikle tam olarak işlevsel bir Bicoid proteini gelişmesi için hangi değişikliklerin gerçekleştiğini öğrenmek istiyor. Small “Şu anda çalışmalarımızı, günümüz proteininin evrimine yol açan tüm dizi değişimlerini belirleyecek şekilde genişletiyoruz.” diyor.
Yakın zamanda ortalıkta 140 milyon yıl öncesinin sineklerini görme ihtimalimiz pek yok gibi. Ancak bu çalışma ya da Harvard Üniversitesinin tüylü mamutları geri getirme çalışması, tarihin en heyecan verici dönemlerinden birinde yaşadığımızı gösteriyor.
Kaynak: Digital Trends
140 milyon yıl öncesinden kalma genleri yeniden oluşturan bilimciler, bu genleri günümüz meyve sineklerine yerleştirerek mutant bir tür yarattı. Çalışmanın amacı, meyve sineklerinin milyonlarca yıl içindeki evriminde nelerin değiştiğini gözlemlemek. Ekip bu çalışma için canlı bir sinekte günümüz proteinlerini tarih öncesi proteinlerle değiştirdi. Burada amaç, milyonlarca yıl önce kaybedilmiş fonksiyonları meyve sineğine geri kazandırmaktı. Bilimciler tarih içinde gerçekleşen iki mutasyonun gelişim geninin fonksiyonunu değiştirdiğini gördü. Bu gen meyve sineğinin kafasının gelişimini etkiliyor. Değişim gerçekleşmemiş olsaydı meyve sinekleri vücudunun bir yönünden kafa diğer yönünden kuyruk geliştirmek yerine her iki yönden de kuyruk geliştirip kısa sürede ölebilirdi.
The fly filminde sinek yanlışlıkla transport cihazına girmişti. Yazıda geçtiği gibi insan-sinek melezi yaratma gibi bir çaba yoktu.
O bölüm düzeltildi. Uyarı için teşekkürler.